Morgunblaðið - 12.04.2018, Qupperneq 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. APRÍL 2018
væri enn óafgreiddur hjá embætt-
inu, eða um fimm þúsund umsóknir:
Skilyrðin eru ströng
„Það er reyndar verið að af-
greiða þessar umsóknir hjá embætt-
inu og við gerum okkur vonir um það
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Skúli Eggert Þórðarson, ríkisskatt-
stjóri, á von á því að starfsmönnum
ríkisskattstjóra takist fyrir næstu
mánaðamót að afgreiða kúfinn af um
fimmþúsund óafgreiddum umsókn-
um um úrræðið „Fyrsta fasteign“
sem kom fyrst til framkvæmda á
miðju ári í fyrra. Aukinn mannafli
vinni nú að afgreiðslu umsóknanna
hjá embættinu og tilskilinn tölvu-
búnaður, sé farinn að virka rétt.
Sigurður Ingi Jóhannsson, þá-
verandi forsætisráðherra, og Bjarni
Benediktsson, þáverandi fjár-
málaráðherra, kynntu um miðjan
ágúst 2016 leiðréttinguna svonefndu
og þá um leið kynntu þeir úrræðið,
„Fyrsta fasteign“.
Það úrræði
stendur þeim til
boða sem eru að
kaupa sína fyrstu
íbúð. Samkvæmt
úrræðinu geta
þeir sem hyggj-
ast kaupa sína
fyrstu fasteign
nýtt séreignarlíf-
eyrissparnað sinn
til að safna fyrir
innborgun á fyrstu íbúðarkaupin og
er heimilt að ráðstafa 500 þúsund
krónum á ári í tíu ár með þeim hætti,
og verða þeir fjármunir ekki skatt-
lagðir, samkvæmt skilmálum
„Fyrstu fasteignar“.
Skúli Eggert var í gær spurður
hvers vegna svo mikill fjöldi um-
sókna um úrræðið „Fyrstu fasteign“
að í þessum mánuði munum við fara
mjög langt með afgreiðslu umsókn-
anna,“ sagði Skúli Eggert.
Hann segir að nokkrar skýr-
ingar séu á því að ekki hafi tekist að
afgreiða umsóknirnar hraðar. „Það
er takmarkaður mannafli hjá okkur
sem vinnur við afgreiðslu umsókn-
anna, en meginskýringin á því að
þetta hefur dregist, er sú að það
tafðist að setja upp það tölvukerfi,
sem afgreiðsla umsóknanna krefst.
Þetta er samspil margra aðila. Það
koma að þessu lífeyrissjóðir, það
koma að þessu fjármálafyrirtæki,
við þurfum að fá upplýsingar frá
Þjóðskrá til að fá það staðfest að um
fyrstu fasteign hjá umsækjanda sé
að ræða. Það þarf sem sagt að vinna
hverja umsókn mjög mikið, því þetta
er mun flóknari aðgerð en fram-
kvæmdin var í sambandi við leiðrétt-
inguna og skilyrðin sem sett eru fyr-
ir því að mega nota þetta úrræði eru
ströng,“ sagði Skúli Eggert.
Hann segir að annað sem hafi
gert það að verkum, að teygst hafi á
afgreiðslunni, sé að hver umsækj-
andi þurfi mun meiri þjónustu og
leiðbeiningar, en gengur og gerist,
og því sé um mjög tímafrekt ferli að
ræða.
Um 5 þúsund umsókna bíða afgreiðslu
Morgunblaðið/Ófeigur
Annir Afgreiðsla umsókna um „Fyrstu fasteign“ er afar krefjandi.
 Ríkisskattstjóri vonar að mesti
kúfurinn verði farinn á næstu vikum
Skúli Eggert
Þórðarson
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
„Það þarf að bæta framkvæmd
ADHD-greininga hjá fullorðnum
hér á landi því eins og þetta er núna
þá er framkvæmdin ekki nógu
formföst og oft ekki nógu skýrt fyr-
ir fólk hvert það á að leita,“ segir
Þórgunnur Ársælsdóttir, formaður
Geðlæknafélags Íslands.
Í Morgunblaðinu í gær sagði
Ólafur B. Einarsson, verkefnisstjóri
lyfjamála hjá Embætti landlæknis,
það vera „alveg klárt mál“ að eitt-
hvað væri að þegar kæmi að grein-
ingum á ADHD á Íslandi. Nefndi
hann meðal annars að margir hefðu
leitað til ADHD-teymisins á Land-
spítalanum og fengið neikvæða
greiningu þar eftir að hafa fengið
jákvæða greiningu hjá sálfræð-
ingum eða öðrum sérfræðilæknum.
„Þannig að það er eitthvað að í
þessu greiningarferli,“ sagði Ólafur
B.
Aðspurð segir Þórgunnur það
geta verið flókið að greina ADHD
hjá fullorðnum, en einkennin geta
líkst einkennum annarra sjúkdóma,
fylgikvillar eru margir og leita þarf
upplýsinga úr barnæsku, sem getur
verið flókið þegar um fullorðinn ein-
stakling er að ræða.
„Til þess að greina þetta rétt þarf
að gera mjög öfluga mismuna-
greiningu og samkvæmt klínískum
leiðbeiningum landlæknis er mælt
með að greiningar séu gerðar í
þverfaglegum teymum. Hjá Land-
spítala má finna slíkt teymi og einn-
ig á sumum stofum, en það þyrfti
hins vegar að skilgreina þetta betur
svo fólk viti hvert best sé að leita og
fái um leið rétta greiningu,“ segir
hún.
Ekki til mannskapur í verkið
Hér á landi veita sérfræðilæknar
fyrsta lyfjaskírteinið fyrir ADHD-
lyfjum til einstaklinga, en í kjölfarið
geta heilsugæslulæknar ávísað lyfj-
unum, ólíkt því sem gerist t.a.m. í
Svíþjóð. Þar sjá geðlæknar alfarið
um ávísanir ADHD-lyfja.
„Hjá fullorðins ADHD-teymi
Landspítalans er fyrirkomulagið
þannig að yfirleitt eru það heim-
ilislæknar sem vísa fólki til okkar í
mat og við hefjum oft lyfjameðferð
samhliða annarri meðferð. Ef fólk
er í lyfjameðferð þá fer það aftur
seinna í lyfjaeftirlit til þess heimilis-
læknis sem upphaflega vísaði því til
okkar. Ástæðan fyrir þessu er sú að
teymið er ekki nógu stórt til að geta
annað framhaldsmeðferð og eftirliti
fyrir alla. Ef það á að vera þá þyrfti
að auka fjármagn til verksins veru-
lega,“ segir Þórgunnur og heldur
áfram:
„ADHD-teymi Landspítala ræður
sökum fámennis ekki við að halda
utan um eftirfylgnina né heldur eru
geðlæknar á stofu nógu margir til
að ná að sinna allri eftirfylgd.“
Þörf á meiri
formfestu við
greiningarnar
 Bæta þarf framkvæmd ADHD-
greininga hjá fullorðnum hér á landi
Morgunblaðið/Frikki
Lyf Það er vandasamt verk að
greina fólk með ADHD-röskun.
ADHD-lyf
» Þrjátíu læknar voru með
64% af öllum samþykktum
lyfjaskírteinum fyrir metýlfení-
datlyf árið 2017.
» Alls fengu 6.965 einstak-
lingar slík skírteini á árinu og
voru umsóknir samþykktar frá
357 læknum.
» Íslendingar taka um þrefalt
meira af örvandi lyfjum en íbú-
ar nágrannalandanna.
Arnar Þór Ingólfsson
athi@mbl.is
Svokallaðar Skuggakosningar eru í
framhaldsskólum landsins í dag og í
gær var haldinn framboðsfundur í
Fjölbrautaskólanum við Ármúla, þar
sem nemendur spurðu fulltrúa níu
framboða í Reykjavík spjörunum úr.
Eyþór Arnalds, leiðtogi Sjálfstæð-
isflokksins í borginni, sagði við mbl.is
eftir fundinn að ungt fólk væri ekki
öðruvísi en annað fólk í borginni, það
spyrði málefnalegra, góðra og gagn-
legra spurninga. Dagur B. Eggerts-
son, borgarstjóri Samfylkingar, tók í
sama streng og sagðist afar ánægður
með Skuggakosningarnar.
„Mér finnst þetta vera að breyta
áhuga fólks á framhaldsskólaaldri og
hann er að kvikna líka fyrr, þetta
startar svolítið umræðunni inni í skól-
unum,“ sagði Dagur, en úrslit
Skuggakosninga í framhaldsskólum
landsins verða gerð opinber eftir
sveitarstjórnarkosningarnar þann 26.
maí næstkomandi.
Reyndu að heilla unga fólkið
Stjórnmálamennirnir níu reyndu
hvað þeir gátu að sannfæra nemend-
ur Fjölbrautaskólans við Ármúla um
ágæti stefnu sinnar á fundinum, en
Karl Berndsen frambjóðandi fyrir
Flokk fólksins var reyndar ekki bjart-
sýnn fyrir hönd unga fólksins.
„Ég held því miður að miðað við nú-
verandi ástand, elskurnar, eigið þið
eftir að vera heima hjá mömmu og
pabba næstu 20 til 30 árin,“ sagði
Karl um stöðuna í húsnæðismálum
innan borgarmarkanna.
Tveir pólar í samgöngumálum
Í umræðum um lausnir í sam-
göngumálum voru nokkuð skörp skil í
málflutningi fulltrúa þeirra sem nú
eru við völd í borginni, Viðreisnar og
Alþýðufylkingarinnar annars vegar
og fulltrúa minnihlutans í borgar-
stjórn og annarra framboða hins veg-
ar, hvað varðaði afstöðu þeirra til
borgarlínu og annarra framkvæmda.
Morgunblaðið/Hari
Ungmenni Skuggakosningum er ætlað að auka lýðræðisvitund ungs fólks.
Unga fólkið spurði
gagnlegra spurninga
 Frambjóðendur í borginni mættust í Fjölbraut við Ármúla
Morgunblaðið/Hari
Kosningar Fulltrúar níu framboða í Reykjavík voru spurðir spjörunum úr í Fjölbrautaskólanum við Ármúla í gær.