Fréttablaðið - 15.11.2017, Blaðsíða 14

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kjartan Hreinn Njálssson kjaranh@frettabladid.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili
á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105
reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
Æska ein-
staklinga á
ekki að fara í
að berjast við
kerfið fyrir
sjálfsögðum
mannrétt-
indum heldur
í að lifa lífinu.
Það er mikið rætt um jafnvægi í fjölda ein-staklinga í hinum ýmsu hópum á Alþingi. Nú hallar meira en áður á fjölda kvenna inni
á nýkjörnu þingi og engir innflytjendur eiga þar
sæti nú. En hvernig háttar skiptingu þingsæta eftir
aldri?
Við lauslega samantekt nú í byrjun nóvember
2017 kemur í ljós að meðalaldur nýkjörinna þing-
manna er 49 ár. Sá elsti er 68 ára og sá yngsti 26 ára.
Eftir kosningarnar nú í lok október komu 16 nýir
þingmenn inn á Alþingi. Meðalaldur þeirra er 48 ár.
Sá elsti er 63 ára og sá yngsti 34 ára.
Hressir með kollinn í lagi
Um það bil 40 þúsund eldri borgarar voru með kosn-
ingarétt í kosningunum í október síðastliðnum eða
um 16 prósent þeirra sem voru á kjörskrá. Aðeins
einn úr þeirra hópi situr á Alþingi eða 1,6 prósent
þingmanna.
Við vitum að margt eldra fólk er haldið sjúk-
dómum og ellihrörnun en í þessum hópi eru líka
margir hressir og kátir og með kollinn í lagi. Þess
vegna vaknar sú spurning hvers vegna eldri borgarar
eigi svo fáa úr sínum hópi á þingi.
Vanþekking og fordómar?
Getur verið að eitthvað djúpt í meðvitund þjóðar-
innar virki eins og ósýnileg hindrun? Vanþekking og
fordómar? Kannski finnst okkur að eldri borgarar
séu best geymdir niðri við Tjörn með barnabörnum
að gefa öndum brauð eða spila bingó úti í bæ. Þá eru
þeir allavega ekki að þvælast fyrir þeim sem yngri
eru.
Í öðrum löndum láta þeir sem eldri eru til sín
taka í stjórnmálum. Sem dæmi má nefna að Ronald
Reagan var rétt tæplega sjötugur þegar hann tók við
forsetaembættinu í Bandaríkjunum. Hann sat svo
í embætti í átta ár. Bernie Sanders öldungadeildar-
þingmaður lætur enn til sín taka á Bandaríkjaþingi
76 ára gamall. Donald Trump var sjötugur í janúar
síðastliðnum þegar hann varð forseti.
Ellismellir á Alþingi!
Ingimundur
Gíslason
augnlæknir
Kannski
finnst okkur
að eldri
borgarar séu
best geymdir
niðri við
Tjörn með
barnabörn-
um að gefa
öndum brauð
eða spila
bingó úti í bæ.
Það er margt fólgið í því að eiga sér mann-sæmandi líf í nútíma samfélagi. Að eiga til hnífs og skeiðar, hafa þak yfir höfuðið, tækifæri til menntunar, rétt til starfa og eiga þess kost að lifa eins og manneskja í félagsskap við aðrar slíkar. Mannskepnan
er nefnilega félagsvera í eðli sínu og þarf á samneyti
við annað fólk að halda til þess að þroskast, dafna
og líða bærilega. Þessi réttur til félagslegs samneytis
er mikilvægur okkur öllum og þá ekki síst ungu fólki
sem þarf á því að halda að tengjast jafningjum, bera
sig saman við þá og deila með þeim lífsreynslu.
Það verður því að teljast til stórtíðinda að Hæsti-
réttur Íslands hafi fyrir skömmuð úrskurðað um
að mannréttindi einstaklings til félagslegs lífs bæru
minna vægi en eignarréttur ríkissjóðs. Áslaug Ýr
Hjartardóttir tapaði þá máli þar sem hún sóttist
eftir því að fá túlkaþjónustu í sumarbúðum fyrir
daufblinda greidda af íslenska ríkinu. Í niðurstöðu
dómsins var þeim rökum beitt að ekki væri til
nægjanlegt fjármagn í túlkasjóði til þess að standa
straum af þessum kostnaði. Áslaug Ýr er daufblind
og sumarbúðirnar sem hún sótti voru fyrir önnur
daufblind ungmenni og bauðst sænska ríkið til þess
að greiða fyrir ferðakostnað og uppihald túlkanna ef
íslenska ríkið greiddi þeim laun.
Túlkasjóður hefur áður verið til umræðu og þá
ekki síst fyrir þær sakir að vera ekki fjármagnaður
með viðunandi hætti. Þar sem sjóðurinn er á fastri
fjárlagatölu eru skilaboð stjórnvalda að það sé aðeins
svo og svo mikið, eða öllu heldur lítið, til skiptanna
til grundvallarmannréttinda þeirra sem þurfa á
sjóðnum að halda. Að sjóðurinn tæmist eða að
Samskiptamiðstöð heyrnarlausra sé almennt í þeirri
stöðu að þurfa að stýra því hver eigi að njóta fullra
mannréttinda og hver ekki er auðvitað rót vandans.
En ef Hæstiréttur Íslands er farinn að taka að sér
aðhald með ríkissjóði þá er það ekki síður alvarlegt
umhugsunarefni svo ekki sé meira sagt. Hið sama má
svo segja um margendurteknar sneypufarir íslenska
ríkisins fyrir Mannréttindadómstól Evrópu.
En það sem er ekki síður umhugsunarefni fyrir
íslenskt samfélag í heild sinni er að fjöldi Íslendinga
þarf að eyða miklu af tíma sínum, peningum og orku
í að berjast við ríkið fyrir sjálfsögðum mannrétt-
indum. Æska einstaklinga á ekki að fara í að berjast
við kerfið fyrir sjálfsögðum mannréttindum heldur
í að lifa lífinu. Læra, þroskast, dafna og skemmta
sér með jafnöldrum og jafningjum í samfélagi sem
lætur sig varða um einstaklingana sem mynda þessa
blessuðu þjóð.
Dómur Hæstaréttar og þröng staða túlkasjóðs
felur í sér ákveðna höfnun á þessu. Höfnun á því að
einstaklingar sem þurfa að takast á við takmarkanir
á hverjum degi fái að lifa lífinu í samfélagi við annað
fólk. Í því er líka fólgin jaðarsetning á einstaklingum
sem eru hluti af þessu samfélagi rétt eins og hvert
annað mannsbarn, einstaklingum sem er sagt að vera
úti svo ríkissjóður geti nú haft fjármagnið inni.
Vertu úti
Framsókn
Formlegar stjórnarmyndunar-
viðræður hófust í gær þegar
formenn flokkanna sem að þeim
standa hittust í þingflokksher-
bergi Framsóknarflokksins.
Hefð er fyrir því að ríkisstjórnir
fái nafn og hafa þau verið mjög
fjölbreytt á lýðveldistímanum.
Stefanía, Nýsköpunarstjórnin,
Emilía og Viðreisn eru dæmi
um nöfn á stjórnum fyrri ára. Í
ljósi þess að formaður Fram-
sóknarflokksins var hvata-
maður að því að flokkarnir þrír
hófu samtal og að fundarhöld
fara fram í þingflokksherbergi
Framsóknarflokksins kann ein-
hver að stinga upp á að stjórnin,
verði hún að veruleika, muni
heita Framsókn.
Kaldhæðni
Flokkarnir þrír hafa allir sterka
tengingu við bændastéttina
og fyrirfram er kannski ekki
að vænta mikilla breytinga á
landbúnaðarkerfinu í átt að
auknu frelsi. Þess vegna er það
því sem næst ljóðrænt að EFTA-
dómstóllinn skuli dæma í máli
varðandi innflutningsbann á
fersku kjöti, eggjum og vörum
úr ógerilsneyddri mjólk. Sam-
dægurs skuli héraðsdómur svo
kveða upp þrjá samhljóða dóma
þar sem íslenska ríkið var dæmt
til að endurgreiða innflutnings-
fyrirtækjum útboðsgjald, sem
innheimt er vegna úthlutunar
tollkvóta fyrir búvörur.
jonhakon@frettabladid.is
1 5 . n ó v e m b e r 2 0 1 7 m I Ð v I K U D A G U r14 s K o Ð U n ∙ F r É T T A b L A Ð I Ð
SKOÐUN
1
5
-1
1
-2
0
1
7

0
4
:3
2
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
3
7
-3
7
3
C
1
E
3
7
-3
6
0
0
1
E
3
7
-3
4
C
4
1
E
3
7
-3
3
8
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
0
4
8
s
_
1
4
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K