Dagblaðið Vísir - DV - 20.05.2016, Blaðsíða 18

Helgarblað 20.–23. maí 2016
Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
18 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Eggert Skúlason og Kolbrún Bergþórsdóttir
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson
Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Magnús Orri ratar á
lausnina
Þótt það fari óvenju hljótt þá
styttist í formannsframboð
í Samfylkingunni og
frambjóðendur skrifa greinar í
blöð til að vekja athygli á sér. Eina
slíka skrifaði Magnús Orri Schram
í Fréttablaðið, þar sem hann
sagði meðal annars: „Skrifstofa
stjórnmálahreyfingarinnar á að
vera á jarðhæð við fjölfarna götu
þar sem er vítt til veggja og hátt
til lofts. Dýnamískt umhverfi
með kaffihúsi og félagsmiðstöð.
Einhvers konar nýsköpunarhús
stjórnmálanna.“
Það skyldi þó aldrei vera að
vandi Samfylkingarinnar hafi,
eftir allt saman, bara verið hús-
næðisvandi?
Áleitnar spurningar
Afstaða forsetaframbjóðenda til
Icesave virðist ætla að vera hita-
mál í kosningabaráttunni, ýms-
um örugglega til leiðinda. Egill
Helgason hæðist að þessu á Eyj-
unni og segir að ef forsetafram-
bjóðendur þurfi að svara spurn-
ingum um Icesave þurfi þeir
einnig að svara öðrum áleitnum
spurningum eins og:
n Hvar varstu í þorskastríðun-
um?
n Hver var þín afstaða til rit-
símans?
n Hvernig var afstaða þín til
fjárkláðans (sem olli því á sínum
tíma að Jón forseti móðgaðist)?
n Hvernig stendurðu gagnvart
kristnitökunni?
Veislan er búin
Framtíð barnanna
er í húfi
Salome Estevez Garcia Buabonah og fjölskyldu hennar hefur verið hótað brottvísun. – DV
U
ppgjör viðskiptabankanna
á fyrsta ársfjórðungi marka
tímamót. Allt frá því að ís-
lenska fjármálakerfið var
endurreist í núverandi – og nán-
ast óbreyttri – mynd af ríkisvaldinu
í árslok 2009 hefur afkoma stóru
bankanna einkum markast af virð-
isbreytingu útlána og sölu eigna
sem þeir fengu í fangið við efna-
hagshrunið. Hagnaður bankanna á
undanförnum árum hefur af þess-
um sökum verið í hæstu hæðum
og þannig nam samanlagður hagn-
aður þeirra 107 milljörðum króna
á síðasta ári. Þar munaði mestu
um sögulegan 50 milljarða hagnað
Arion banka.
Allt önnur mynd blasir hins
vegar núna við. Hagnaður bank-
anna á fyrstu þremur mánuðum
ársins dróst saman um meira en
helming á milli ára. Í stað þess að
uppgefinn hagnaður hafi, líkt og
jafnan áður, gefið skekkta mynd
vegna óreglulegra liða endurspegla
uppgjör viðskiptabankanna fyrst
og fremst afkomu af grunnrekstri.
Þessu ber að fagna enda er þetta
til marks um að fjármálakerfið sé
óðum að færast í eðlilegt horf þar
sem bankarnir hafa að mestu lokið
fjárhagslegri endurskipulagningu
á lánasöfnum sínum og selt frá sér
hlutabréf og fyrirtæki í óskyldum
rekstri.
Núna þegar tjöldin hafa verið
dregin frá kemur í ljós, sem ávallt
hefur þó verið vitað, að bankarn-
ir standa að óbreyttu frammi fyr-
ir mikilli áskorun eigi þeim að tak-
ast að ná viðunandi arðsemi á hið
gríðarmikla eigið fé sem er bund-
ið í bönkunum – en eiginfjárstaða
þeirra er mun sterkari í samanburði
við aðra banka á Norðurlöndunum.
Miðað við hagnað á þessu ári eru
bankarnir aðeins að skila um 6%
arðsemi á þá 670 milljarða króna
sem þeir eru samtals með í eigið
fé. Slík ávöxtun, sem er á pari við
fjárfestingu í óverðtryggðum rík-
isskuldabréfum, getur augljóslega
ekki talist ásættanleg til frambúðar.
Þessi staða hlýtur að vera um-
hugsunarefni fyrir eigendur bank-
anna. Íslenska ríkið fer sem kunnugt
er með eignarhald á Íslandsbanka
og Landsbankanum. Þá hafa stjórn-
völd einnig mun meiri fjáhagslegri
hagsmuna að gæta í Arion banka
en 13% eignarhlutur segir til um
vegna þess afkomuskiptasamnings
sem var gerður við kröfuhafa slita-
bús Kaupþings á síðasta ári. Gróf-
lega áætlað fara um níu af hverjum
tíu krónum sem bankarnir skila í
hagnað til ríkissjóðs. Fjármálakerf-
ið er því með öðrum orðum nánast
alfarið í höndum íslenskra skatt-
greiðenda. Slík staða er einsdæmi í
hinum vestræna heimi.
Sá umtalsverði hagnaður sem
bankarnir hafa sýnt á liðnum árum
– samanlagt nemur hann nærri
600 milljörðum frá 2009 – hef-
ur oft verið notaður sem rök fyrir
því að engin ástæða sé fyrir ríkið
að losa um eignarhlut sinn í bönk-
unum. Í stað þess að endurheimta
þá fjármuni sem voru lagðir til við
endurreisn bankakerfisins með
því að selja þá hluti eigi ríkið frem-
ur, samkvæmt þessari röksemdar-
færslu, að vera eigandi að minnsta
kosti einum banka og njóta þannig
góðs af afkomu hans í formi arð-
greiðslna. Slíkur málflutningur
grundvallast á mikilli skamm-
sýni gagnvart raunverulegri stöðu
bankanna og lítill gaumur jafn-
framt gefinn hversu mikil áhætta
er fólginn í því fyrir ríkissjóð að
vera eigandi að nánast öllu fjár-
málakerfinu. Núna þegar blasir
við að hagnaður bankanna verð-
ur mun minni en áður ættu flestir
hins vegar að sjá hversu mikilvægt
það er fyrir ríkið að draga skjótt og
markvisst úr umsvifum sínum á
fjármálamarkaði.
Eftir að stjórnarflokkarnir gerðu
þau óskiljanlegu mistök að fallast á
tilhæfulausar kröfur andstæðinga
ríkisstjórnarinnar um að kosning-
um til Alþingis yrði flýtt, en þær
verða að óbreyttu í október næst-
komandi, er ljóst að ekkert verð-
ur af fyrirhuguðu söluferli á allt að
30% hlut ríkisins í Landsbankanum
á þessu kjörtímabili. Bæði fjármála-
og forsætisráðherra hafa staðfest
að engir bankar í eigu ríkisins verði
seldir á þessu ári. Óháð því hvenær
hægt verður að hefja sölu á hlut rík-
isins í Landsbankanum og Íslands-
banka hljóta stjórnvöld hins vegar
að huga sem fyrst að öðrum leið-
um til að endurheimta þá fjármuni
sem eru núna bundnir í bönkun-
um. Sterk lausa– og eiginfjárstaða
þeirra þýðir að ríkið gæti hæg-
lega fengið strax til sín vel yfir 100
milljarða með enn meiri útgreiðslu
arðs og sölu eigna. Með þessu móti
væri stigið skynsamlegt skref við að
minnka efnahagsreikning bank-
anna og gera þá um leið viðráðan-
legri við sölu til innlendra fjárfesta.
Það er ekki eftir neinu að bíða. n
avis.is
591 4000
Frá
1.650 kr.
á dag
Vissir þú að meðal heimilisbíll er
notaður í eina klukkustund á dag
Langtímaleiga er
þægilegur, sveigjanlegur
og skynsamlegur kostur
Á
R
N
A
S
Y
N
IR NOTAÐU ÞITT FÉ
SKYNSAMLEGA
Ég er uppáhalds
umræðuefnið mitt!
Guðrún Veiga Guðmundsdóttir nýtur mikilla vinsælda á Snapchat. – DV
Við gátum leyft okkur lúxus
og ferðasjóðurinn borgaði
Margrét Erla Maack fór ásamt Bollywood-danshópi sínum til Spánar. – DV
„Fjármálakerfið
er því með öðrum
orðum nánast alfarið í
höndum íslenskra skatt-
greiðenda. Slík staða
er einsdæmi í hinum
vestræna heimi.
Leiðari
Hörður Ægisson
hordur@dv.is