Ráðunautafundur - 11.02.1984, Blaðsíða 255

247
fjölda hryssa haldið ætti að vera unnt að fækka hestum í notkun. Það
opnar möguleikann til strangara úrvals kynbótagripa. Gæta ber þá vel að
aðbúnaði hestanna og afkastagetu þeirra. Einkum ber að gæta að skipulegri
notkun vinsælustu hestanna en nú er.
Mæld frjósemi íslenskra stóðhesta er til jafnaðar mun betri en
erlendra þótt reyndar hún lækki um of með vaxandi notkun þeirra, sjá
mynd JL Erlendis er talið að frjósemi stóðhestanna sé óháð aldri þeirra
en frjósemi meranna sé aftur háð því hversu gamlar þær eru.
í athuguninni var reiknað aðhvarf fanghlutfalls hryssa í aldursflokkum
að aldri þeirra. Niðurstöður þeirra reikninga urðu að neikvætt samband
reyndist með aldri hryssa oq frjósemi (marktækni við P=0,1), virtist vera
um boglínusamband að ræða.
Sé raunin sú að frjósemi hryssa lækki með aldri eftir boglínu og eldri
hestar fái til jafnaðar eldri hryssur eins og í ljós kom þegar aldursdreif-
ing stóðsins var skoðuð (sjá þar) gæti það verið skýring þeirra annars-
veldisáhrifa aldurs stóðhesta á fyljunarprósentur þeirra er fram komu.
Eru þá niðurstöður þeirra þátta er síðast hefur verið um rætt í fullu
samræmi við erlendar athuganir þessara þátta.
í töflu hér á eftir sjást niðurstöður útreikninga á frjósemi hryssa.
Fanghlutfall hryssa er reiknað út á sama hátt og stærðin fyljunarhlutfall
stóðhesta, mismunur þessara mælikvarða liggur í mismun þess út frá hverju
er hugsað og í yfirleitt mjög ólíkri notkun þeirra. Raunverulegt fanghlut-
fall er sá mælikvarði sem best tekur til þeirrar skilgreiningar frjóseminnar
sem hér er miðað við. Folöld til nytja eftir hverjar 100 hryssur sem er
haldið hefur í raun mesta hagfræðilega þýðingu.
Séu tölugildin í töflu J_ borin saman við sambærilegar tölur erlendar
þá sést berlega hve tölurnar um frjósemi íslenskra hryssa eru mikið
hagstæðari en þær erlendu eru. Hér á landi virðast þó fleiri folöld mis-
farast yfir sumartímann en sums staðar erlendis.
_2._ j<y_nh_lutf_aH.
í könnun kynhlutfallsins kom fram að raunhæft fleiri hestfolöld en
merfolöld fæðast og er það í samræmi við erlendar niðurstöður en hér komu
ekki fram marktækar bendingar um minni lífsþrótt karlkynsfolalda eins og
þó þar þekkist (sjá töflu 2).