Ráðunautafundur - 15.02.1990, Side 228

-218-
ræða að áætla þann hluta amínósýranna sem kemur úr fóðureggjahvítu sem ekki hefur
brotnað niður í vömbinni svo og þann hluta sem kemur úr frumum örveranna sem
hafa margfaldast og vaxið í vömbinni. Þessar amínósýrur eru samanlagt gefnar upp
sem grömm af AAT í hverju kílógrammi þurrefnis í fóðri. Kerfið tekur tillit til þarfa
örveranna í vömbinni fýrir hráeggjahvítu þar sem reiknaðar eru út þarfir þeirra miðað
við þá orkuumsetningu sem fram fer hverju sinni. Þær þarfir eru síðan bornar saman
við þá hráeggjahvítu í niðurbrotnu formi sem stendur örverunum til boða og
niðurstaðan gefin upp sem eggjahvítujafnvægi í vömbinni (PBV) í grömmum af PBV
í kílógrammi af þurrefni fyrir hverja fóðurtegund. Sú tala getur verið ýmist jákvæð (+)
eða neikvæð (-). Gildi fyrir AAT og PBV eru reiknuð fyrir hverja einstaka
fóðurtegund og þegar útreikningar eru gerðir fyrir samsett fóður þá eru þessi gildi
einfaldlega lögð saman. í AAT-PBV kerfinu er ekki reynt að leggja mat á upptöku
einstakra amínósýra né hlutdeild þeirra í því heildarmagni amínósýra sem líkama
jórturdýrsins berst frá meltingarfærunum, en það hefur skiljanlega mikil áhrif á nýtingu
eggjahvítunnar til hinna ýmsu þátta lífsstarfseminnar svo sem viðhalds, vaxtar og
mj ólkurmyndunar.
í 1. töflu má sjá yfirlit yfir þær jöfnur sem notaðar eru við útreikninga á AAT
og PBV og í 2. töflu dæmi um hvernig útreikningur er framkvæmdur fyrir eina
fóðurtegund. Útilokað væri að mæla alla þá þætti sem jöfnurnar byggjast á fyrir hverja
einstaka fóðurtegund og því er notað sambland af föstum stuðlum og beinum efna-
mælingum.
Niðurbrot á hráeggjahvítu í vömbinni
Talið er að traustasta aðferðin við að meta niðurbrot á hráeggjahvítu sé að koma
sýnum af fóðrinu fyrir í nælonpokum í vömb gripa með vambaropi. Pokarnir eru látnir
vera í vömbinni í mismunandi langan tíma og niðurbrot eggjahvítunnar reiknað út
miðað við ákveðinn flæðihraða úr vömbinni. í norræna vinnuhópnum hafa menn
komið sér saman um að nota staðlaða aðferð sem rannsóknamenn í aðildarlöndum
Efnahagsbandalagsins hafa sameinast um. Þar er gert ráð fyrir að til mælingar á
hverri fóðurtegund séu notaðar þrjár kýr sem fóðraðar séu á þurrheyi að tveimur
þriðju hlutum og kjarnfóðri að einum þriðja hluta. Reiknað er með flæðihraði úr
vömb sé 0.08 klst"1. Það er ljóst að þessi mælingaraðferð er bæði vinnu og tímafrek
og því hafa verið gerðar tillögur um ýmsar einfaldari aðferðir, t.d. um notkun ensíma
eða stuðpúðalausna. Engin af þessum aðferðum gefur hinsvegar ennþá eins góða mynd
af því sem fer fram í vömbinni og nælonpokaaðferðin og því verður hún fyrir valinu
enn um sinn þar sem það er eitt af aðal atriðunum í nýja kerfinu að geta ákvarðað