Morgunblaðið - 01.03.2017, Blaðsíða 21

UMRÆÐAN 21
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. MARS 2017
Kr. 75.000,-
með VSK
Sleðasög SP6000
Sögunardýpt @90° 57 mm
Sögunardýpt @45° 40 mm
Þvermál blaðs 165 mm
Afl mótors 1300 W
Þyngd 4,4 kg
Lengd á landi (fylgir með) 1,40 m
Sleðasögmeð landi
ÞÓR FH
REYKJAVÍK:
Krókháls 16
Sími 568-1500
AKUREYRI:
Lónsbakka
Sími 568-1555
Vefverslun:
www.thor.is
IB ehf | Fossnes A | 800 Selfoss | ib.is
Nánari upplýsingar ib.is
Ábyrgð og þjónusta fylgir öllum nýjum bílum frá IB
Bílar á lager
og á leiðinni
Sími 4 80 80 80
2016 Suburban LT1
8 manna bíll, keyrður 16.000
km. 5,3L V8, 355 HÖ.
VERÐ
13.090.000
2017 Ford F-350 Lariat
6,7L Diesel, 440 Hö, 925 ft of
torque
VERÐ
10.740.000
2017 Ram Limited 3500
í litnum True Blue Pearl, 6,7L
Cummins, loftpúðafjöðrun, Aisin
sjálfskipting, hiti í stýri, sóllúga,
35” vetrardekk innifalin í verði.
Eigum einnig rauðan á lager.
VERÐ
10.890.000
2016 Ford Lariat F-350
Lariat í litnum Green Gem Metallic,
með Ultimate- og krómpakka. t.d.
með sóllúgu og upphituð/loftkæld
sæti, fjarstart og trappa í hlera. 6,7L
Diesel, 440 Hö, 860 lbs-ft of torque.
35“ vetrardekk innifalin í verði.
VERÐ
9.980.000Ath! Myndin er af sambærilegum bíl
Hvað á það að þýða að koma enn
fram með þetta Bakkusarfrumvarp
á Alþingi og heimta áfengissölu í
kjörbúðum? Þetta unga fólk, sem
nú situr í þingsölum, virðist ekki
gera sér grein fyrir því að áfengi
hefur um aldir verið einn helsti
bölvaldur fjölskyldna og heimilanna
og lagt líf mýmargra í algera rúst.
Er svo eftirsóknarvert að auka á
þann vanda frá því sem orðið er,
eða hvað er þetta fólk að hugsa eig-
inlega? Ég veit að engir ábyrgir
foreldrar og uppalendur kæra sig
um að fá áfengissölu í kjörbúðir,
jafnvel þótt þeir smakki það sjálfir.
Þar sem ég hef komið inn á heimili
hefur áfengi líka hvergi verið á
glámbekk, þar sem börn geta náð
til þess. Þessi þráhyggja í vinum
Bakkusar á þingi er alveg óskilj-
anleg.
Ég hvatti til þjóðaratkvæða-
greiðslu um þetta mál í blaðagrein í
fyrra. Nú hefur Birgitta Jónsdóttir
tekið undir þá kröfu. Ég skyldi
verða ein af þeim fyrstu sem skrif-
uðu undir slíka áskorun. Mál er að
linni þessari vitleysu, enda fer þetta
eins og ESB-ruglið að minna mest á
Fróðárundrin.
Guðbjörg Snót Jónsdóttir.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Vinir Bakkusar enn að á Alþingi
Áfengi Á að leyfa sölu áfengis í matavöruverslunum?
Sumir segja sem svo
að á jörðinni hafi alltaf
skipst á hita- og kulda-
skeið og hlýnun nú sé
bara ein af þeim sveifl-
um en gleyma að allar
breytingar hafa sínar
orsakir. Landrek, eld-
gos, myndun fjallgarða
og veðrun bergs,
árekstur við loftsteina,
útgeislun sólar, mönd-
ulhalli jarðar – allt þetta og fleira hef-
ur haft áhrif. Hraða hlýnun núna er
ekki hægt að skýra öðruvísi en að
hún sé af mannavöldum – orka frá
sólinni hefur ekki aukist að neinu ráði
og möndulhalli jarðar nú ætti fremur
að stuðla að kólnun. Jarðefnaelds-
neyti á svo sem ekki alla sök; hrís-
grjónaakrar Asíu og landfyllingar
sorps losa mikið metan og hjarðir
jórturdýra einnig og því gæti minni
kjötneysla hjálpað til. Best er þó að
einbeita sér að stóru mengunarvöld-
unum – kolum og jarðefnaeldsneyti
sem unnið er með berggliðnunar-
tækni eða úr olíusandi. Nauðsynlegt
er að skilja 2/3 jarðefnaeldsneytis eft-
ir í jörðu, skv. IPCC, til að hafa von
um að ná markmiðum Parísarsam-
komulagsins og því ætti að fara var-
lega í nýjar framkvæmdir, sér-
staklega í sjó (BP-klúðrið á
Mexíkóflóa 2010 er flestum enn í
fersku minni).
Eins og menn muna þvinguðu
Bandaríkjamenn, undir forystu Bills
Clinton, Evrópusambandið til að taka
upp kolefniskvótakerfið (cap-and-
trade) í Kyoto 1997 (Frakkar og
Þjóðverjar mótmæltu) en neituðu svo
sjálfir að undirrita samninginn. Ekki
að það hefði skipt máli því losun gróð-
urhúsaloftegunda jókst jafnt og þétt
eftir að nýfrjálshyggjan og heims-
markaðskerfið tók öll völd, þrátt fyrir
Kyoto-bókunina um að draga úr los-
un. Aukningin var 61% á heimsvísu
frá 1990-2013 skv. því sem Naomi
Klein segir í bók sinni „This Changes
Everything: Capitalism vs. the Cli-
mate“. Nú sjáum við fram á að geta
bráðum selt ferða-
mönnum skemmtisigl-
ingar á norðurpólinn
því hlýnun á skaut-
unum gerist mun hrað-
ar en búist var við. Á
Parísarráðstefnunni
náðu menn samkomu-
lagi um að reyna að
halda hlýnun jarðar
innan við 2 °C frá upp-
hafi iðnbyltingar en þar
sem 1,5 gráður eru þeg-
ar í pípunum skv. Al-
þjóðabankanum án
þess að neitt koldíoxíð
bætist við lítur ekki vel út með það
takmark. Eftir því sem hlýnar meira
koma fram hliðarverkanir, hlýr sjór
tekur upp minna af CO2, minnkun
hafíss og jökla þýðir minna endur-
kast, metan losnar úr freðmýrum
Síberíu og skóglendi dregst saman
vegna þurrka, tíðari skógarelda og
skordýra sem þrífast vel í hlýrra
loftslagi. Þó að flest ríki heims taki
þátt í grænu byltingunni af fullum
krafti (Kínverjar sérstaklega) er los-
un gróðurhúsalofttegunda enn að
aukast. Árið 2015 bættust við 3ppm
CO2 í fyrsta sinn og magn metans
(CH4) eykst ískyggilega hratt. Það er
margfalt virkara en CO2 í að endur-
kasta hita til jarðar en hefur styttri
líftíma í andrúmsloftinu (brotnar nið-
ur í CO2 og vatn á 10-12 árum) og hef-
ur því einnig áhrif til hækkunar CO2 í
loftinu. Áætlað er að 500 milljarðar
tonna CO2-jafngildis séu geymd í
freðmýrum og með hraðri hlýnun á
norðurskautinu er hætta á að metan
fari að losna þaðan í miklu magni. Í
fréttum frá Síberíu hefur mátt sjá að
hús séu farin að síga og skekkjast
vegna þess að sífrerinn sé farinn að
bráðna og í Kanada eru inúítar í
vanda vegna hins sama. Vísindamenn
spá að við 2° hlýnun fari líka Amasón-
frumskógurinn að visna sakir þurrka
en 10% hans hefur verið eytt nú þeg-
ar með skógarhöggi. Förum við yfir
2° er með öllu óvíst að hægt sé að
stöðva hlýnunina og þegar sjórinn,
sem tekur enn við mestu CO2-
magninu, hlýnar að vissu marki fer
frosið metan á hafsbotni að losna, en
þær birgðir eru nægar til að gera
plánetuna okkar nær óbyggilega.
Loftslagsvísindamenn telja að þeg-
ar jörðin var síðast 2-3° hlýrri, á Mið-
Plíósen fyrir 3,3-3,0 milljónum ára,
hafi yfirborð sjávar verið um 25 metr-
um hærra en nú er, sem er vandamál
því meira en milljarður manna býr
neðan þeirra marka. Með rann-
sóknum á smádýrinu foraminifera
sem myndaði skeljar úr kalsíum-
karbónati (CaCO2) og finna má í jarð-
lögum á sjávarbotni hafa menn kort-
lagt hitastig jarðar síðustu 65 milljón
árin (eða frá útrýmingu risaeðlanna).
Skeljar þessar taka upp meira af
O-16 en minna af O-18 ef sjór er heit-
ari. Með ísótóparannsóknum kolefnis
í steingerðum plöntuleifum geta
menn svo séð hlutfall CO2 í andrúms-
loftinu á hverjum tíma. Einnig hafa
menn komist að því að fjöldi loft-
augna í laufblöðum breytist eftir
CO2-magni í andrúmslofti og mæla
má magn CO2 í loftbólum í jöklasýn-
um. Lægst hefur CO2 mælst 180 ppm
á síðustu ísöldum en farið í 7.000 ppm
á Kambríum fyrir um 500 milljón
árum. Gögn þessi sýna fylgni CO2 og
hitastigs en ekki fullkomlega því
margir aðrir þættir hafa áhrif, s.s. að
sólin var daufari fyrr á öldum og því
gat CO2-magn verið hærra án þess að
framkalla sömu hlýnun og nú. Einnig
hefur möndulhalli jarðar áhrif, oft til
hlýnunar og þá getur hitastig jarðar
hækkað áður en CO2-magnið fer að
aukast en hallinn nú ætti að hafa
áhrif til kólnunar frekar en hitt, eins
og áður er nefnt.
Heimildir að mestu frá James
Hansen, Storms of My Grand-
children.
Um hlýnun jarðar
og loftslagsvísindi
Eftir Ingibjörgu
Gísladóttur » Þó að flest ríki heims
taki þátt í grænu
byltingunni af fullum
krafti (Kínverjar sér-
staklega) er losun gróð-
urhúsalofttegunda enn
að aukast.
Anna Hrefna
Ingimundardóttir
Höfundur starfar hjá HSA
Egilsstöðum.