Dagblaðið Vísir - DV - 13.01.2017, Síða 32

Helgarblað 13.–16. janúar 201728 Skrýtið
Í
snævi þöktu þorpi skammt
norðaustur af Moskvu, höfuð­
borg Rússlands, stendur óupp­
hitað iðnaðarhús sem er
umkringt íbúðarhúsum. Starf­
semin sem þar fer fram virðist í
fljótu bragði ekki vera ýkja merki­
leg, en staðreyndin er sú að þarna
fer fram tilraunastarfsemi sem sér
fáar hliðstæður.
Djúpfrysta lík
Í þessu tiltekna iðnaðarhúsnæði fer
starfsemi KrioRus fram, en fyrir­
tækið býður áhugasömum upp á
djúpfrystingu að þeim gengnum.
Með öðrum orðum: Þeir sem eiga
sparifé og eru ekki tilbúnir til að
kveðja hið jarðneska líf alveg strax
geta greitt fyrirtækinu fyrir að
geyma líkama þeirra ef ske kynni
að tækniframfarir framtíðarinnar
geri það að verkum að hægt verði
að vekja fólk upp frá dauðum.
Ýmis útfærsla í boði
Mail Online fjallaði ítarlega um
starfsemi fyrirtækisins á dögunum
og í umfjöllun fjölmiðilsins kom
fram að minnst þrír breskir ríkis­
borgarar hafi þegar keypt þessa
þjónustu. Fullyrt er að í þessum
hópi séu ótilgreindur vísindamað­
ur, prófessor og læknir. Þegar þeir
deyja, hvort sem það verður að
völdum elli eða sjúkdóma, verða
líkamsleifar þeirra djúpfrystar og
þær síðan fluttar í höfuðstöðvar
fyrir tækisins í fyrrnefndu þorpi í
Rússlandi.
Hægt er að kaupa ýmsa útfærslu
af þjónustunni; ef viðkomandi
vill aðeins láta djúpfrysta heilann
kostar það sem nemur 1,4 milljón­
um króna. Ef viðkomandi vill láta
djúpfrysta allan líkamann kostar
það sem nemur fjórum milljónum
króna. En þjónustan er ekki ein­
göngu fyrir menn því gæludýra­
eigendur geta einnig látið djúp­
frysta hunda og ketti. Að geyma
venjulegan heimiliskött í frysti­
geymslum fyrirtækisins kostar sem
nemur 1,1 milljón króna, en aðeins
dýrara er að geyma meðalstóran
heimilishund, eða sem nemur 2,8
milljónum króna.
Sögulegt dómsmál
Svo virðist sem þjónusta af þessu
tagi eigi í sífellt meira mæli upp á
pallborðið hjá fólki. Í nóvember
síðastliðnum var greint frá sögu­
legu dómsmáli í Bretlandi sem
varðaði fjórtán ára stúlku sem lést
úr krabbameini. Stúlkan hafði,
áður en hún lést, sagt frá þeirri ósk
sinni að hún yrði djúpfryst eftir
dauða sinn ef ske kynni að læknis­
fræðilegar framfarir yrðu til þess
að hægt yrði að vekja hana upp frá
dauðum. Faðir hennar var mót­
fallinn þessari bón dóttur sinnar
og kom það því til kasta dómstóla
að leysa úr ágreiningnum. Sam­
kvæmt dómi sem féll fyrr í vetur
var lík stúlkunnar flutt til Michigan
í Bandaríkjunum þar sem því var
komið fyrir í frystiklefa í húsakynn­
um Cryonics­stofnunarinnar, en
þar eru geymd 250 lík.
Bandarísk kona var fyrst
KrioRus­stofnunin notar sömu að­
ferð við djúpfrystingu og Cryonics­
stofnunin í Michigan. Nú þegar eru
líkamsleifar 52 einstaklinga geymd­
ar í húsakynnum KrioRus og leita
forsvarsmenn stofnunarinnar eftir
fleiri viðskiptavinum. Þeir segjast
bjóða upp á ódýrari en engu verri
þjónustu en kollegar sínir vestan­
hafs. Í umfjöllun Mail Online kem­
ur fram að blaðamanni hafi verið
veittur aðgangur að húsakynnum
fyrirtækisins. Í rjáfri hússins eru
þjóðfánar skjólstæðinga fyrirtæk­
isins og má til dæmis sjá þjóðfána
Bretlands, Danmerkur, Finnlands,
Eistlands, Frakklands, Ísraels og
Kína. Persónuverndarlög gera
að verkum að fyrirtækið má ekki
gefa upp nöfn skjólstæðinga sinna
nema að fyrirfram gefnu samþykki
þeirra.
Fyrsti viðskiptavinur fyrir­
tækisins var bandarísk kona að
nafni Jane Emilia Haiko sem lést í
október 2013, daginn fyrir 71 árs af­
mæli sitt. „Hún var kannski held­
ur óvæntur skjólstæðingur,“ segir
heimildarmaður innan fyrirtækis­
ins. „Líklega hafa slavneskar rætur
hennar gert að verkum að hún kaus
okkur,“ bætir hann við, en Jane var
upprunalega frá Póllandi og eigin­
maður hennar frá Litháen. „Þegar
aðstandendur hennar höfðu sam­
band höfðu þeir komið líkinu fyrir
í frystigeymslu þannig að við þurft­
um bara að sjá um flutninginn til
Rússlands,“ segir hann. því næst
var flogið með líkið til Moskvu þar
sem starfsmenn KrioRus tóku á
móti því.
Bjartsýnn stjórnarformaður
En fyrirtæki og stofnanir sem bjóða
upp á djúpfrystingu eru til einskis
nýtar ef ómögulegt reynist að
vekja fólk upp frá dauðum, ef svo
má segja. Dr. Danila Medvedev,
stjórnarformaður KrioRus, hefur
látið hafa eftir sér að þessi tækni
sé handan við hornið. Danila seg­
ist hafa trú á því að árið 2030, eða
þar um bil, muni tækninýjungar
gera mögulegt að flytja heila úr
einstaklingi og koma honum fyrir
í annarri manneskju. Með því móti
væri hægt að vekja einstakling upp
frá dauðum en viðkomandi yrði þá
í öðrum líkama. Danila, sem vitan­
lega er ekki alveg hlutlaus, segir að
lengra sé í að hægt verði að vekja
einstakling upp frá dauðum í heilu
lagi. Vonast hann til þess að það
gerist um eða upp úr miðri öldinni
en viðurkennir að lengri tími gæti
liðið. „Það gætu liðið þúsund ár
áður en við getum þetta. En ég vona
að það taki skemmri tíma. Ef fram­
farir verða hraðar gæti þetta gerst á
næstu áratugum.“ n
Einar Þór Sigurðsson
einar@dv.is
Sífellt fleiri velja
að láta frySta Sig
n Vonast til að vakna upp af svefninum langa n Geyma líkamsleifar 52 einstaklinga
Stjórnarformaðurinn Danila
Medvedev segist vona að innan
nokkurra áratuga verði hægt að
vekja fólk upp frá dauðum.
Frystiklefar Líkamsleifar 52 einstaklinga eru geymdar í húsakynnum KrioRus.
Þó að djúpfrysting og
varðveisla líkamsleifa
með lághitafræðilegum
hætti virðist eiga í ríkari
mæli upp á pallborðið
hjá almenningi er þessi
aðferð ekki ný af nálinni.
Fyrsti einstaklingurinn til
að láta djúpfrysta sig hét
James Bedford og var hann sál-
fræðiprófessor við University of California
. Hann lést árið 1967 og eru líkamsleifar
hans varðveittar í húsakynnum
Alcor Life Extension Foundation.
Bedford var 73 ára þegar hann
lést af völdum krabbameins.
Nokkrum klukkustundum
eftir andlát hans voru líkamsleifar
hans frystar. Þó að brátt séu liðin
50 ár síðan það var gert eru vísinda-
menn engu nærri um það hvernig eigi að
vekja fólk upp frá dauðum.
Frystur fyrstur
„Það gætu liðið
þúsund ár áður en
við getum þetta. En ég
vona að það taki skemmri
tíma. Ef framfarir verða
hraðar gæti þetta gerst á
næstu áratugum.