Freyr - 01.11.2006, Blaðsíða 9

SKÓGRÆKT
Mýralerki (Larix laricina)
Sveigfura (Pinus flexilis)
Selja (Salix caprea)
MÝRALERKI (Larix laricina)
Mýralerki dregur nafn sitt af því að það þolir
að vaxa í allblautu landi þótt það kjósi frekar
að vaxa á þurrlendi líkt og annað lerki. Það
er ættað úr barrskógabelti Norður- Amerfku
þar sem það vex sem stök tré eða lundir
innan um aðrar tegundir. Það er fremur
smávaxin lerkitegund en myndar þéttan við
með dökkrauðum kjarna sem er verðmætur
til ýmissa nota ekki síður en viður annarra
lerkitegunda.
Rúmlega 50 ára reynsla er af ræktun
mýralerkis hérlendis. Það vex fremur hægt
en örugglega og hefur náð um 10 m hæð
í Vaglaskógi. Mest höfum við notað af
kvæmum frá nágrenni Fairbanks í Alaska og
er mýralerki þaðan yfirleitt beinvaxið. Það
er mjög harðgert og aðlagað stuttu sumri.
Því ætti að vera hægt að rækta það í meiri
hæð yfir sjávarmáli en rússalerki. Mýralerki
hefur verið gróðursett f litlu magni flest
undanfarin ár en um 13.000 plöntur voru
gróðursettar 2004, sem er óvenju mikið.
Það nýtist í landgræðsluskógrækt, yndis-
skógrækt og timburskógrækt, sérstaklega
í inndölum á norðanverðu landinu. Árleg
gróðursetning ætti að vera um og yfir
20.000 plöntur
SVEIGFURA (Pinus flexilis)
Sveigfura er háfjallatré frá Klettafjöllum
Norður-Ameríku. Hún er fremur smávaxin,
fimmnála fura, mjög harðgerð en ekki alltaf
beinvaxin, eins og nafnið gefur til kynna.
Hún er ekki sérstaklega kröfuhörð á frjó-
semi jarðvegs og þolir snjóþyngsl ágætlega.
Sveigfura á í vök að verjast f heimkynnum
sínum vegna ryðsvepps og getur ísland þvf
orðið griðland hennar, líkt og með álminn.
Um 50 ára reynsla er af sveigfuru á Hall-
ormsstað og hefur hún þar náð 12 m hæð.
Hún þroskar fræ árvisst í stórum, skrautleg-
um könglum og greinar sveigfuru eru þær
allra bestu til jólaskreytinga. Fræið er stórt
og ætt. Sveigfura er ekkert notuð í skóg-
rækt en ætti að koma vel til greina í ynd-
isskógrækt, landgræðsluskógrækt og e.t.v.
jólatrjáarækt. Árleg gróðursetning ætti að
vera nokkrir tugir þúsunda plantna.
SELJA (Salix caprea)
Selja ervíðitegund ættuðfrá Norður-Evrópu.
Hún er stórvaxin samanborið við aðrar víði-
tegundir en ólfkt þeim er erfitt að fjölga
henni með græðlingum. Hún er harðgerð,
falleg og viður hennar nýtist í smíðar. Hún
fær stundum á sig víðiryð en það virðist ekki
há henni mikið.
Um 70 ára reynsla er af selju á íslandi og
hún góð. Hægt er að rækta hana um land
allt og nær hún góðum þroska í frjósömum
jarðvegi. Hún er mjög lítið notuð f skóg-
rækt (aðeins 2500 plöntur gróðursettar
2004) og er eina ástæðan fyrir því að hún
er ekki notuð jafn mikið og viðja eða alaska-
víðir sú að það þarf að fjölga henni með
fræi. Það er hins vegar auðvelt því selja ber
fræ á hverju ári. Það þarf bara að hafa fyrir
því að tína það og sá. Selju ætti að nota f
skjólbeltarækt ekki síður en alaskavíði og
sem fóstru í timburskógrækt ekki síður en
alaskaösp. Árleg gróðursetning ætti að
vera a.m.k. nokkrir tugir þúsunda plantna.
FREYR 11 2006
9