Verslunartíðindi - 01.05.1927, Page 5

VEHsLtíNABTÍÐINDÍ
51
Landsbankalögin.
Eitt af merkustu lögunum, sem síð-
asta þing afgreiddi voru lög um Lands-
banka íslands, sem skipa eiga til fram-
búðar seðlaútgáfurjett hjer á landi.
Menn hafa alment verið sammála um
það, að ríkið ætti að hafa í sínum hönd-
um útgáfu seðla hjer á landi. — Fyrir-
komulag það, sem áður var hjer — að
seðlaútgáfurjetturinn væri í höndum
einkabanka — hefur sýnt sig að vera
óheppilegt, einkum eftir að augu manna
hafa opnast fyrir því, hver vandi fylgir
seðlaútgáfunni með tilliti til þess að
halda uppi gullgengi seðlanna.
Um hitt hafa verið skiftar skoðanir, á
hvern hátt seðlaútgáfunni skyldi fyrir
komið, hvort heldur skyldi stofna sjer-
stakan seðlabanka eða fela Landsbanka
Islands seðlaútgáfuna og þá í sambandi
við hið síðarnefnda, á hvern hátt þyrfti
að breyta fyrirkomulagi Landsbankans
til þess að búast mætti við, að hann væri
fær um að leysa þetta vandaverk af
hendi svo í lagi væri.
Milliþinganefnd sú, er skipuð var til
að athuga málið klofnaði. — Meiri hluti
hennar lagði til að Landsbankanum væri
falin seðlaútgáfan og að jafnframt yrðu
gerðar ýmsar breytingar á fyrirkomu-
lagi hans og stjórn.
Minni hlutinn lagði hinsvegar til að
stofnaður yrði sjerstakur sjerbanki.
Með nefndaráliti meiri hlutans fylgdi
álit erlendra fræði- og bankamanna, er
hnigu í þá átt, að rjett væri að fela
Landsbankanum seðlaútgáfuna.
Hefur að vonum verið lagt mikið upp
úr þessum álitum og jafnvel meira en
rjett er, — því þó sjerþekking manna
þessara sje ekki dregin í efa, þá eru
þeir þó gjörsamlega ókunnir peninga-
og bankamálum hjer á landi og þegar
svo er, hlýtur það, hvernig málið er lagt
fyrir þá að hafa mikið að segja og gæti
auðveldlega haft mikil áhrif á tillögur
þeirra.
pað er á engan hátt meiningin að gera
lítið úr álitum þessara manna, en hinu
verður ekki neitað, að álit flestallra
þeirra manna sem við kaupsýslu og pen-
ingamál fást hjer á landi, er það, að
seðlaútgáfurjettinum sje þá fyrst komið
á tryggan grundvöll er hann er fenginn
í hendur sjerstökum seðlabanka. —
Banka, sem ekkert innlánsfje þarf að
ávaxta, sem er algjörlega hlutlaus í
pólitík og á enga fortíð. — pví því verð-
ur sennilega ekki neitað með rökum, að
ekki muni bankarnir hafa algjörlega
hreinsað fyrir sínum dyrum með afskift-
um á lögum, sem þeir sumpart hlutu að
verða fyrir vegna erfiðleika atvinnuveg-
anna á verðfallstímunum eftir stríðið og
sumpart urðu fyrir af öðrum orsökum.
Stjórn sú, er við völd situr fjelst á
skoðun meiri hluta nefndarinnar um að
fela Landsbankanum seðlaútgáfuna, þó
þannig, að ýmsar gagngerðar breytingar
þyrfti að gera á fyrirkomulagi hans og
lagöi frumvarp í þá átt fyrir Alþingi.
Kom þar í ljós, sem í fleiri stórmálum
á þinginu, að flokkarnir riðluðust og var
frv. það, sem nú verður skýrt frá niður-
staða málsins á Alþingi.
Umræður urðu að sjálfsögðu miklar
um mál þetta, sjerstaklega einn lið þess,
ábyrgð ríkissjóðs og skal nokkrum orð-
um farið um það atriði.
(Frh.)