Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1972, Page 22

í sambúð af ýmsum ástæðum: skapbrestir, öfund eða biturleiki gagn-
vart æskunni ellegar það er haft hornreka á heimilinu. Þáttur sá, er
eldra fólkið átti í menntun æskunnar, var eigi svo lítill, þar eð megin-
þorri ungmenna hlaut menntun sína heima. Þá lá fyrjr ungu konunni
að verða húsmóðir og hugsa um sitt heimili, enda var það ærinn starfi
á þeim tímum.
En hvernig eru viðhorfin meðal okkar nú?
Orð'ð hefur algjör breyting í þjóðfélaginu. Ekki þykir lengur til-
hlýðilegt, að svo margt fólk sé í heimili sem fyrr, enda vart þörf á,
þar sem framfarir hafa verið örar á öllum sviðum tækni síðustu ára-
tugi. Fólk flykkist í þéttbýlið og býr um sig á afmörkuðum fleti ofan,
neðan eða til hliðar við næstu nágranna. Þessir fletir hýsa vart þá heild,
sem kölluð er fjölskylda, hvað þá fleiri. Það er staðreynd, að íbúðir í
fjölbýlishúsum fara hraðminnkandi, en einbýlishúsin stækka jafnt og
þétt, en oft ekki nægilega, því að þar vantar eitt „rúm“ í viðbót —
hjartarúm. Þarna virðist okkur hafa brostið mikilvægur hlekkur í þjóð-
félaginu, en þar munu víst ekki allir vera okkur sammála, enda koma
þar margir þættir inn í. Æskilegast væri ef til vill það fyrirkomulag,
að elzta kynslóðin gæti verið ofurlítið sér — í sama húsi þó — og notið
umönnunar og samskipta við afkomendur sína. Slíkt sambýli er vafa-
laust til mikilla heilla fyrir alla aðila. En sumt gamalt fólk er svo óeigin-
gjarnt, að það vill heldur flytjast brott en valda leiðindum, en einnig
er andstæður þess að finna. Margt ungt fólk virðist alls ekkert sam-
neyti vilja hafa við eldri kynslóðina, telur það vart virðingu sinni sam-
boðið, enda margt, sem glepur.
Húsmóðirin, sem áður vann heima, vinnur nú utan heimilis. Þar með
er enginn heima við, sem getur annazt yngstu og elztu þegna þjóðfélags-
ins. Það er ekki fjarri öllum sanni að ætla, að þessir tveir aldurshópar
séu komnir í hóp helztu stétta þjóðfélagsins. Fólk berst heitri baráttu
fyrir stofnun sérstakra heimila, sem ætluð eru þessum hópum, hvorum
um sig. Þannig eru allir vinnufærir meðlimir fjölskyldunnar lausir undan
áhyggjum og oki og geta fleygt sér út í atvinnulífið af alhug. Ekki má
þó skilja þessi orð svo, að engir kostir prýði elliheimilin, heldur er
það hugsunarhátturinn, sem að baki þeim l.:ggur, sem orkar tvímælis.
Er kærleikurinn þar ætíð sterkastur? Hafa ekki flestir andlega heil-
brigðir einstaklingar ánægju af að annast og umgangast foreldra sína,
eða höfum við efni á að líta niður á þá, þó að þá skorti þá menntun, sem
við höfum öðlazt fyrir þeirra tdstilli? Hversu mörg gamalmenni eru svo
óheppin að þurfa að leggjast, inn á sjúkrahús vegna einhvers kvilla og
eiga ekki afturkvæmt he.m sakir skorts á hjartahlýju aðstandenda? Og
hvert er svo áframhaldið? Reynt er að fá pláss á einu elliheimilanna fyrir
gamalmennið, og ef heppnin er með, er biðtíminn ef til vill ekki lengri
en nokkrir mánuðir. Þar með er einstaklingurinn kominn í örugga höfn,
þaðan verður honum ekki úthýst. Elliheimilin eru sem stofnanir vel skipu-
lögð og margt gert til að gleðja og styrkja dvalargesti, en sem neyðar-
úrræði eiga þau ekki rétt á sér. Þangað eiga vistmenn að koma að eigin
hvötum, en ekki nauðugir.
Hið nýja heimili fyrir öldruð hjón er mjög skemmtileg nýjung og
mun sjálfsagt eiga framtíð fyrir sér. Einnig má sízt gleyma félagsstarfi
aldraðra í Tónabæ, sem lyftir huganum upp úr deyfð hvei’sdagsleikans.
Það er tízka meðal Islendinga nú á tímum að skapa sér vandamál, og
hver verst tízkunni? Nú er aðalvandamálið að losna við gamla fólkið, sem
sakir þróunar í læknavísindum fer sífjölgandi. Hvað er til ráða? Hvern-
ig væri að hverfa með tízkuna svo sem sjötíu til hundrað ár aftur í tímann?
Ritnefnd.
Hvað sem tízkunni
líður, hittum viö
glaða og ánægöa vist-
menn á Hrafnistu í
sinni daglegu morg-
ungöngu í leikskóla-
formi.
Ljósm.:
Pétur Þorsteinsson.
96 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS