Morgunblaðið - 05.05.2018, Síða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MAÍ 2018
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Fyrirtæki á Íslandi greiddu 923 millj-
arða í laun, hlunnindi og launatengd
gjöld árið 2016. Er það 88 milljörðum,
eða 10,5%, meira en greitt var árið
2015. Þetta kemur fram í grein Páls
Kolbeins, rekstrarhagfræðings hjá
Ríkisskattstjóra í Tíund, blaði emb-
ættisins, þar sem hann fer yfir af-
komu og eignastöðu fyrirtækja í land-
inu árið 2016.
Í byrjun mars sl. höfðu 36.743 lög-
aðilar skilað skattframtali rekstr-
araðila 2017 vegna rekstrarársins
2016. Skilafrestur skattframtala var í
september árið 2017 en framtöl eru
enn að berast. Því er viðbúið, segir
Páll, að álagning eigi eftir að taka
nokkrum breytingum þegar fleiri
framtöl berast og önnur eru leiðrétt
eftir kærumeðferð eða endur-
ákvörðun. Enn vantar skattframtöl
fyrir liðlega 5.500 fyrirtæki, eða um
13,1% þeirra félaga sem eiga að skila.
Launahækkanir umtalsverðar
Launagreiðslur fyrirtækja hafa
aukist talsvert á undanförnum árum
eða allt frá árinu 2009 þegar kreppan
náði hámarki. Árið 2009 var launa-
kostnaður fyrirtækjanna 607 millj-
arðar. Hækkun ársins 2016 var 14,4%
ef hún er metin með hliðsjón af stofn-
inum þá. Hvernig sem á það er litið
hlýtur slík hækkun á launagreiðslum
að teljast umtalsverð, segir Páll.
Á síðustu fimm árum, eða frá árinu
2011, hefur launakostnaður fyr-
irtækja á almennum markaði aukist
um 256 milljarða að raungildi, eða
38,3%. Þetta jafngildi 6,7% vöxtum á
ári sem þýðir hátt í tvöföldun á hverj-
um tíu árum. Launakostnaðurinn var
nú 85 milljörðum meiri en hann var á
toppi góðærisins árið 2007. Fimm ár-
um fyrr hafði stofninn verið 476 millj-
arðar. Hann óx því um 363 milljarða,
eða 76,2%, á fimm árum sem jafn-
gildir 12% árlegum vexti á tímabilinu.
Laun og hlunnindi lækkuðu um
27,6% í hruninu, úr 838 milljörðum
árið 2007 í 607 milljarða árið 2009.
Frá árinu 2009 hefur launakostnaður
fyrirtækja aukist um 221 milljarð
sem er tæplega 52,2% aukning á sjö
árum. Árið 2016 voru samanlagðar
rekstrartekjur að frádregnum
rekstrarhagnaði 572 milljarðar, 1.998
milljörðum lægri en árið áður. Mikinn
rekstrarhagnað árið 2015 má vit-
anlega rekja til uppgjörs föllnu bank-
anna, segir Páll. „Nú eru liðin átta ár
frá því að bankarnir féllu. Þessi fyrir-
tæki hafa skyggt á önnur fyrirtæki í
landinu, og reyndar allt efnahagslífið,
og það er nú fyrst sem niðurstaða
framtala er farin að taka á sig eðlilega
mynd,“ segir Páll.
Niðurstaða rekstrar var enn tæp-
um 67,8 milljörðum lægri árið 2016 en
árið 2006 en hún var þó 8,5 millj-
örðum betri en árið 2007. Hún var
16,4 milljörðum betri en árið 2014.
Þegar litið er framhjá fjármálastofn-
ununum líti út fyrir að rekstur fyr-
irtækja hafi verið að styrkjast allt frá
árinu 2009.
Þrátt fyrir góðærið jókst rekstr-
artap fyrirtækja einnig umtalsvert,
n.t.t. um 42 milljarða, eða 38,5%. Það
var 151 milljarður árið 2016, 109
milljarðar árið 2015 og 126 milljarðar
árið 2014. Bróðurpartur tapsins, eða
114 milljarðar, var hjá fyrirtækjum
sem voru með meira en 100 milljónir í
rekstrartap. Þar af voru 79 millj-
arðar, eða 52,5%, vegna 21 fyrirtækis
sem hvert um sig tapaði meira en
milljarði.
Samanlagður rekstrarhagnaður
fyrirtækja sem voru rekin með hagn-
aði var 723 milljarðar árið 2016.
18.270 fyrirtæki voru rekin með
hagnaði en þar af voru 658 með meira
en hundrað milljónir í hagnað.
Páll segir merkilegt að af þeim
36.743 félögum sem voru búin að skila
skattframtali vegna ársins 2016
greiddu aðeins 17.555 félög starfs-
mönnum laun sem þýði að 19.188 fyr-
irtæki greiddu engin laun, eða 52,2%
fyrirtækja. Þetta hlutfall hafi lækkað
aðeins á síðustu árum en það var
53,4% árið 2014. „Þá er merkilegt að
8.417 félaganna sem engin laun
greiddu árið 2016 voru með tekjur af
rekstri sem virðast þá hafa orðið til
án þess að mannshöndin kæmi þar
nærri,“ segir Páll.
Nærri 1.000 milljarðar í laun
 Skattframtöl fyrirtækja vegna ársins 2016 sýna góða stöðu atvinnulífsins  Launagreiðslur hækk-
uðu um 10,5% milli ára  Rekstrartap jókst þrátt fyrir góðæri  52% fyrirtækja greiddu engin laun
Morgunblaðið/Ómar
Ferðamenn við Strokk Mikil fjölgun ferðamanna á án efa stóran þátt í góðri afkomu íslenskra fyrirtækja árið 2016.
Hækkun launa
» Á árunum 2013 til 2016 hafa
launagreiðslur aukist ár frá ári
og með auknum hraða.
» Þær jukust um 20 milljarða,
eða 2,8%, árið 2013.
» Um 45 milljarða, eða 6,2%,
árið 2014.
» Um 64 milljarða, eða 8,3%,
árið 2015.
» Og um 88 milljarða, eða
10,5%, árið 2016.
Mest hlutfallsleg fjölgun
íbúa í sveitarfélögum
landsins á tímabilinu frá
1. desember til 15. apríl
var í Árneshreppi eða
um 9,8%. Íbúum í þessum
fámennasta hreppi
landsins fjölgaði um
fjóra einstaklinga eða úr
41 í 45. Næstmest hlut-
fallsleg fjölgun var í
Breiðdalshreppi um 4,4%
en þar fór fjöldinn úr 183
einstaklingum í 191.
Sveitarfélög á landinu eru 74 og í 24 þeirra varð fækkun á umræddu tíma-
bili, að því er fram kemur á heimasíðu Þjóðskrár.
Íbúum Reykjavíkur fjölgaði um 663 á tímabilinu. Ekki fjölgaði um jafn-
marga einstaklinga á þessu tímabili í neinu öðru sveitarfélagi en hlutfalls-
leg aukning var um 0,5% í höfuðborginni. Kópavogur var með næstmestu
fjölgun eða 387 einstaklinga og síðan Reykjanesbær með 342 einstaklinga.
Fjölgun varð í öllum landshlutum nema á Norðurlandi eystra þar sem
fækkaði um 35 einstaklinga eða 0,1%. Hlutfallslega mest var fjölgunin á
Suðurnesjum eða um 1,5% og á Suðurlandi um 0,8%. Eina fækkunin í lands-
hluta var á Norðurlandi eystra eða um 0,1% sem er fækkun um 35 ein-
staklinga. aij@mbl.is
Fjölgar um fjóra og 9,8% í Árneshreppi
Árneshreppur Horft yfir Gjögur í átt að Byrgisvíkurfjalli.
Morgunblaðið/Golli
Hæsti afsláttur vegna ívilnunarsamn-
inga ríkisins við atvinnufyrirtæki á
árunum 2009 til 2017 nam rúmum 30
milljónum króna en ekki 30 millj-
örðum eins og misritaðist í skýring-
armynd sem fylgdi umfjöllun um efn-
ið á bls. 20 í Morgunblaðinu í gær.
Réttar upphæðir voru í texta grein-
arinnar. Þetta leiðréttist hér með.
Milljónir ekki
milljarðar
Afslættir vegna ívilnunar-
samninga 2009-2017
Milljónir króna
Heildarupphæð
afslátta:
86.692.840 kr.
Verne
Holdings
Matorka GMR
Endur-
vinnslan
Algalíf Bec-
romal
Iceland
United
Silicon
2,9 3,4
7,1
17,7
24,9
30,6
LEIÐRÉTT
STUTT
„Á þessu ári verða tíu ár liðin frá því að fjármálaævintýrið
hlaut skjótan endi. Á skömmum tíma náði landið að rétta
úr kútnum og á síðustu fimm árum hefur verið umtals-
verður uppgangur í þjóðfélaginu,“ segir Páll. Efnahagur
hafi vænkast, tekjur og hagnaður fyrirtækja vaxið, laun
hækkað og eigið fé fyrirtækja aukist. Að mestu sé búið
að gera upp fjármálahrunið. „Í síðasta góðæri sáust
menn ekki fyrir í ákafa sínum og því fór sem fór. Það fer
alltaf betur á því að færast ekki of mikið í fang eða
gleypa meira en menn ráða við. Í atvinnulífinu skiptast á
skin og skúrir og ýmsar blikur eru á lofti. Það verður þó ekki betur séð en
að undirstöðurnar séu traustar og að flestir hafi borð fyrir báru.“
Undirstöðurnar eru traustar
ÍSLAND HEFUR NÁÐ AÐ RÉTTA ÚR KÚTNUM
Páll Kolbeins