Fréttatíminn - 29.10.2016, Page 6

6 | FRÉTTATÍMINN | Laugardagur 29. október 2016
CLAUDIE: „Það hefur oft verið
talað um að íslenska sé lykill að
íslensku samfélagi. Þó að íslensku-
kunnátta sé afar mikilvæg, get ég
ekki tekið undir að hún sé „lykill
að íslensku samfélagi“, því það er
mikil einföldun á raunveruleik-
anum. Ég tel að íslenska sé ein af
mörgum hindrunum sem innflytj-
endur þurfa að yfirstíga,“ segir
Claudie Wilson, lögfræðingur hjá
Rétti.
Claudie flutti til Íslands árið
2001 frá Jamaica og kýs nú í fjórða
sinn til Alþingis. Hún telur sér-
staklega mikilvægt að flokkarnir
kynni sér það sem brennur á inn-
flytjendum, með því að tala meira
VIÐ innflytjendur og minna UM
innflytjendur. Sjálfri eru henni at-
vinnu- og menntamál sérstaklega
hugleikin.
„Samkvæmt ársskýrslu OECD
er atvinnuþátttaka innflytjenda í
OECD ríkjum hvergi meiri en á Ís-
landi, en hér er hún rúmlega 84%.
Enn þann dag í dag fær fólk af er-
lendum uppruna þó oft ekki starf
við hæfi. Ýmis tilfelli eru um tann-
lækna, lögfræðinga og fólk með
ýmsar doktorsgráður í láglauna-
störfum og ég held að við getum
öll verið sammála um að þetta sé
ekki góð nýting á mannauði. Eru
flokkarnir reiðubúnir til þess að
setja viðurkenningu á menntun
innflytjenda meðal sinna forgangs-
mála?“
Claudie telur einnig mikilvægt
að verðandi ríkisstjórn tryggi
að nýrri þingsályktun um fram-
kvæmdaáætlun í málefnum inn-
flytjenda verði fylgt eftir. „Áætlun-
in, sem var samþykkt í september,
er byggð á grundvelli laga um
málefni innflytjenda og á að stuðla
að því tryggja jöfn tækifæri allra
landsmanna, óháð einstaklings-
bundnum þáttum og aðstæðum.
Framkvæmdaáætlunin gildir til
fjögurra ára og miðar við ráðstöf-
un á 25 milljónum kr. á ári. Lög-
gjöfin um bann við mismunun er
mikilæg í þessu sambandi. Á Norð-
urlöndum er alls staðar að finna
heildstæða jafnréttislöggjöf sem
byggir á tilskipunum Evrópusam-
bandsins um jafnrétti án tillits til
kynþáttar eða þjóðernisuppruna
og jafnrétti í atvinnulífi og starfi.
Ísland hefur enn ekki innleitt
þessar tilskipanir, þrátt fyrir að
Evrópunefnd gegn kynþáttamis-
rétti hafi mælst til þess í skýrslu
sinni um Ísland árið 2012. Þá hefur
Ísland hvorki undirritað né fullgilt
12. viðauka við mannréttinda-
sáttmála Evrópu, sem mælir fyrir
um almennt bann við mismunun.
Ég tel að þörfin fyrir innleiðingu
þessara tilskipana og fullgildingu
12. viðauka sé mæta mikil. Að
mínu mati er það nauðsynlegt að
innleiðing þeirra verði gerð að
forgangsmáli hjá verðandi ríkis-
stjórninni, enda nauðsynlegt að
löggjöfin sé samrýmanleg fram-
kvæmdaáætluninni til að tryggja
að hún verði sem skilvirkust.“
Þarf að banna
mismunun með lögum
Ísland kemur ákaflega illa út í samantekt
MIPEX, Migrant integration policy index,
fyrir árið 2015. Innflytjendastefna 38
landa er könnuð og Ísland lendir í 23.
sæti ásamt Ungverjalandi og Tékklandi.
Ekkert Vestur-Evrópuland lendir neðar
en Ísland á listanum. Þau lönd sem við
berum okkur helst saman við eru öll
ofar á listanum. Norðurlandaþjóðirnar
Svíþjóð, Noregur og Finnland raða sér í
efstu sætin ásamt Portúgal og Nýja Sjá-
landi. Langvarandi áhrif Þjóðarflokksins
á innflytjendastefnu lækkar Danmörk á
listanum. En samt ekki nógu mikið til að
ýta Danmörku jafn langt niður og Ísland.
Einkunn Íslands er um tveir þriðju af
meðaleinkunn Norðurlandanna. Ísland er
næstum álíka langt á eftir Norðurlöndun-
um í innflytjendastefnu og Tyrkland er
að baki Íslandi.
1 Svíþjóð 78
2 Portúgal 75
3 Nýja Sjáland 70
4 Finnland 69
- Noregur 69
6 Kanada 68
7 Belgía 67
8 Ástralía 66
9 Bandaríkin 63
10 Þýskaland 61
11 Holland 60
- Spánn 60
13 Danmörk 59
- Ítalía 59
15 Lúxemborg 57
- Bretland 57
17 Frakkland 54
18 Suður Kórea 53
19 Írland 52
20 Austurríki 50
21 Sviss 49
22 Eistland 46
23 Tékkland 45
- Ungverjaland 45
- Ísland 45
- Rúmenía 45
27 Grikkland 44
- Japan 44
- Slóvenía 44
30 Króatía 43
31 Búlgaría 42
32 Pólland 41
33 Malta 40
34 Litháen 37
- Slóvakía 37
36 Kýpur 35
37 Lettland 31
38 Tyrkland 25
Heildareinkunn landa samkvæmt vísitölu yfir
innflytjendastefnu, Migrant integration policy
index, fyrir árið 2015.
Stjórnmálaþátttaka
67
8. sæti
Ísland stendur sig best í samanburði við
önnur lönd þegar kemur að stjórnmála-
þátttöku. Þar er bæði átt við formleg
réttindi og aðgengi fólks að ákvarðana-
töku og síðan þátttöku fólks af erlendum
uppruna í stjórnmálastarfi. Að þessu leyti
stendur Ísland betur en Danmörk.
Dvalarleyfi
62
16. sæti
Það er snúnara fyrir útlendinga að
fá dvalarleyfi á Íslandi en í flestum
nágrannalöndum, samkvæmt MIPEX.
Við skerum okkur þó ekki svo úr. Það
er til dæmis erfiðara að fá dvalarleyfi í
Frakklandi, Sviss og Írlandi, svo dæmi
séu tekin.
Ríkisborgararéttur
53
17. sæti
Það er yfirleitt erfiðara fyrir erlent fólk
að fá ríkisborgararétt á Íslandi en í
nágrannalöndunum, en ekki svo mikið.
Við erum á eftir, en ekki svo langt. Það
er til dæmis ekki auðveldara að fá ríkis-
borgararétt í Noregi.
Ekki góð í aðlögun
Gunnar Smári Egilsson
gunnarsmari@frettatiminn.is
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
Um 36 þúsund íslenskir ríkisborgar-
ar búa erlendis. Þeir geta haldið
kosningarétti sínum. Á Íslandi búa
á móti um 27 þúsund manns með
erlent ríkisfang. Það fólk hefur fær
ekki að kjósa í Alþingiskosningum
þótt það hafi til þess aldur, aðeins
til sveitastjórna.
Yfir 50 þúsund manns hafa erl-
endan bakgrunn á Íslandi. Þar af
eru um 32 þúsund innflytjendur og
rúmlega 4 þúsund börn innflytj-
enda fædd á Íslandi. Auk þessa eiga
rúmlega 16 þúsund Íslendinga ann-
að foreldri erlent.
Fyrir 20 árum voru innflytjendur
og börn innflytjenda um 2 prósent
af íbúum landsins. Í dag telur þessi
hópur 11 prósent landsmanna.
Það er því ef til vill ekki að undra
þótt Íslendingar standi sig illa
gagnvart réttindum innflytjenda.
Það er stutt síðan að innflytjend-
ur voru fámennur hópur og rödd
hans heyrðist illa. Á skömmum tíma
hefur hópurinn stækkað og ágall-
ar veikrar lagasetningar og van-
geta helstu stofnanna koma æ bet-
ur í ljós.
Ísland stendur langt að baki ná-
grannalöndunum í móttöku flótta-
manna. Hingað koma hlutfallslega
fáir flóttamenn og hælisleitend-
ur, en miklum mun lægra hlutfall
þeirra fær hæli eða varanlegt dval-
arleyfi. Aðeins Pólland, Ungverja-
land, Lettland og Liechtenstein vísa
fleirum frá en Íslendingar.
En meginþorri innflytjenda kem-
ur hingað af öðrum ástæðum. Til að
innflytjendur geti verið virkir í sam-
félaginu, notið sömu þjónustu og
aðrir og lagt jafnt til, þarf að aðlaga
þjónustu helstu stofnana að þörf-
um þessa fólks. Það er langt í land
með að svo sé á Íslandi, samkvæmt
úttekt MIPEX, Migrant integration
policy index. Lög sem vernda ættu
fólk af erlendu bergi brotið eru
veik, stofnanir vanbúnar að veita
því þjónustu og lítið gert til að verja
það mismunun.
Innflytjendur: Afskiptur
hópur með veik réttindi
Einhver gæti sagt að málefni innflytjenda hefðu blessunarlega ekki verið til umfjöllunar í
kosningabaráttunni. En málefni innflytjenda eru brýn mannréttindamál sem ættu að vega þungt
í stjórnmálaumræðunni og það er ekki gott ef við forðumst að ræða þau af ótta við heimsku og
illsku hinna fordómafullu.
Partýbúðin - Faxafeni 11 - s. 534-0534. Opið virka daga 10-18,
laugard. 11-17 og sunnud. 12-16. Finndu okkur á Facebook
Vid eigum
þþurris til
solu
Opid
i dag
fra
kl. 11 -20