Lystræninginn - 01.05.1979, Blaðsíða 34

Hitt og þetta
• • • •
Haustbækur Lystræningjans
Lystræninginn hefur þegar ákveðið utgáfubækur
sínar í ár. Þær eru þessar: Skáldsaga eftir Olaf Ormsson
sem áður skrifaði undir nafninu Fáfnir Hrafnsson.
Adeilugreinar eftir Thor Vilhjálmsson m.a. greinar og
málsvörn í Kristmannsmálinu svonefnda, greinar um
Varið land o.fl. Barnasaga eftir Jón frá Pálmholti,
Ferðin til Sædýrasafnsins, unglingasaga eftir danann
Hans Hansen; Vil du se min smukke navle og ljóðabók
dönsku skáldkonunnar Vitu Andersen;
Tryghedsnakromaner í þýðingu Nínu Bjarkar
Arnadóttur. Auk þess munum við gefa út eitt íslenskt
leikrit.
Af útgáfu
Halldór S. Stefánsson hefur sent frá sér fyrstu
bók sína: Galdur og glóaldin. Eru þetta ljóð ort á
árunum 1950-1977. Halldór er þekktur fyrir
þýðingar sínar, sérílagi á sögum danska rithöfundarins
Fins Soborgs. Halldór hefur birt ljóð i tímaritum m.a.
7. hefti Lystræningjans.
Hafliði Magnússon á Bíldudal hefur gefið út safn
gamanvísna og ádeilusöngva; Bíldudals grænar baunir.
Gamanvisurnar eru flestar bundnar heimabyggð höf-
undar en margt er af öðrum skáldskap s.s. söngtextar úr
söngleikjum Hafliða; Gísla Súrssyni, Sabínu og Stínu
Wóler. Sabína er þekktasta verk hans og hefur verið
flutt af Litla leikklúbbnum á ísafirði og Leikfélagi
Akureyrar. Hafliði birti ljóð í 6. hefti Lystræningjans.
Magnús Jóhannsson frá Hafnarnesi sendi frá sér
tvær ljóðabækur á síðasta ári; Silungurinn í lindinni og
Blómið í brjósti mér. Áður hefur Magnús gefið út
smásagnasafnið Vegamót og skáldsögurnar Heimur í
fingurbjörg og Svikinn draumur. Magnús yrkir yfirleitt
órímað en stundum skýtur rímið upp kollinum ekki
ósvipað og hjá Fáfni Hrafnssyni í Skóhljóðum aldanna.
Færeyski vísnasöngvarinn Kári Petersen hefur sent
frá sér sína fyrstu hljómplötu; Vælferðarvísur. Platan
var hljóðrituð hér á landi og leika islenskir hljóðfæra-
leikarar með Kára. Á plötunni eru 14 lög, flest eftir
Kára svo sem söngtextarnir. Meðal laganna eru góð-
borgara-shuffle, tjóðsangur fyrir hina helftina, súrligar
nætur í keypmannahavn og tarsanskvæði en við það lag
hefur Kári endurort á færeysku Kvæði um Tarsan eftir
Þórarin Eldjárn.
Hans Scherfig
í janúar sl. lést Hans Scherfíg einhver mest lesni rit-
höfundur dana síðan H.C. Andersen leið. Engin
skáldsaga hans hefur verið gefin út á íslensku og er það
ekki vansalaust. Scherfig var alla tíð eldheitur komm-
únisti og mótaði sú lífsskoðun rithöfundaferil hans.
Hann var meistari satírunnar og í skáldsögum sínum
sundurtætti hann hið borgaralega þjóðskipulag. Hann
var handtekinn af nasistum á stríðsárunum og hefur á
meistaralegan hátt lýst undirlægjuhætti danskra stjórn-
valda gagnvart þýska nasismanum í skáldsögunni
Frydenholm (1962). Aðrar skáldsögur Scherfigs eru:
Den dode Mand(1937),satiraumlistamennog bóhem-
líf, Den forsvundne Fulmægtig (1938) um flótta milli-
stéttarmanns frá kerfisbundnum lífsháttum sínum,
flótta sem mistekst því uppeldi hans hefur gert hann
ófæran um aðlifafrjálsu lífi. Det forsomte Forár(1940)
um morð á menntaskólakennara sem eitthvert stúd-
entsefnanna framdi en breytti að sjálfsögðu engu til
hins betra. Idealister (1942, bönnuð í Danmörku og
gefin út í Svíþjóð 1943. Dönsk útgáfa 1945). í þeirri bók
er morð einsog í Det forsomte Forár þó hvorug sé
bókin sakamálasaga. Sagan er satíra um allskonar hug-
sjónamenn er ógn fasismans vofir yfir. Skorpionen
(1953) fjallar um eftirstríðsárin í Danmörku, fyrst og
fremst þá fjármálaspillingu er fylgdi í kjölfar
inngöngunnar í Nató og Marshallhjálparinnar. Efnið
kemur okkur íslendingum æði kunnuglega fyrir sjónir.
Síðasta skáldsaga Scherfigs var Den fortabte Abe
(1964), satíra um nútíma listasvindl og upplausn
borgaralegs siðgæðis.
Auk skáldsagnanna gaf Scherfig út fjölda ritgerðar-
sagna og ferðabóka. Hann skrifaði vikulega pistla í blað
danska kommúnistaflokksins Land og Folk. Fáir
fluttu fyrirlestra um þjóðfélagsmál á jafn lifandi hátt og
hann. Ég hlustaði eitt sinn á hann fjalla um ríkisvaldið.
Inní greinagóða lýsingu á kenningum marxismans um
fyrirbærið fléttaði hann firn af sögum af slíkri list að
hlustendur stóðu á öndinni af hlátri meðan á fyrirlestr-
inum stóð en urðu samt fróðari en áður um skilgrein-
ingu marxismans á ríkisvaldinu. Scherfig var myndlist-
armaður góður í barroknævískum stíl og myndskreytti
gjarnan bækur sínar. Hér birtist smásaga eftir hann úr
smásagnasafni hans; Butleren og Andre Historier
(1973).
vl.
Den dede Mand eftir Hans Scherfig.
34