Morgunblaðið - 20.06.2018, Blaðsíða 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2018
SAMSTARFSAÐILI
HVAR SEM ÞÚ ERT
Hringdu í 580 7000
eða farðu á heimavorn.is
Poul Mohr lést 16. júní
síðastliðinn, 88 ára að
aldri. Mohr var kjör-
ræðismaður Íslands í
Færeyjum í 22 ár, frá
árinu 1985 allt til árs-
ins 2007 þegar Ísland
opnaði sendiskrifstofu í
Þórshöfn.
Mohr fæddist árið
1929. Hann hóf störf
við Tórshavnar Skipa-
smiðju árið 1952 og
varð aðaleigandi og
forstjóri fyrirtækisins
árið 1979. Gegndi hann
því starfi til ársins 2004. Mohr var
vel liðinn meðal starfsmanna sinna
og í færeysku samfélagi. Var hann
ennfremur einn aðalhvatamaðurinn
að baki færeyska olíufyrirtækinu
Atlantic Petroleum, sem stofnað var
árið 1998, en því var meðal annars
ætlað að sinna olíuleit og -vinnslu
innan efnahagslögsögu Færeyja.
Mohr var skipaður kjörræðis-
maður Íslands árið
1985 og sinnti hann
því starfi ásamt Önnu
eiginkonu sinni af
mikilli elju og alúð í 22
ár. Íslandsvinur var
hann mikill og hafði
land og þjóð í háveg-
um. Sýndi Mohr og
færeyska þjóðin öll
vinskap sinn í verki
árið 1995 þegar hann
efndi til landssöfnunar
meðal Færeyinga
vegna snjóflóðsins á
Súðavík og söfnuðust
þar að minnsta kosti 5,5 milljónir
íslenskra króna vegna náttúru-
hamfaranna.
Reiðmennska var á meðal helstu
áhugamála Mohrs og hafði hann ís-
lenska hestinn í hávegum. Tók
Mohr þátt í hestaíþróttum á yngri
árum með góðum árangri.
Útför Mohrs fór fram í gær í
Færeyjum.
Andlát
Poul Mohr, fv. ræðis-
maður í Færeyjum
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Varanleg áhrif af opnun verslunar
Costco í Kauptúni á sölu á íslensku
grænmeti eru óveruleg, að sögn
Gunnlaugs Karlssonar, fram-
kvæmdastjóra Sölufélags garð-
yrkjumanna. Verslunin kom sem
stormsveipur inn á íslenskan markað
í maí á síðasta ári, en á boðstólum var
ekki íslenskt grænmeti heldur inn-
flutt.
„Salan í fyrra var mjög svipuð og
árið áður, fyrir utan það að í júní var
hún 20% minni og í júlí var hún 10%
minni. Eftir það var salan á pari við
það sem áður var, þannig að niður-
sveiflan var ekki meira en þetta,“
segir Gunnlaugur og nefnir að lík-
lega hafi heildarmarkaður fyrir ís-
lenskt grænmeti stækkað. Margir
Íslendingar hafi einfaldlega aukið
neyslu á grænmeti og ávöxtum smátt
og smátt, en stóraukinn fjöldi er-
lendra ferðamanna hafi líka haft sitt
að segja og nú séu að jafnaði mun
fleiri hér á landi en áður.
„Síðan hafa margir veitingastaðir
gegnum tíðina keyrt á innfluttu
grænmeti, en nota nú meira íslenskt.
Sumir eru sérstaklega metnaðarfull-
ir í þessu,“ segir hann.
Ekki liggur fyrir hve stór söluhlut-
deild Costco er. „Costco hefur auð-
vitað flís af þessum markaði, en ég
veit ekki hversu stóra. Þeir hafa
mest verið í innfluttum vörum til að
byrja með en hafa verið með fyrir-
heit um að bjóða upp á íslenskar
vörur í auknum mæli. Það verður
vonandi að veruleika. Costco-áhrifin
eru miklu minni í dag en þau voru í
fyrra, það er alveg ljóst,“ segir
Gunnlaugur.
Útflutningur gengur prýðilega
Sölufélag garðyrkjumanna á í
samstarfi við dansk/íslenska vöru-
merkið Pure Arctic og flytur út tóm-
ata og gúrkur fyrir sælkeramarkað.
„Þetta er hugsað þannig að við
flytjum inn á Danmerkurmarkað yfir
vetrartímann. Við prófuðum þetta í
vetur og það gekk mjög vel. Næsta
haust gerum við þetta svo aftur. Þar
verðum við ekki aðeins með græn-
meti, heldur vonandi einnig kjöt og
fisk,“ segir Gunnlaugur. Hann segir
að mikil spurn sé eftir eftir íslensku
grænmeti. „Menn eru að horfa á heil-
næmi vörunnar og hreinleika og
undir þessu vörumerki eru menn líka
áhugasamir um kjöt og fisk. Danir
eru mjög hrifnir af hágæðavörum
sem þessum,“ segir hann og bætir
því við að nýlega hafi Þjóðverjar sýnt
íslensku grænmeti áhuga og áform
séu uppi um að hefja útflutning til
Þýskalands. Hann telur að þar séu
mikil sóknartækifæri.
„Þarna er markaður sem mér
finnst Íslendingar oft ekki hafa beint
sjónum nægilega að. Þetta er 80
milljón manna markaður og þarna er
gríðarleg kaupgeta, en við höfum
ekki verið sterk á þessum markaði
með íslenskar vörur. Ég tel að þarna
séu miklir möguleikar í kjöti, fiski og
grænmeti líka. Þetta er samt ekki að
gerast með neinum látum, en við er-
um á grænu ljósi þarna,“ segir hann.
Góðar horfur í garðyrkju
Gunnlaugur segir horfur í garð-
yrkju almennt góðar í sumar. Vot-
viðri hafi þó sett strik í reikninginn í
útirækt og ekki hafi tekist að sá
korni eða planta út í maí að venju.
Með ögn skárra veðri í sumar geti þó
margt breyst. Tekist hefur að vinna
upp skort á tómötum sem varði í all-
an vetur. „Við fengum ekki nægilega
mikið af vörum inn á markaðinn í
vetur og það hefur verið viðvarandi
skortur á tómötum. Sem betur fer
erum við komin út úr því og það verð-
ur nóg framboð af tómötum í sumar,“
segir hann og nefnir að framþróun sé
mikil í tilteknum greinum um þessar
mundir, t.d. í gulrótarækt.
„Þar hefur orðið mikil þróun í teg-
undarafbrigðum, þekkingu á
ræktun og geymslutækni.
Við getum nú skaffað gul-
rætur í tíu til ellefu mán-
uði á ári. Eins er með róf-
ur og í kartöflum, en við
eigum dálítið inni
þar og ræktunar-
tæknin er í
ákveðinni þró-
un,“ segir
hann.
Áhrif Costco minni en búist var við
 Grænmetissala minnkaði í tvo mánuði en stóð svo í stað  Horfur í garðyrkju eru góðar fyrir sumarið
 Þjóðverjar áhugasamir um innflutning á íslensku grænmeti  Nægt framboð af tómötum eftir skort
Morgunblaðið/Golli
Tómatar Íslenskir tómatar og gúrkur hafa vakið áhuga Þjóðverja, en útflutningur til Danmerkur gekk vel í vetur.
Eftirspurn er eftir íslensku grænmeti á sælkeramarkaði og hefur heilnæmi og hreinleiki þess mikið að segja.
Íslendingar víða um land hafa
ekki fengið að sjá mikið af sólu
það sem af er sumri. Úrkoma
hefur verið nokkur og hefur hún
áhrif á garðyrkjuna, en Íslend-
ingana einnig með beinum
hætti. „Menn náðu ekki að sá
eða planta út í maí því það var
alltof blautt. Víða komust menn
bara ekki um garðana, þannig
að þessu var komið niður seint,
bæði kartöflum og korni sem
var líka sáð seinna en vanalega.
Síðan fer það alveg eftir því
hvernig sumarið þróast hvað
gerist, spyrjum að leikslokum.
Ef það kemur sæmilegur hiti og
sól, þá gerist þetta mjög hratt,“
segir Gunnlaugur, en veðurfarið
hefur líka bein áhrif á þjóðina.
„Það er mjög merkilegt að
neysla á grænmeti fer mjög
mikið eftir veðri, það er alveg
magnað. Þegar það er gott veð-
ur, þá borðar fólk miklu meira af
því,“ segir Gunnlaugur.
„Það má segja að það sé orð-
ið stórkostlegt heilsufarsspurs-
mál hjá þjóðinni að fá gott veð-
ur því þá eru fleiri sem borða
hollan og góðan mat. Þetta er
alveg stórmerkilegt,“ segir
hann og hlær.
„Ef það kemur gott veður, þá
rýkur salan upp, t.d. sala tóm-
ata og jarðarberja. Síðan hafa
menn lært það síðustu árin
hvað það getur verið gott að
grilla grænmeti, setja t.d. heila
tómata á grillið eða bakka með
blönduðu grænmeti. Það eru til
margar góðar útfærslur í
þessu,“ segir Gunn-
laugur.
Bein áhrif á
neysluvenjur
VEÐRIÐ SPILAR INN Í
Gunnlaugur
Karlsson
Allt um sjávarútveg