Ráðunautafundur - 15.02.1990, Side 55

-45-
sem samsvarar vöxtum. Við núverandi aðstæður hefur greinin ekki rekstrargrundvöll og
til þess að jöfnuður náist þarf verð á íslenskum skinnum um það bil að tvöfaldast frá því
sem nú er. Erfitt er að meta líkur á að þetta verð náist, þó að benda megi á að
meðalskinnaverð á danska markaðinum síðasta áratug hefði nægt til að standa undir öllum
rekstrargjöldum. Hins vegar er talið ólíklegt að verð á minkaskinnum hækki á næstu
tveimur uppboðsárum.
Ástæður þessa mikla vanda eru margar og samverkandi en vert er að nefna þær sem hafa
haft mest áhrif. Verulegt og langvarandi verðfall hefur orðið á loðskinnum. Misgengi
innlendrar verðþróunar og kaupgengi erlendra gjaldmiðla hefur haft veruleg áhrif. Þá
hafa hækkandi raunvextir samfara háu hlutfalli skammttmaskulda af fjárfestingakostnaði
skapað gífurleg vandamál í mörgum tilfellum. Fóðurkostnaður hefur orðið hærri en gert
var ráð fyrir í áætlunum um afkomumöguleika í greininni og þá hafði hin mikla þensla
fyrst í refaræktinni og síðar í minkaræktinni mjög óheillavænleg áhrif á þróun
búgreinarinnar.
Til þess að leysa þann rekstrarvanda sem við greininni blasir verður að grípa til
samræmdra aðgerða sem taka mið af lækkun rekstrarkostnaðar, skuldbreytingu
skammtímaskulda, frestun afborgana og lengingu langtímalána.
Talið er að langtímaskuldir greinarinnar séu um 1.500 m. kr. Þær eru að meginhluta við
Stofnlánadeild landbúnaðarins, sem ávallt er með fyrsta veðrétt og í flestum tilvikum
heildarveð í viðkomandi jörðum. Þátttaka Stofnlánadeildar landbúnaðarins er því
nauðsynleg, ef endurskipuleggja á efnahag loðdýrabænda og fóðurstöðva. Þrátt fyrir
aðgerðir varðandi skuldbreytingu skammtímaskulda og lengingu langtímalána má ætla að
ekki verði unnt að leysa greiðsluvanda allra bænda, því skuldastaða þeirra er mjög
misjöfn. Því má reikna með að til komi rekstrarstöðvun hjá einhverjum hluta þeirra sem í
flestum tilvikum myndi leiða hl gjaldþrots.
VII. Lokaorð
Samantekt þessi er unnin upp úr eftirtöldum tveim skýrslum sem unnar voru á síðasta ári
á vegum landbúnaðarráðuneytisins. Allt talna- og myndefni er tekið upp úr skýrslunum
ogtextinnerí meginatriðum samhljóða texta þeirra.
I: SKÝRSLA UM STÖRF LOÐDÝRANEFNDAR.
Höf.: Magnús B. Jónsson, Jón Guðbjörnsson, Leifur Kr. Jóhannesson og
Gunnlaugur Júlíusson
II: ÚTTEKT Á STÖÐU LOÐDÝRARÆKTAR.
Höf.: Magrnús B. Jónsson, Eyjólfur Sverrisson, Guðmundur Guðmundsson.