Morgunblaðið - 04.06.2018, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. JÚNÍ 2018
Fjölbreytt úrval af gæða viftum frá Vent-Axia fyrir eldhúsið, baðherbergið, skrifstofuna,
verkstæðið eða hesthúsið. Við aðstoðum ykkur við rétta valið.
Lo-Carbon Silhouette 125 Centrif-duo Silent
12in Wall fan Hi-line Sabre Plate
DALVEGI 10-14 | 201 KÓPAVOGI | SÍMI 540 7000 | FALKINN.IS
Hreint loft og vellíðan
Það borgar sig að nota það besta
VENT–AXIA VIFTUR
Nína Guðrún Geirsdóttir
ninag@mbl.is
Útskrift nemenda á unglingastigi í
Brúarskóla var með óhefðbundnu
sniði í ár. Útskriftin markar endalok
níu vikna samstarfsverkefnis Dale
Carnegie og Brúarskóla þar sem
markmiðið er að styrkja og efla
sjálfsmynd og samskiptafærni barna
í námi. Nemendur fögnuðu áfang-
anum með foreldrum eða forráða-
mönnum og fluttu allir ræðu við til-
efnið. Samstarfið er styrkt af
Velferðarsjóði barna en sjóðurinn og
Dale Carnegie hófu sína vegferð
fyrir tæpum tveimur árum og hafa á
þeim tíma útskrifað um 100 nem-
endur í Dale Carnegie-fræðum, þá
fyrst og fremst börn á aldrinum 10-
12 ára. Þau hafa þó einnig tekið að
sér sérverkefni með eldri börnum
líkt og í Brúarskóla.
Gekk framar vonum
Brúarskóli er skóli fyrir börn sem
eiga við námsörðugleika að stríða,
sem rekja má til ýmissa erfiðleika.
Ragna Klara Magnúsdóttir, umsjón-
armaður barna- og unglingasviðs
Dale Carnegie, var yfir sig ánægð
með samstarfið. „Verkefnið gekk
vonum framar. Þeir einstaklingar
sem tóku þátt í ferlinu styrktu sig
allir með einhverjum hætti og bættu
sig í bæði samskiptum og mark-
miðsetningu. Þetta eru börn sem
höfðu enga trú á sér en hafa nú lært
að temja sér betri samskipti, hafa
unnið í sjálfstrausti sínu og öðlast
framtíðarsýn í fyrsta sinn.“
Ekki síður reynsla
fyrir kennarana
Þjálfun á kennurum í Brúarskóla
var í höndum þjálfara Dale Carnegie
sem heimsóttu bekkina tvisvar í viku
yfir níu vikna tímabil. Ragna Klara
telur kennarana ekki síður hafa haft
gott af námskeiðinu. „Þetta eru
kennarar með mikla reynslu en þeir
sjá að þessar aðferðir virka og þeim
finnst þeir hafa lært eitthvað nýtt.“
Ragna Klara segir enn fremur að ár-
angur úr verkefnum á við þessi gefi
bæði þeim og skólunum sem þau
hafa unnið með byr undir báða
vængi. „Það sem kom á óvart er að
við sjáum að það geta í raun allir
bætt sig í samskiptum og það gefur
okkur von.“
Betri tengsl lykilatriði
Dale Carnegie-aðferðafræðin
snýst að miklu um markmiðasetn-
ingu og þjálfun í bæði samskiptum
og tjáningu fyrir framan aðra, en
Rakel segir krakkana hafa opnað sig
á nýjan hátt. ,,Krakkarnir náðu að
tengjast betur og kynnast á öðruvísi
hátt. Það er ómetanlegt.“
Velferðarsjóður barna mun
styrkja Dale Carnegie til áframhald-
andi fræðslu á komandi misserum og
telur Rakel mikla þörf á því. „Við
sjáum að þörfin er til staðar og okk-
ar aðferðir eiga fullt erindi í alla
grunnskóla.“
„Krakkarnir öðlast framtíðarsýn“
 Samstarfsverkefni Dale Carnegie og Brúarskóla lauk í gær með útskrift nemenda
Morgunblaðið/Hari
Gleðidagur Krakkar á unglingastigi í Brúarskóla útskrifaðir eftir níu vikna námskeið á vegum Dale Carnegie.
Lengst til vinstri er Rakel Klara Magnúsdóttir, þjálfari og sviðstjóri barna- og unglingadeildar Dale Carnegie.
Ljóst er að róttækar breytingar
hafa orðið á stofnvistfræði rjúp-
unnar eftir árið 2003 og stofn-
sveiflan líkt og áður er ekki lengur
til staðar, hvað sem síðar verður.
Frá þessu segir á vef Náttúru-
fræðistofnunar Íslands, en lokið er
rjúpnatalningum á vegum stofnun-
arinnar vorið 2018.
Mikil fjölgun rjúpna var alls
staðar á landinu nema á Suður-
landi, Suðausturlandi og Austur-
landi. Miðað við ástand stofnsins
frá síðustu aldamótum er rjúpna-
fjöldinn í ár í meðallagi eða yfir
meðallagi í öllum landshlutum.
Rjúpu fjölgaði víðast hvar á land-
inu á milli áranna 2017 og 2018, en
stytting virðist hafa orðið á reglu-
legum stofnsveiflum.
Fjölgunin var mjög áberandi á
Vestfjörðum og Norðvesturlandi.
Kyrrstaða eða fækkun var á Suð-
urlandi, Suðausturlandi og Austur-
landi. Í Þingeyjarsýslum var þétt-
leiki karra í vor, sá þriðji hæsti frá
því talningar hófust árið 1981.
Mat á veiðiþoli rjúpnastofnsins og
nánari greining á ástæðum fjölgunar
munu liggja fyrir í ágúst í kjölfar
mælinga á afföllum rjúpna frá árinu
2017 til 2018 og varpárangri í sumar.
Tíu til tólf ára reglubundnar nátt-
úrulegar sveiflur í stofnstærð hafa
einkennt íslenska rjúpnastofninn, en
þær hafa breyst í kjölfar friðunar á
árunum 2003 og 2004 og samdráttar
í veiði frá árinu 2005. Nú er mun
styttra á milli hámarka sveiflna en
áður. Miðað við ástand stofnsins frá
síðustu aldamótum er rjúpnafjöldinn
árið 2018 í meðallagi eða yfir meðal-
lagi í öllum landshlutum.
Tíðarfar tafði talningar
Tíðarfar var mjög óhagstætt og
tafði talningar, en rjúpur voru taldar
á 33 svæðum í öllum landshlutum.
Alls sáust 1822 karrar, sem er 1−2%
af áætluðum heildarfjölda karra í
landinu samkvæmt stofnstærðar-
mati. Talningarnar voru unnar í
samvinnu við náttúrustofur, Vatna-
jökulsþjóðgarð, Skotvís, Fuglarann-
sóknastöð Suðausturlands og ýmsa
áhugamenn. Um 30 manns tóku þátt
í talningunum að þessu sinni.
Víðast hvar fjölgaði rjúpu frá
árinu 2017 til 2018 og fjölgunin var
mjög áberandi á Vestfjörðum og
Norðvesturlandi. Kyrrstaða eða
fækkun var á Suðurlandi, Suðaustur-
landi og Austurlandi. Í Þingeyjar-
sýslum var þéttleiki karra í vor þriðji
hæsti frá því talningar hófust árið
1981.
Stofninn var í hámarki á Norð-
austurlandi vorin 1986 og 1998.
Verulega dró úr afföllum rjúpna frið-
unarárin 2003 og 2004 og stofninn
óx. Á Norðausturlandi var stofninn í
hámarki vorin 2005, 2010 og 2015, og
nú er hann þar í mikilli uppsveiflu.
Stofnbreytingar í öðrum landshlut-
um hafa fylgt svipuðu mynstri.
Breytingar á lengd stofnsveiflunnar
hafa komið verulega á óvart. Fyrir
árið 2000 stóðu fækkunarskeið í
fimm til átta ár og fjölgunartímabil í
fjögur til fimm ár. Hámark var árið
1998 og næstu hámörk miðað við
fyrri reynslu hefðu átt að vera árið
2010 og verða aftur árið 2022. Frá
árinu 1998 hafa komið þrír greini-
legir toppar í fjölda rjúpna, árin
2005, 2010 og 2015, og aðeins liðlega
fimm ár á milli toppa. Nú stefnir í
fjórða toppinn á stuttum tíma. erna-
yr@mbl.is
Rjúpnastofninn víðast í uppsveiflu
 Talning sýnir mikla fjölgun rjúpu á landinu nema á Suður-, Suðaustur- og Austurlandi  Breytingar
á lengd stofnsveiflna koma á óvart  Veiðiþol rjúpnastofnsins mun liggja fyrir í ágúst eftir mælingar
Morgunblaðið/Sigurður Ægisson
Rjúpuungi Eftir er að meta hvernig varp og afföll fuglanna verða í sumar.
Icelandair hóf um nýliðna helgi
reglubundið áætlunarflug til
borgarinnar San Francisco í Kali-
forníuríki í Bandaríkjunum. Þetta
er 23. áfangastaður flugfélagsins í
Norður-Ameríku og verður flogið
þangað fjórum sinnum í viku fram í
október.
Í tilkynningu frá Icelandair segir
að borgin hafi verið í leiðakerfi fé-
lagsins fyrir um áratug . Borgin sé
ein þekktasta og vinsælasta ferða-
mannaborg í heimi og ein fjölmenn-
asta borg Bandaríkjanna.
Icelandair flýgur nú
til San Francisco
Flug Icelandair flýgur nú til San Francisco.
Ítalski geðlæknirinn Domenico
Nesci, fjallar um sjálfsvígin í Jones-
town í Gvæjana í S.-Ameríku í
fyrirlestri í Hringsal Landspítalans
þriðjudaginn 12. júní kl 12-13.
Yfir 900 manns sviptu sig lífi í
Jonestown 18. nóvember 1978 að
áeggjan æðsta prests safnaðarins
Jim Jones. Dr. Nesci kemur hingað
vegna Norræna geðlæknaþingsins.
Ræðir sjálfsvígin í
Jonestown 1978