Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.01.1970, Blaðsíða 10

ö.
elnungls einn aðili hafði fengiö reikninga þessa, en sá vissi um
að fasteignin var talin séreign konu A. Hins vegar kamur fram í
dóminum, að talið er, að hér hafi verið rangt að farið.
Þá vil ég benda á dóm Hsestaréttar frá 19. des. 1932. Þar
var endurskoðandi fyrirtækis, sem oröiö var gjaldþrota, ákærður
fyrir þátttöku í óheimilli elgnayfirfærslu, eftir að gjaldþrotið
áttl elgi fyrir skuldum. Endurskoðandinn var hins vegar sýknaður,
þar sem ekki kom fram að hann hefði neltt gert annað, en að semja
efnahagsreikninga, en látið eignayflrfærsluna afskiftalausa.
íóur en ég skil við þennan þátt, þá langar mig til að benda á
ákv. 5- málsgr. 13. gr. laga nr. 43/1964 um breytingu á lögum nr.
70/1962 um tekju og eignarskatt, en þar segir,: "Hver sá, sem í
atvlnnuskyni að3toðar við ranga eða villandi skýrslu til skattyfir-
valda skal sekur um allt að helming fyrir þær fjárhæðir, sem hann
undanskilur með hinni röngu eða villandl skýrslu. RÍkisskattstjóri
ákveður sektina nema hann eða hlnn seki óski að málinu sé víáað
til dómstólanna."
Þetta ákvæði er alveg nýtt og hefur aldrei á það reynt, en
með hliðsjón af því, að löggiltir endurskoðendur hljóta að aðstoða
menn mjög við skýrslugjafir til skattyfirvalda, þá þótti mér rétt
að benda sérstaklega á þetta ákvæði. Ég vil á það benda, að vitan-
lega mundi það oft vera þannig, að sá, sem aðstoðar við rangar og
villandi skýrslugerðir til yfirvalda værl með því sekur í hlutdeild
í refsiveröum verknaði og gæti oróiö daand refsing samkv. ákv.
hegningarlaganna, enda væri þetta gert i blekkingarskyni. Ég hefi
nokkra ástæóu til að ætla, að hlð nýja ákvæði skattalaganna verði
skilið rýmra en hegningarlagaákvæðln, enda er hér heimilt að af-
grelöa brotið saunkv. yflrvaldsákvörðun og refslngin eða sektin
mlðast vlð þau verðmæti, sem undan skyldi draga með hinnl röngu
eða vlllandl skýrslugerð eins og í greininni segir, þ.e.a.s. þetta
kemur einungis til í því tilfelli að verið sé að draga fé undan
réttmætrl skattlagningu. Þar sem þessu ákv. hefur aldrei verlð
beitt enn, er nokkuð erfitt að segja um hvernig framkvaand munl verða.
Hér að framan hefur aðallega verið höfð í huga refsiábyrgð
endurskðanda, en vitanlega geta þeir með vangæzlu í störfum sínum
fellt á sig fébótaábyrgð. Orðið skaðabótaskyldir gagnvart þeim,
er treyst höfðu verkum þeirra, sem reyndust gölluð og orsökuðu tjón.
Fébótaábyrgð endurskoðenda myndi byggjast á saknaanisreglunnl (culpa)
Fébótaábyrgðin kæmi því aðeins til, að endurskoóandinn hefði við
starf sitt hagað sér á ólögmætan, saknæman hátt, sem valdið hefði
tjóni. Hann verður aö hafa brotið gegn því, sem krefjast verður