Morgunblaðið - 05.05.2018, Page 26

26
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MAÍ 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Það vaktinokkra at-hygli í vik-
unni þegar Benja-
mín Netanyahu,
forsætisráðherra
Ísraels, flutti ræðu þar sem
hann sakaði Írana beinlínis
um að hafa logið varðandi
kjarnorkuvopnaáætlun sína.
Um leið gaf Netanyahu til
kynna að Íranar hefðu brotið
gegn samkomulagi því sem
þeir gerðu árið 2015 við helstu
stórveldi heimsins um að
hætta tímabundið auðgun úr-
ans og ýmsum öðrum þáttum
sem leitt gætu til þess að land-
ið gæti framleitt kjarn-
orkuvopn.
Þessi framsaga Netanyahu
felur svo sem ekki í sér neinar
upplýsingar sem ættu að
koma á óvart miðað við fram-
ferði Íransstjórnar hingað til.
Íranar hafa unnið að þróun
langdrægra eldflauga og stutt
dyggilega við hryðjuverka-
samtök og önnur vafasöm öfl
víðsvegar um Mið-Aust-
urlönd.
Borgarastyrjöldin í Sýr-
landi er einungis einn angi
þessarar „útþenslustefnu“ Ír-
ans, en stjórnvöld í Teheran
hafa verið annar helsti stuðn-
ingsaðili Assads Sýrlands-
forseta í öllum hans voðaverk-
um. Í staðinn hafa
„hernaðarráðgjafar“ Írans-
stjórnar fengið vítt rúm til
þess að reyna að koma sér upp
bækistöðvum í landinu, en
Ísraelar hafa svarað því með
reglulegum árásum úr lofti á
þær stöðvar til þess að koma í
veg fyrir að Íranar byggi upp
herafla í landinu.
Ísraelar vita enda sem er,
að næðu Íranar
varanlegri fót-
festu í Sýrlandi
eða annars staðar
í nágrenni Ísraels
væri það ávísun á
vandræði. Stjórnvöld í Tel
Aviv segja til dæmis að eld-
flaugum hafi verið skotið á
Ísrael frá Sýrlandi, og að þær
beri fingraför klerkastjórn-
arinnar.
Þessar skærur gætu hæg-
lega blossað upp í eitthvað
miklu meira og alvarlegra, en
varnarmálaráðherra Ísraels
hét því í blaðagrein fyrir
helgi, að ef Íranar réðust á
Ísrael myndu Ísraelar svara
fyrir sig með því að gera árás
á Teheran. Afleiðingarnar
gætu orðið blóðug stríðsátök.
Þessi barátta á milli Ísraels
og Írans kemur á sama tíma
og Íranar standa í öðru „köldu
stríði“ í Mið-Austurlöndum,
við Sádí-Araba og bandamenn
þeirra. Auk þess stendur
kjarnorkusamkomulagið höll-
um fæti, þar sem Trump
Bandaríkjaforseti stefnir lík-
lega að því að draga Bandarík-
in út úr því eftir nokkra daga.
Miðað við þau hljóð sem
heyrast frá klerkastjórninni
eru menn þar á bæ í engum
sáttahug. Stjórnvöld í Íran
hafa meðal annars hótað því
að hætta að hlíta kjarnorku-
samkomulaginu ef Bandaríkin
séu ekki aðilar að því. Þá hafa
þau þvertekið fyrir að hægt
verði að endursemja um ýmsa
þá agnúa sem komið hafa í
ljós. Það er því ekki ofsögum
sagt að ástandið í Mið-
Austurlöndum er með við-
kvæmasta móti um þessar
mundir.
Óvanalega kalt er á
milli fornra fjenda,
Ísraels og Írans}
Orðaskak sem
gæti endað illa
Í Morgunblaðinuá miðvikudag
var sagt frá því að
skattbyrði hér á
landi væri yfir
meðaltali ríkja
OECD. Skatt-
byrði barnlausra með með-
allaun hér á landi í fyrra var
28,7% en meðaltal OECD var
25,5%. Þegar litið er til
barnafólks má sjá að ein-
staklingur á meðallaunum
með tvö börn á framfæri var
með 18,6% skattbyrði í fyrra.
Meðaltal OECD ríkjanna var
mun lægra, eða 14%.
Eins og sjá má af þessum
samanburði eru skattar of há-
ir hér á landi.
Vandann má að
stærstum hluta
rekja til skatta-
hækkana vinstri
stjórnarinnar á
árunum 2009 til
2013, því að eins og fram kem-
ur hjá OECD jókst skatt-
byrðin á þeim árum um 3%.
Þessari óæskilegu þróun
þarf að snúa við. Íslendingar
eiga ekki að þurfa að greiða
hærri skatta en aðrir og það
ætti að vera kappsmál að hafa
skatta sem lægsta. Því miður
fer lítið fyrir umræðu um
þetta á vettvangi stjórnmál-
anna um þessar mundir.
Skattar á Íslandi eru
háir í alþjóðlegum
samanburði og
þurfa að lækka}
Skattar yfir meðallagi F
yrir nokkrum dögum heyrði ég í
vinkonu minni sem sagði sínar
farir ekki sléttar í samskiptum
við Reykjavíkurborg. Ástæðan
var sú að borgin hefur þverskall-
ast við að greiða leigjendum hjá Brynju, hús-
sjóði Öryrkjabandalagsins, sérstakar húsa-
leigubætur, þrátt fyrir dóma Hæstaréttar í
málinu. Ég ákvað að kynna mér málið.
Um miðjan júní árið 2016 staðfesti Hæsti-
réttur dóm Héraðsdóms Reykjavíkur frá árinu
áður í máli konu sem er öryrki og glímir við
mikinn félagslegan vanda, sem tók íbúð á leigu
af Brynju. Árið 2013 synjaði borgin henni um
sérstakar húsaleigubætur. Öryrkjabandalagið
styrkti málssókn gegn borginni og sem fyrr
segir vann skjólstæðingur þess fullkominn sig-
ur í Hæstarétti fyrir tæplega tveimur árum.
Í október 2016 sagði Björn Arnar Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Brynju, í samtali við Morgunblaðið að
borgin neitaði að borga samkvæmt dómnum: „Það virðist
vera sem svo að það sé verið að búa til girðingar enda-
laust gagnvart þessum hópi.“ Í viðtalinu kemur fram að
borgin notaði undarlegustu mótbárur: „[Borgin vísar] til
þess að þar sem fólkið er komið í húsnæði hjá okkur, þá sé
það ekki húsnæðislaust. Ég veit hins vegar ekki hvernig
menn fara að þegar þeir sækja um húsnæðisbætur á al-
mennum leigumarkaði, sækja þeir þá um bæturnar áður
en þeir fá leigt?“
Í samtali mínu við Björn nú í vikunni kom fram að sög-
urnar eru margar og með miklum ólíkindum. Málið þæfð-
ist í tæplega tvö ár þar sem Reykjavíkurborg
taldi sér sæmandi að brjóta rétt á þeim sem
hafa litlar tekjur og eiga oft við mikil lík-
amleg, andleg og félagsleg vandamál að
stríða.
Nú í vikunni, þremur vikum fyrir kosn-
ingar, ákvað borgarráð að hlíta dómnum og
borga að hluta til. Í frétt á Vísi er ekkert talað
um það af hálfu borgarinnar að íbúar fái rétt
sinn í samræmi við lög og dóma. Aðeins sagt
að kostnaðurinn sé „umtalsverður“.
Daníel Isebarn Ágústsson, lögmaður Ör-
yrkjabandalagsins, sagði: „Við fögnum auðvit-
að þessari ákvörðun en hér er ekki um góð-
verk af hálfu borgarinnar að ræða heldur er
verið að leiðrétta að hluta margra ára brot á
réttindum fólks. Brotin ná yfir lengra tímabil
en kveðið er á um í ákvörðun borgarráðs.“
Borgaryfirvöld vissu vel hvað þau voru að gera. Í minn-
isblaði borgarritara sagði: „Telja verður að allar líkur séu
á að upplýsingagjöf borgarinnar hafi haft þær afleiðingar
að einhverjir umbjóðendur ÖBÍ hafi ekki sótt um sér-
stakar húsaleigubætur.“
Málið hefur velkst um í borgarkerfinu í áratug. Á þeim
tíma hafa allir þeir flokkar sem nú sitja í borgarstjórn
komið að stjórn borgarinnar. Réttur borgaranna, að ekki
sé talað um rétt þeirra sem verst standa, var fyrir borð
borinn allan tímann. Flokkarnir töldu verðmiðann á rétt-
lætinu of háan. Vill einhver þannig borgarfulltrúa?
Benedikt
Jóhannesson
Pistill
Borgin borgaði ekki öryrkjum
Höfundur er stærðfræðingur og stofnandi Viðreisnar.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Það kom ekkert fram í ræðuráðherra hvernig fyr-irkomulagið yrði nákvæm-lega, en við horfum mjög
bjartsýnir á þessar breytingar og
þann aukna skilning á okkar fagi sem
fram hefur komið í umræðum að
undanförnu,“ sagði Stefán Pét-
ursson, formaður Landssambands
slökkviliðs- og sjúkraflutninga-
manna, í samtali við Morgunblaðið.
Svandís Svavarsdóttir heilbrigð-
isráðherra ávarpaði þing sambands-
ins nýverið og fjallaði þar m.a. um
væntanlega yfirtöku ríkisins á
rekstri sjúkraflutningabíla. Rauði
krossinn hefur fram að þessu annast
starfrækslu sjúkrabíla, séð um inn-
kaup og rekstur bifreiða og tækja-
búnaðar til sjúkraflutninga um allt
land fyrir ríkið síðustu árin á grund-
velli samnings við velferðarráðu-
neytið, en þeim samningi hefur nú
verið sagt upp.
Stytta viðbragðstíma
Stefán sagði að ráðherra hefði í
ræðunni talað um nauðsyn þess að
stytta viðbragðstíma sjúkraflutninga
sem væri gott markmið og þýddi í
reynd að til stæði að efla kerfið á
vettvangi flutninganna. „Þetta eru
jákvæðustu viðbrögð sem við höfum
fengið úr ráðuneyti heilbrigðismála í
langan tíma,“ sagði Stefán. Hann
sagði sjúkraflutningamenn fagna því
sérstaklega að nú væri farið að tala
um störf þeirra sem utanspítalaþjón-
ustu. Það var m.a. gert í sérstakri
umræðu utan dagskrár á Alþingi fyr-
ir nokkrum dögum. Breytt orðanotk-
un hefði mikið að segja í sambandi
við viðurkenningu og skilning á
starfsemi sjúkraflutningamanna.
Stefán sagði að sjúkraflutninga-
menn hefðu skilning á því að ráð-
herra hefði ekki getað greint frá því
hvernig sjúkrabílaþjónustunni yrði
hagað eftir að hún flyst frá Rauða
krossinum. „Menn hafa skilning á
þeirri vinnu sem nú fer fram í ráðu-
neytinu. Við vitum ekki hver tíma-
ramminn er, en vitum að það er unn-
ið hratt að þessum málum og keppst
við að ljúka þeim.“
Í tilkynningu velferðarráðuneyt-
isins eftir að Rauði krossinn sagði
samningnum um starfrækslu sjúkra-
bílanna upp í mars kom fram að
ágreiningur hefði verið á milli Rauða
krossins og ráðuneytisins um rekst-
ur sjúkrabílanna og eignarhald á
þeim. Ríkið hefur staðið straum af
kaupum nýrra sjúkrabíla að stærst-
um hluta en eignarhaldið hefur verið
Rauða krossins. Því hefur ráðuneytið
viljað breyta en ekki náðist saman
hvað það varðar og leiddi það til þess
að samningnum var rift. Ráðuneytið
hafði þá um nokkurt skeið unnið að
því að finna rekstri sjúkrabílanna
annan farveg. Unnið hefur verið eftir
þeirri forsendu að reksturinn verði
að öllu leyti á hendi opinberra aðila.
„Þannig megi best tryggja öryggi og
gæði sjúkraflutninga í landinu og
þróa þjónustuna til samræmis við
kröfur samtímans,“ sagði ráðu-
neytið.
Í umræðunum um utanspítala-
þjónustuna á Alþingi upplýsti Svan-
dís að fulltrúar Slysavarnafélagsins
Landsbjargar hefðu komið á sinn
fund og lýst áhuga á að koma með
virkari hætti að skipulagningu
sjúkraflutninga. „Björgunarsveit-
armenn gegna mikilvægu hlutverki
utanspítalaþjónustu hér á landi. Þeir
eru oft fyrstir á vettvang slysa eða
annarra útkalla, hvort sem er í hlut-
verki vettvangsliða eða vegna útkalla
á hálendinu. Ég mun m.a. leggja
áherslu á að virkja aðkomu Lands-
bjargar í þeirri endurskoðun sem
fram undan er,“ sagði Svandís.
Fagna breyttri orðræðu
um sjúkraflutninga
Morgunblaðið/Arnaldur
Sjúkrabílar Rekstur þeirra verður innan tíðar færður yfir til ríkisins og úr
höndum Rauða krossins. Ekki er enn ljóst hvernig fyrirkomulagið verður.
Það mun engin áhrif hafa á af-
komu Rauða krossins þótt
rekstur sjúkrabíla færist til rík-
isins. „Þessi rekstur hefur allur
verið innan Sjúkrabílasjóðs sem
gerður er upp sérstaklega,“
segir Sveinn Kristinsson, for-
maður Rauða krossins. Hann
segir að enginn arður hafi verið
tekinn úr sjóðnum og settur í
önnur verkefni. Þegar rekstrar-
afgangur hefur verið hefur hann
verið nýttur til fjárfestinga í nýj-
um bílum, tækjum og tólum.
Önnur starfsemi samtakanna,
sem er viðamikil, breytist ekki.
Engin áhrif
á reksturinn
RAUÐI KROSSINN
Morgunblaðið/Eggert
Rauði krossinn Starfsemin er
fjölbreytt, m.a. fatasöfnun.