Morgunblaðið - 30.06.2018, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 2018
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Iðnaðarmenn vinna nú hörðum
höndum við að setja upp nýtt
hlífðargler fyrir steinda glugga
Gerðar Helgadóttur í Skálholts-
kirkju. Langstærstur hluti af list-
gleri Gerðar er nú þegar kominn
upp að nýju í kirkjunni eftir ferða-
lag til Þýskalands á viðgerðarverk-
stæði en von er á tíu síðustu
gluggunum til landsins í október.
Viðgerðir á gluggum Gerðar
hafa verið lengi í bígerð enda var
ljóst fyrir mörgum árum að ásig-
komulag glersins var óásættanlegt.
Stuttu eftir Suðurlandsskjálftann
við aldamótin gerði Jóhannes Ingi-
bjartsson, þá formaður byggingar-
og listanefndar kirkjunnar, úttekt
á glerinu og var ljóst að grípa
þyrfti til aðgerða. Í kjölfarið fór
kirkjan í frekari úttektir og fjár-
öflun og nú mörgum árum seinna
eru síðustu gluggarnir á leið heim
úr viðgerð. Viðgerðunum er þó
ekki alveg lokið því þegar gengið
er inn í kirkjunna um þessar
mundir heyrist enn í slípirokk
fremur en kirkjuklukkum. Þrátt
fyrir það segir Kristján Valur Ing-
ólfsson, vígslubiskup í Skálholti,
viðgerðarferlið hafa valdið lítilli
röskun á starfseminni. „Þetta hef-
ur gengið óskaplega vel og hefur í
rauninni aldrei rekist mikið á við
starfsemina. Það hafa verið jarðar-
farir, það hafa verið tónleikar og
það hafa verið messur. Við höfum
aldrei þurft að loka kirkjunni
nema einn dagpart þegar þeir
voru að taka niður stóra gluggann
á vesturhliðinni. Þá þurftum við að
loka aðalinnganginum á sama tíma
og það voru 120 manns frá utan-
ríkisráðuneytinu búnir að boða
komu sína hingað. Þetta voru
sendiherrar og ræðismenn, en við
létum þau bara fara inn um göng-
in,“ segir Kristján en gömul grýtt
göng liggja að kjallara kirkjunnar.
Listglerið var sent til Þýska-
lands á Oidtmann-verkstæðið sem
smíðaði glerið upphaflega fyrir
rúmum 50 árum. Síðan eru gerðar
viðgerðir á gluggunum sjálfum til
að forða listgleri Gerðar frá því að
skemmast að nýju. „Það sem
þurfti að gera var að taka glerið
niður og flytja til Þýskalands og
þar var gert við það. Hlífðarglerið
sjálft er svo endurnýjað, ytra
byrðið og listar og gluggaopið
hreinsað upp. Þegar gluggarnir
koma svo til baka þá eru þeir sett-
ir upp innan frá en þetta var allt
sett utan frá upphaflega,“ segir
Kristján. Glerið fór einnig í
hreinsun og segir Kristján að mun
bjartara sé í kirkjunni í kjölfarið
þar sem sólargeislarnir ná nú bet-
ur í gegnum listglerið.
Sögurík menningarverðmæti
Listgler Gerðar er að sögn
Kristjáns þjóðargersemi en sögu
þess má rekja til ársins 1957 þeg-
ar stórkaupmennirnir og bræð-
urnir Ludwig og Edmund Storr
ákváðu að gefa Skálholtskirkju
Listgler Gerðar komið í Skálholt á ný
 Von á síðustu tíu af verkum Gerðar frá Þýskalandi í október  Nýtt hlífðargler sett í til að vernda
verkin fyrir frekari skemmdum  Ánægjulegt að sjá fyrir endann á þessu, segir vígslubiskup
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Unnið að utan og innan Efri gluggarnir í Skálholtskirkju hafa verið sendir út til viðgerðar og unnið er nú að því að setja upp nýtt hlífðargler.
Neðri gluggarnir, sem eru mun stærri, eru komnir aftur frá Þýskalandi og hafa verið settir upp að nýju eftir viðgerðir og hreinsun.
Vígslubiskup Kristján hefur staðið í ströngu við að bjarga listgleri Gerðar frá skemmdum á síðustu árum en lætur
biskupskápuna á gráðurnar um miðjan júlí á þessu ári og tekur Kristján Björnsson, prestur á Eyrarbakka, við.
Skálholtskirkja var byggð á árunum 1956 til 1963 og er
núverandi Skálholtskirkja sú tólfta sem stendur á
staðnum. Kirkjan og Skálholtsskóli voru friðuð af
mennta- og menningarmálaráðherra 21. desember
2012. Byggingarnar tvær, Skálholtskirkja, sem Hörður
Bjarnason húsameistari ríkisins teiknaði árið 1956, og
Skálholtsskóli, sem Manfreð Vilhjálmsson og Þorvald-
ur S. Þorvaldsson arkitektar teiknuðu árið 1970, teljast
samkvæmt Minjastofnun Íslands með vönduðustu
byggingum 20. aldar á Íslandi. Þær hafa því mikið gildi
í byggingarlistasögu þjóðarinnar. Í útfærslu sinni á
Skálholtskirkju hafði Hörður hliðsjón af Brynjólfskirkju
sem stóð í Skálholti frá 1650 til 1807, krosslöguð, með
þverskipi og hliðarskipum. Þjóðkirkjan fékk kirkjuna
frá Alþingi með lögum og segir Kristján það oft gleym-
ast að þrátt fyrir það sé kirkjan í raun eign þjóðarinnar.
„Það sem mér finnst stundum gleymast er að þetta er
náttúrulega kirkja og kirkjustaður, en Alþingi gaf kirkj-
unni staðinn aftur með lögum árið 1963 og þá var allt-
af sagt að kirkjunni væri bara trúað fyrir því að varð-
veita þessa þjóðargersemi sem Skálholt er. Þannig að
við erum ekki bara kirkjustaður heldur staður allrar
þessarar þjóðar, hverrar trúar menn svo eru,“ segir
Kristján.
Friðaður staður í eigu þjóðarinnar
NÚVERANDI SKÁLHOLTSKIRKJA SÚ TÓLFTA Í SÖGUNNI
Iðnaður Sjá má glitta í vinnupall hægra megin á kirkjugólfinu.
Viðskipti
GÆÐI – ÞEKKING – ÞJÓNUSTA
Sérfræðingar í
erfiðum blettum!