Fréttablaðið - 24.03.2018, Síða 18

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Einar Þór Sverrisson forStjóri: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Kjartan Hreinn Njálssson kjartanh@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is, Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5800, ritstjorn@frettabladid.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Gunnar
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Af opin-
berum tölum
má ráða að
það starfi um
helmingi
fleiri hjá RÚV
en við sam-
bærilega
starfsemi hjá
Vodafone.
Í síðustu viku var greint frá því að Oxford-háskóli hygðist bjóða upp á nýjan kúrs í heimspeki. Ber hann yfirskriftina „femínísk heimspeki“. Oxford-háskóli
hefur undanfarið sætt gagnrýni fyrir einsleita og karl-
læga námskrá og er námskeiðinu ætlað að bæta þar úr.
„Taktlaus“ slagur
Landsfundur Sjálfstæðisflokksins fór fram um síðustu
helgi. Konur innan flokksins virðast í nokkurri sókn.
Hlutu konur yfirburðakosningu í málefnanefndir flokks-
ins; 65% nefndarmanna eru nú konur, 35% karlar. Þór dís
Kol brún Reyk fjörð Gylfa dótt ir, ráðherra iðnaðar- og
ný sköp un ar mála, var kjör in vara formaður og þingmaður-
inn Áslaug Arna Sig ur björns dótt ir var end ur kjör in rit ari.
En um leið og Sjálfstæðiskonur sölsa undir sig aukin
völd virðast Sjálfstæðiskarlar ekki alveg vita í hvorn fótinn
þeir eiga að stíga.
Í aðdraganda landsfundarins gaf Har ald ur Bene dikts-
son alþingismaður út yfirlýsingu þess efnis að hann
hygðist ekki, þrátt fyrir áskoranir, gefa kost á sér til emb-
ættis varaformanns Sjálfstæðisflokksins. Ástæðuna sagði
hann vera þá að það væri „takt laust að miðaldra karl færi
að keppa um slíkt við konu“.
Við fyrstu sýn virðist yfirlýsing Haraldar sakleysisleg.
Jafnvel mætti túlka hana sem svo að hún beri vott um
jafnréttishugsun. En þegar betur er að gáð kemur annað
í ljós.
Hvað er Haraldur að gefa í skyn? Er hann að segja
að Þórdís geti ekki sigrað í kosningum öðruvísi en að
miðaldra karlar haldi sig til hlés? Er hann að segja að
pólitískur slagur milli karls og konu sé eitthvað ósmekk-
legri en pólitískur slagur milli tveggja karla? Og ef svo er,
hvers vegna? Telur hann slaginn „taktlausan“ af því að
hann sé ójafn; að þar kljáist sá stóri við minnimáttar?
Vel má vera að Haraldi hafi gengið gott eitt til, að hann
hafi einfaldlega viljað greiða götu kvenna innan flokksins.
En það er konum ekki til framdráttar að karl smeygi á sig
silkihönskum þegar kona stendur fullbúin inni í hringn-
um og segi: „Æ, dúllan mín, ég gef leikinn.“ Það hefði hins
vegar verið konum lyftistöng – bæði innan Sjálfstæðis-
flokksins sem utan hans – að sjá Þórdísi taka miðaldra
karlmann í nefið í varaformannsslagnum.
Haraldur var ekki sá eini á landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins sem átti erfitt með að fóta sig í hinum breytta heimi
þar sem konur láta að sér kveða.
Að koma konu til varnar
Í setningarræðu sinni gerði Bjarni Benediktsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins, vantrauststillögu á Sigríði
Andersen dómsmálaráðherra að umtalsefni. Bjarna
gramdist tillagan. Gagnrýndi hann sérstaklega Þorgerði
Katrínu Gunnarsdóttur, formann Viðreisnar, fyrir að
styðja hana. Bjarni fullyrti að einhvern tímann hefði
Þorgerður Katrín komið kvenkyns stjórnmálamanni
til varnar. „Það virðist bara ekki eiga við um Sigríði
Andersen,“ bætti hann við.
Í fyrstu kann námskeið í femínískri heimspeki að
virðast rökrænt skref í átt að auknum hlut kvenna innan
heimspekinnar. En rétt eins og í tilfelli yfirlýsingar
Haraldar Benediktssonar kemur annað í ljós þegar betur
er að gáð.
Við það að vöðla saman öllu sem við kemur konum
í einn afmarkaðan kúrs telur Oxford-háskóli sig vera
búinn að afgreiða kynjahallann í heimspekideildinni. Því
fer þó fjarri. Með aðskilnaðarstefnu sinni sendir skólinn
út þau skilaboð að sýn kvenna á heimspeki sé ekki hluti
af „venjulegri“ heimspeki. Í stað þess að innleiða viðhorf
og nálgun kvenna inn í námið allt eru konur meðhöndl-
aðar eins og stóuspeki, tilvistarstefna eða tómhyggja; þær
eru stimplaðar jaðarkúltúr sérvitringa með skemmtilega
skrýtnar skoðanir sem afgreiða má á einni önn.
Konur eru ekki heimspekikerfi. Konur eru ekki lítil-
magnar. Konur eru ekki sértrúarflokkur sem aðhyllist
gagnrýnislausa dýrkun hver á annarri – gerir Bjarni Bene-
diktsson þá kröfu til karls að hann líti fram hjá embættis-
brotum sé sá sem þau fremur af sama kyni?
Jafnréttisbaráttan snýst ekki aðeins um tölfræði, fjölda
kvenna í tilteknum stöðum. Hún snýst líka um hugar-
farsbreytingu. Ljóst er að lengi lifir í gömlum glæðum
karlrembunnar.
Lengi lifir í gömlum glæðum
karlrembunnar
ALICANTE
Bir
t m
eð
fy
rir
va
ra
um
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
r r
étt
til
le
iðr
étt
ing
a á
sl
íku
. A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fy
rir
va
ra
.
Brottfarir
um páska
27. mars
28. mars
Frá kr.
19.950
Aðra leið
m/sköttum
og tösku
Frá kr.
39.900
Báðar leiðir
m/sköttum
og tösku
Sjálfstæðismenn samþykktu á landsfundi um liðna helgi ályktun um Ríkisútvarpið. Þar sagði að endurskoða þyrfti hlutverk RÚV – þrengja verksvið þess í ljósi breytinga sem orðið hafa á fjölmiðlamarkaði. Þá ályktaði landsfundur að rekstur ríkisins á fjölmiðlum megi ekki hamla
frjálsri samkeppni og raska rekstrargrundvelli annarra
fjölmiðla. Mikilvægt væri því að RÚV hyrfi af auglýsinga-
markaði.
Fyrir þá sem starfa á fjölmiðlamarkaði er fagnaðarefni
að stærsti stjórnmálaflokkur landsins álykti svo. Hins
vegar kennir reynslan því sama fólki að draga djúpt
andann og bíða aðgerða.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur undanfarin 27 ár, frá 1991,
haldið um stjórnartaumana í menntamálaráðuneytinu,
ef frá er talin fjögurra ára ráðherratíð Katrínar Jakobs-
dóttur og svo örfáir mánuðir af embættistíð Lilju Alfreðs-
dóttur. Eftir valdatíð flokksins liggur sáralítið í málefnum
RÚV.
Ýmislegt bendir til að ályktun landsfundar sé innan-
tómt hjal. Líklega munu framámenn flokksins í lands-
málunum skýla sér bak við skort á stuðningi frá sam-
starfsflokkum í ríkisstjórn.
Í tíð Illuga Gunnarssonar var skipuð enn ein nefndin
um rekstrarumhverfi fjölmiðla. Nefndin skilaði niður-
stöðum í upphafi árs. Meðal nokkurra ágætra tillagna var
að RÚV skyldi hverfa af auglýsingamarkaði og að áfengis-
og tóbaksauglýsingar skyldu leyfðar. Þá lagði nefndin til
að ríkið myndi endurgreiða hluta kostnaðar vegna fram-
leiðslu á fréttatengdu efni og talsetningar, en sambæri-
legar reglur gilda nú um framleiðslu á afþreyingarefni.
Ekki kom sérstaklega á óvart þegar Lilja Alfreðsdóttir
skipaði nefnd um niðurstöður nefndarinnar!
Nauðsynlegt er að jafna samkeppnisgrundvöll á
fjölmiðlamarkaði. RÚV nýtur árlega fjögurra milljarða
forskots vegna greiðslna úr ríkissjóði, og fær tvo til við-
bótar með þátttöku á auglýsingamarkaði. RÚV hefur því
úr sambærilegu fé að spila og allir sjónvarps og útvarps-
miðlar Vodafone sem er einkarekni risinn á markaðnum.
Fyrir þetta fé rekur Vodafone fimm sjónvarpsstöðvar
(auk sportrása), eigin streymiþjónustu í anda Netflix,
fjölvarpsþjónustu, átta útvarpsrásir og tónlistarstreymi-
þjónustu. Þá rekur Vodafone fréttastofu og framleiðir
eigið sjónvarpsefni.
RÚV rekur eina og hálfa sjónvarpsstöð og tvær útvarps-
rásir. Félagið starfrækir fréttastofu og framleiðir talsvert af
eigin efni en kaupir jafnframt erlendis frá. Af opinberum
tölum má ráða að það starfi um helmingi fleiri hjá RÚV
en við sambærilega starfsemi hjá Vodafone. Saman-
burðurinn bendir til að við gerum annaðhvort allt of
litlar kröfur um afköst hjá RÚV, eða að kostnaðaraðhaldi
sé stórkostlega ábótavant. Sennilega er það hvort tveggja,
enda lítill hvati til hagræðingar þegar tekjurnar berast í
áskrift.
RÚV keppir ekki bara á auglýsingamarkaði, heldur
yfirbýður keppinauta í samkeppni um starfsfólk og
veldur verðbólgu á efniskaupamarkaði með því að keppa
við einkaaðila um kaup á afþreyingarefni þvert á tilgang
stofnunarinnar.
Vonandi er ályktun landsfundar merki um breytingar.
Orð og athafnir
2 4 . m a r s 2 0 1 8 L a U G a r D a G U r18 s k o ð U n ∙ F r É T T a B L a ð i ð
SKOÐUN
2
4
-0
3
-2
0
1
8

0
3
:4
7
F
B
1
4
4
s
_
P
1
4
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
1
2
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
4
4
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
4
C
-B
4
4
8
1
F
4
C
-B
3
0
C
1
F
4
C
-B
1
D
0
1
F
4
C
-B
0
9
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
1
4
4
s
_
2
3
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K