Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.2016, Síða 12

Vikublað 5.–7. janúar 201612 Fréttir Erlent
Svona varð heimurinn
aðeins betri árið 2015
Færri börn létust, færri smituðust af HIV, fleiri höfðu aðgang að hreinu drykkjarvatni og fleiri fengu að mennta sig
Þ
að gekk mikið á í heiminum á
liðnu ári, hryðjuverkamenn
ógnuðu öryggi okkar og lífs-
gildum, náttúruhamfarir
rændu fólk lífsviðurværi
sínu, ástvinum og híbýlum, og fólk
flúði stríð og skelfilegar aðstæður
í heimalöndum sínum og leitaði
öryggis á Vesturlöndum við
misjafnar undirtektir. En það gerðist
líka margt gott, ýmislegt sem þú
vissir kannski ekki endilega. Þetta
eru átta bestu fréttir ársins 2015
að mati The Independent og sýna
hvernig heimurinn varð aðeins betri
í fyrra, en hann var áður.
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
 Færri dóu úr malaríu Malaría veldur hvað
flestum dauðsföllum á heimsvísu, fleiri deyja úr malaríu en í
bílslysum árlega. Á síðustu tíu árum hefur þó náðst umtalsverður
árangur í baráttunni gegn henni, sem byggst hefur á flugnanetum
sem úðuð eru með flugnaeitri, eitri sem nota má innanhúss, og
lyfjagjöf. Dauðsföllum hefur fækkað um 85 prósent í Suðaustur-
Asíu, 72 prósent í Ameríku, og 64 prósent á Austurlöndum á
síðustu fimmtán árum. Hæst er dánartíðnin í Afríku, en þar hefur
talsverðum árangri verið náð en dauðsföllum hefur fækkað um 66
prósent. Árið 2000 létust 839.000 á heimsvísu úr malaríu, en árið
2015 létust 438.000. Það er svo sannarlega mikill árangur.
Fátækt dróst saman Færra fólk býr nú við
sára fátækt en áður, en slík fátækt er skilgreind út frá því að
fólkið lifir á aðeins 1,90 dollurum á dag eða 247 krónum. Árið
2012 voru 902 milljónir manna í þessum hópi, en árið 2015 voru
702 milljónir manna, 9,6 prósent allra heimsbúa, í þessum
sporum. Þetta er lægsta mannfjöldatala í þessum hópi í 200
ár og þýðir að enn er hægt að vona að markmið um að koma
alfarið í veg fyrir fátækt náist fyrir 2030.
Fleiri tengdust netinu
3,2 milljarðar manna geta nú tengst
netinu á heimsvísu, þar af tveir
milljarðar í þróunarríkjum. Árið 2000
voru það aðeins 300 milljónir manna.
Í þróunarríkjum hafa 35,3 prósent
aðgang að internetinu en í þróuðum
ríkjunum 82,2 prósent. Það sem er
einna athyglisverðast við þessa þróun
er að netbyltingin hefur þurft litla
hjálp, hún er svo „snjöll“ að hún er
nánast sjálfbær og þeir sem verða
sér úti um internettengingu gera það
oftar en ekki af sjálfdáðum. Talið er að
af þeim tíu sem ná að tengjast netinu
verði einum bjargað frá sárri fátækt og
að auki verður til eitt nýtt starf. Þessi
netbylting helst í hendur við læsi og
skriftir, en þeir sem ná tökum á lestri
geta nýtt sér netið enn betur, og netið
getur orðið til þess að fleiri verði læsir.
 Við þokuðumst nær
menntun fyrir öll börn
Í apríl á þessu ári birti UNESCO skýrslu sem
sýndi fram á það að börnum sem færu á mis
við menntun á grunnskólastigi hefði fækkað
umtalsvert. Mun fleiri börn en áður hafa
aðgengi að menntun, en fyrir 15 árum voru
100 milljón börn sem ekki fengu að ganga í
skóla. Í fyrra voru 57 milljónir barna í sömu
sporum, sem er umtalsverður árangur, þó
að við getum öll verið sammála um að betur
má ef duga skal. Alþjóðabankinn segir að við
séum aðeins einni kynslóð frá því að tryggja
að allir séu læsir. Þetta má meðal annars
þakka fjárfestingum í menntun á heimsvísu
og reglugerðum um skólaskyldu. Þetta þýðir
að um það bil níu af hverjum tíu börnum fá
að mennta sig.
 Fleiri höfðu aðgang
að hreinu vatni
Ef til vill er þetta einn merkilegasti árangur
ársins 2015, en á liðnu ári fór þeim fækkandi
sem ekki höfðu aðgang að hreinu vatni. 91
prósent heimsbyggðarinnar hefur aðgang
að hreinu vatni samkvæmt nýjustu tölum
og 700 milljónir manna hafa það ekki. Það
eru 76% fleiri sem hafa aðgang að drykkjar-
vatni frá árinu 1990.
 Við getum útrýmt lömunarveiki
Aðeins vantar herslumuninn og þá munum við ná að útrýma lömunar-
veiki. Fyrir tuttugu og fimm árum var ákveðið að fara í allsherjar
alheimsátak og bólusetja börn fyrir þessum skæða sjúkdómi. Þá voru
350 þúsund börn smituð og þúsund lömuðust daglega. Eftir níu millj-
arða fjárfestingu í forvörnum og bólusetningum hafa 2,5 milljarðar
barna verið bólusettir. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni
hefur lömunarveikitilfellum fækkað um 99 prósent. Í ár var greint frá
því að lömunarveiki væri ekki lengur faraldur í Nígeríu. Ef fer sem horfir
verður Nígería laus við lömunarveiki árið 2017 og þá síðasta ríki Afríku
til að verða það. Þá eru aðeins Pakistan og Afganistan eftir.
 Færri smituðust af HIV 37 milljónir manna hafa smitast af HIV
í heiminum, veiru sem er hægt að meðhöndla og koma í veg fyrir smit með fræðslu og
aðgangi að getnaðarvörnum. Barátta fyrir betri lyfjum og aðgengi að þeim hefur skilað sér
og 41 prósent þeirra sem eru HIV-smitaðir fá lyf við sjúkdómnum. Það voru tvær milljónir
manna sem smituðust í fyrra, en færri hafa ekki smitast frá árinu 2000. Færri deyja af völd-
um sjúkdómsins, tvær milljónir létust árið 2000, en 1,2 milljónir létust árið 2015. Talsverðum
árangri hefur verið náð, þó að alltaf megi gera betur.
 Færri börn létust
Í öllum ríkjum heims hefur dánartíðni barna
verið mun lægri en áður. Þetta má þakka
baráttuna gegn alls kyns sjúkdómum,
meðal annars lömunarveiki, malaríu og
HIV. Á árinu 2015 fór dánartíðni barna á
heimsvísu niður í 6 milljónir á ári. Það þýðir
að á árinu 2015 létust 19 þúsund færri börn,
daglega, en árið 1990. Frá árinu 2000 hefur
48 milljónum barna því verið bjargað.
HamraHlíð 17, 105 reykjavík / Hús Blindrafélagsins / sími 552-2002
Vönduð
lesgleraugu
frá 3.900 kr.