Fréttablaðið - 24.03.2018, Síða 16

Rússland Ýmis glæpagengi í Rúss-
landi, meðal annars í Tsjetsjeníu,
hafa undir höndum nægilegt magn
af taugaeitri af gerðinni Novichok
til þess að drepa hundruð manna.
Efnavopnið var til að mynda notað
til að drepa bankamanninn Ívan
Kívelídí árið 1995. Þetta er á meðal
þess sem kom fram í umfjöllun sem
rússneski miðillinn Novaya Gazeta
birti í gær.
Novaya Gazeta hefur gögnin
úr réttarhöldunum í og rannsókn
á Kívelídí-málinu undir höndum.
Miðillinn er  einn af stærstu rúss-
nesku miðlunum sem gagnrýna
ríkisstjórn Vladímírs Pútín forseta.
Frá aldamótum hafa sex blaðamenn
Novaya Gazeta verið myrtir er þeir
rannsökuðu ýmis mál.
Novichok-taugaeitur var notað
í tilræðinu við fyrrverandi gagn-
njósnarann Sergei Skrípal og Júlíu
dóttur hans í Salisbury í Bretlandi
fyrr í mánuðinum. Málið hefur haft
mikils háttar áhrif á samskipti Breta
og Rússa. Bretar saka Rússa um að
hafa staðið að árásinni. Hafa Bretar
og bandamenn þeirra gagnrýnt
Rússa harðlega og sakað um þessa
fyrstu efnavopnaárás í evrópskri
borg í áratugi.
Í gær tilkynnti ESB að sendi-
herra sambandsins í Rússlandi yrði
afturkallaður. Sergei Lavrov, utan-
ríkisráðherra Rússa, sagðist harma
ákvörðunina. Sagði hann Breta
reyna að þvinga bandamenn sína til
að taka afstöðu gegn Rússum. Aug-
ljóst væri að Bretar væru vísvitandi
að reyna að gera deiluna verri.
Rússar hafa ítrekað neitað sök.
Hafa þeir til að mynda sagt að
Rússar framleiði engin efnavopn,
verkefnum Sovétríkjanna hafi verið
hætt árið 1992. Þá hafi vopnabúrinu
verið eytt að fullu í fyrra.
Vasilí Nebeznja, fastafulltrúi
Rússa hjá SÞ, hefur  sagt að engar
rannsóknir eða verkefni undir nafn-
inu Novichok hafi farið fram í Rúss-
landi. María Zakharova, talsmaður
utanríkisráðuneytisins, hefur sagt
að hvorki Rússar né Sovétmenn hafi
nokkurn tímann framleitt efnavopn
undir því heiti.
Þetta stangast hins vegar á við
gögnin sem Novaya Gazeta hefur
undir höndum og greindi frá. Þar
sögðu sérfræðingar og vitni frá því
að þróun og framleiðsla á Novi-
chok-eitri hefði ekki tekið enda fyrr
en 1994.
Viðtal RIA Novostí, ríkismiðils
sem hliðhollur er Pútín, við pró-
fessor Leoníd Rink frá því fyrr í
mánuðinum vakti athygli Novaya
Gazeta og birti miðillinn útdrátt
úr því samhliða umfjölluninni um
Kívelídí-skjölin, sem Rink kemur
reyndar einnig fyrir í.
Í upphaflegri mynd fréttarinnar
var haft eftir Rink að Novichok væri
ekki nafn á eitri heldur heildstæðu
kerfi í kringum notkun efnavopna.
Í leiðrétti mynd var hins vegar haft
eftir Rink að fáránlegt væri að tala
um að Novichok-eitur eða Novi-
chok-verkefni væru til.
Uppfærða fréttin stangaðist því
ekki á við opinbera afstöðu Rússa,
að því er Novaya Gazeta greinir
frá. Hins vegar stóð enn í frétt RIA
Novostí að rússneski herinn hefði
gefið efnavopnum nöfn eftir að hafa
fengið þau í sínar hendur. Novichok
væri eitt þeirra nafna.
Rink þessi var yfirheyrður vegna
Kívelídí-málsins á sínum  tíma  og
greindi Novaya Gazeta frá ummæl-
um hans úr yfirheyrslunni í gær.
Sagði Rink meðal annars frá því
að hann hefði, ásamt hópi rann-
sakenda á rannsóknastofu á vegum
yfirvalda í lokaða bænum Shíkhaní,
framleitt Novichok-taugaeitur.
Hann hefði tekið eitrið heim með
sér, eitt gramm í fjórum hylkjum. Ef
eitrið kæmist í snertingu við húð
gæti innihald eins hylkis kostað
hundrað lífið. Þá sagði hann frá
því að hann hefði selt manni, sem
Rink vissi að ætlaði að nota eitrið á
aðra manneskju, hylki á um 150.000
krónur. thorgnyr@frettabladid.is
Novichok í höndum rússneskra gengja
Rússneskur miðill, gagnrýninn á ríkisstjórnina, segir taugaeitrið sem notað var á Sergei Skrípal í höndum glæpagengja. Magnið sé
nægilegt til að drepa hundruð. Miðillinn hefur undir höndum skjöl úr rannsókn morðmáls þegar maður var drepinn með sama eitri.
Bretar reyna vís-
vitandi að gera
deiluna verri.
Sergei Lavrov, utanríkisráðherra Rússa
Novichok-eitur var notað í tilræðinu við Skrípal-feðgin í Salisbury fyrr í mánuðinum. NordicphotoS/Getty
2 4 . m a R s 2 0 1 8 l a U G a R d a G U R16 f R é t t i R ∙ f R é t t a B l a ð i ð
2
4
-0
3
-2
0
1
8

0
3
:4
7
F
B
1
4
4
s
_
P
1
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
1
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
4
C
-C
8
0
8
1
F
4
C
-C
6
C
C
1
F
4
C
-C
5
9
0
1
F
4
C
-C
4
5
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
1
4
4
s
_
2
3
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K