Morgunblaðið - 19.04.2018, Page 76

76 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. APRÍL 2018
ÍKvöldsögum fyrir uppreisnar-gjarnar stelpur eru sagðarstuttar sögur af konum semhafa á einn eða annan hátt
unnið afrek sem þær hafa öðlast
heimsfrægð fyrir. Sumar eru látnar,
aðrar eru bráð-
ungar og eru þær
úr ólíkum áttum;
skáld, íþrótta-
menn, ofurfyrir-
sætur, stjórn-
málamenn,
aðgerðarsinnar,
drottningar,
kokkar og áfram
má telja. Heil
opna er tileinkuð umfjöllun um
hverja konu, þar sem líf hennar er
sett fram í formi klassískrar kvöld-
sögu sem nær oftast hefst á „Einu
sinni var …“ Þar að auki er konan
sjálf dregin upp í myndskreytingu
sem tugir listakvenna víðs vegar að
úr heiminum sinntu.
Það var ekki fyrr en í lok lesturs á
Kvöldsögum fyrir uppreisnar-
gjarnar stelpur sem ég fletti fremst
og las loks formálann. Höfundar
fara þar yfir þann tilgang sem býr
að baki bókinni og leiðarstef hennar
sem er ætlað að tala til ungra
stelpna; Að kvenna bíði hindranir en
það sé hægt að sigrast á þeim, fjar-
lægja þær og halda áfram, eins og
þessar konur gerðu.
Mér fannst merkilegt að lesa
þetta yfirlýsta markmið því svo auð-
velt hefði verið að textinn liði fyrir
bergmálandi boðskap og stólræður.
Þess í stað fljóta sögurnar áfram í
skemmtilegri og lifandi frásögn þar
sem skemmtunin er framar fræðslu,
þótt hið síðarnefnda skili sér vissu-
lega, enda er fátt sem fræðir jafnvel
og þegar það er gaman.
Sem fullorðin manneskja hafði ég
ákaflega gaman af bókinni og lærði
mikið. Ekki skemma einstakar
myndskreytingar, hver og ein eins
og listaverk sem endurspeglar hvað
konur og menningarheimar eru ólík;
allar og allir með sinn sérstæða
sjarma. Myndirnar vildi maður
margar hafa uppi á vegg en ég fór
aðra yfirferð yfir bókina, sú seinni
var bara til að njóta myndanna.
Í sögu hópfjármögnunar hefur
engin frumsamin bók safnað jafn
miklu fé og Kvöldsögur fyrir upp-
reisnargjarnan stelpur. Ástæðurnar
fyrir þessum mikla meðbyr eru
margvíslegar, eins og höfundar fara
yfir í formála. Foreldrar sem vilja
hvetja dætur sínar til dáða, kynna
sonum sínum sjónarhorn kvenna á
heiminn, fólk sem vill varpa ljósi á
hve heimurinn er fjölbreyttur.
Síðast en ekki síst þarf að þrykkja
nöfn margra þessara kvenna betur á
blað, enda oft frekar verið reynt að
afmá nöfn þeirra en grafa í gull. Það
er gert með framúrskarandi hætti
hér.
Höfundarnir Favilli er blaðamaður og
Cavallo er rithöfundur og leikstjóri.
Listrænar kvöld-
sögur fyrir alla
Kvennasaga
Kvöldsögur fyrir uppreisnargjarnar
stelpur bbbbm
Ritstjórn og listræn stjórnun: Elena Fa-
villi og Francesca Cavallo.
Magnea J. Matthíasdóttir þýddi.
Mál og menning, 2017. Innb., 211 bls.
JÚLÍA MARGRÉT
ALEXANDERSDÓTTIR
BÆKUR
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Leikfélagið Hugleikur frumsýnir
annað kvöld nýtt leikrit, Hráskinnu,
eftir þau Ármann Guðmundsson,
Ástu Gísladóttur, Sigríði Báru
Steinþórsdóttur og Þorgeir
Tryggvason en leikstjóri er Rúnar
Guðbrandsson. Í
því „fara saman
íslensk fortíð,
rómantík og gal-
gopalegur húm-
or“, eins og segir
í tilkynningu frá
leikfélaginu, og
barátta góðs og
ills er eitt af
meginþemum
verksins. Og líkt
og í mörgum
fyrri verkum Hugleiks bresta per-
sónur í söng hvað eftir annað og var
tónlistin ýmist samin í hópvinnu
leikhópsins eða af einstökum
aðkomendum sýningarinnar. Þor-
geir Tryggvason og Loftur S. Lofts-
son voru þar afkastamestir og flesta
söngtexta samdi Sævar Sig-
urgeirsson en þau Þorgeir og Ásta
komu einnig að söngtextagerðinni.
Hráskinnaleikur
Eins og nafn verksins gefur til
kynna kemur bók við sögu í því og
segir Ármann að titillinn sé orða-
leikur sem vísi bæði í gamlar
galdrabækur og hið gamla og góða
orð hráskinnaleik, þ.e. óvægnar
deilur eða vinnubrögð sem lýsa
óheilindum. „Hugleikur hefur til-
hneigingu til orðaleikja,“ segir Ár-
mann kíminn og er spurður að því
hvort mikið sé um hráskinnaleik í
verkinu. „Já, það er mikil barátta
milli góðs og ills og milli manna og
drauga og þeir eru ekkert endilega
góðir sem maður heldur að séu það.
Hlutverkunum er svolítið snúið við
miðað við hefðbundin verk,“ svarar
Ármann.
Hann er beðinn um að segja bet-
ur frá verkinu. Um hvað fjallar það?
„Þetta gerist á biskupssetri, á Skál-
um, árið 1600 eða þar um bil. Bisk-
upshjónin eru frekar óviðfelldin og
þá sérstaklega frúin, hún hefur há-
leit markmið fyrir sig og sína.
Biskupinn er farinn að kalka svolítið
þannig að hún stjórnar öllu með
harðri hendi og hefur nýverið fengið
til sín galdrakerlingu sem er að
hjálpa henni að ná markmiðum sín-
um sem eru m.a. að ná þessari bók,
Hráskinnu, af nágranna hennar,“
segir Ármann. Þeim tekst að æra
nágrannann, sem hleypur fyrir
björg. En þá kemur upp nýr vandi
því biskupsfrúin og galdrakerlingin
geta ekki lesið bókina og eru að
reyna að leysa þann vanda í byrjun
verks. „Það sem þær vita ekki er að
vinnukona á bænum á í ástarsam-
bandi við son nágrannans og hann
er mjög einarður upplýsingaaldar-
maður og trúir ekki á neitt nema
vísindi,“ heldur Ármann áfram og
bætir við að fólk týni svo tölunni eft-
ir því sem líði á verkið.
Gekk ljómandi vel
Sem fyrr segir eru höfundar
verksins fjórir og Ármann er spurð-
ur að því hvort það flæki ekki skrif-
in. „Nei, það þarf nú ekki að vera,“
svarar hann, „það gekk alla vega
ljómandi vel. Við skiptum með okk-
ur verkum og hittumst svo bara og
fórum yfir það sem var búið að gera
og snyrtum það til. Það getur vafa-
laust verið flókið en reyndist ekki
vera það í þetta skiptið.“
Sýningar á Hráskinnu fara fram í
húsnæði Hugleiks að Langholtsvegi
109-111 og er gengið inn bakatil.
Frumsýningin er á morgun kl. 20 og
næstu sýningar 22. apríl kl. 15, 26.
og 28. apríl kl. 20 og svo 1. og 3. maí
kl. 20. Miðasala fer fram á staðnum
en einnig má panta miða á vef Hug-
leiks, hugleikur.is eða með tölvu-
pósti á hugleikur@hugleikur.is.
Galdrar og galgopaháttur
 Hugleikur frumsýnir nýtt verk, Hráskinnu  Biskupsfrú kemst yfir galdrabók með aðstoð
galdrakerlingar en getur ekki lesið hana  Barátta milli góðs og ills og milli drauga og manna
Ármann
Guðmundsson
Hráskinnaleikur Frá æfingu á verkinu Hráskinnu sem leikhópurinn Hugleikur frumsýnir annað kvöld.
Dreifingardeild
Morgunblaðsins leitar
að dugmiklu fólki 13
ára og eldra,
til að bera út blöð.
Blaðburður fer fram mánudaga til
laugardaga og þarf að vera lokið
fyrir kl. 7 á morgnana.
Allar nánari upplýsingar
í síma 569 1440
eða dreifing@mbl.is
Hafðu samband í dag
og byrjaðu launaða líkamsrækt
strax á morgun.
www.mbl.is/laushverfi
Hressandi morgunganga