Þróttur - 20.12.1922, Blaðsíða 22

100
ÞRÓ T TUE
Fimleikar með Grikkjum.
Leikfimi er engin nýjung. Hún hefir
verir við lýSi frá því sögur hófust, þótt
hún hafi komiö fram í ýmsum myndum,
eftir skapi og lifnaðarliáttum þjóðanna.
í elsta menningarlandi lieimsins, Kína,
hefir frá elstu tímum þekst fimleikakerfi,
sem notað var til þess aö búa menn undir
hernað og vopnaburð. Binnig hafa þar
þekst fimleikaæfingar, sem notaðar hafa
verið sem meðul viö ýmsum sjúkdómum.
Prá Forn-Egyptum liafa komið ýmsar
útskornar myndir, sem sýna menn við í-
þrótta-iðkanir, svo sem glímu, hlaup,
spjótkast og fleira. Bn Egyptar urðu aldr-
ei atkvæða-íþróttamenn, sökum þess, að
þegnarnir nutu lítils persónufrelsis, og
gátu því ekki notið sín.
Iíjá Grikkjum horfði alt öðru vísi við.
Þar var persónulegt frjálsræði manna
meira, enda var þjóðin öll bjartsýn og
frjálsleg. Þar náðu fimleikarnir hámarki
sínu. Þaðan er komið „gymnastik“, sem
nú er alþjóðlegt orð. Það er komið af
gríska orðinu „gymnos“, sem þýðir nak-
inn.
Þessu nafni kölluðu Grikkir þann þátt
uppeldisins, sem menn iSkuðu klæðlausir.
Grikkir töldu fagran vöxt og glæsilegan
limaburð bera vitni um líkamlegan þroska,
heilsu og dugnaS og það var takmark þeirra
með uppeldinu.
Grikkir þektu að vísu ýmsar íþróttir
löngu áSur en þeir fóru aS nota þær sem
þátt í uppeldinu eða kalla eina heild af
þeim fimleika eða „gymnastik“, því aS í
Illionskviðu Ilómers er lýst ýmsum íþrótt-
um og fimleikum.
í Spörtu kvaS mikiS að líksuppeldinu
vegna þess að þar voru menn látnir iðka
líkamsæfingar til þess ■ að gera þá hæfari
til hernaSar. Enda mun engi þjóS, hvorki
fyrr né síSar liafa komist eins langt og
Spartverjar með það að gera alla þjóS-
ina að harSsnúnum bardagamönnum. En
þar var líka líkamsþroskunln færð út í
öfgar og hin andlega mentun látin sitja á
hakanum. Enda fór þeirn lítið fram meðan
þjóðin í ööriun hlutum landsins tók hinum
glæsilegustu framförum andlega og líkam-
lega.
I Aþenu gekk hin andlega og líkamlega
framþróun jöfnum skrefum og aldrei hef-
ir fimleikaiSkun sýnt betur en þar hver
áhrif liún getur haft á framför heillar
þjóSar.
Það sem menn hafa ætíð undrast mest
hjá Forn-Grikkjum var ekki hinn dæma-
lausi fræknleiki og þol sem einstakir menn
gátu sýnt, því þrekmiklir einstaklingar eru
ekki sjaldséðir. ÞaS sem menn undrast og
dáSst að er hversu öll þjóðin var samtaka
í íþróttaiðkuninni.
Vísindamenn, stjórnmálamenn og lög-
vitringar sáu fljótt liver áhrif fimleikarnir
höfSu á heilsufar og skap æskulýðsins. Ná-
lega 800 árum fyrir Krist fæSing var í
hverri borg í Grikklandi bygS sérstök hús
til fimleikaiðkana. Að þessum stöSum
flyktist fólkið og engir samkomustaðir
voru fjölsóttari. Þarna var ekki einungis
samkomustaður íþróttamanna, þarna var
samkomustaður, lieimspekinga, ræðu-
manna, stjórnmálamanna og fræSimanna,
því aS allir voru íþróttamenn. Frá þessum
stöSum fekk hin gríska menning vöxt sinn
og viSgang og þeir voru taldir með hinum
mikilvægustu stofnunum ríkisins.
I samanburði við þær margbreyttu fim-
leikaæfingar sem nú eru notaðar, eru æf-
ingar Grikkja fáar og óbrotnar. Þeir þektu
ekki hin mörgu áliöld sem nú eru notuS í
hverjum fimleikaskóla. Þeir höfðu æfing-
arnar ekki eins margbreyttar og nú er álitið
nauSsynlegt til þess að menn verði ekki
leiöir á þeim. En þrátt fyrir það var þeim