Jökull


Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 73

Jökull - 01.12.2006, Blaðsíða 73
Pleistocene rhyolitic volcanism at Torfajökull, Iceland number of dated samples. (It is noteworthy that Fig- ure 6 shows more scatter, for Nb and Sr, when analy- ses from undated rhyolites are included.) Only when further ages have been obtained will the robustness of this near-linear trend be tested further. The third trend, the pronounced drop in alkalinity after 83 ka, has been followed by the dominance of subalkaline rhyolite compositions during the Holocene. The ap- parent permanence of this change is emphasised by studies (McGarvie, 1984; Macdonald et al., 1990) showing that the Holocene rhyolites, with one excep- tion, the compositionally-zoned Hrafntinnusker erup- tion, have compositions that are distinctly less evolved than those of the ring-fracture rhyolites (McGarvie et al., 1990). Furthermore, within the Holocene rhyo- lites, for which there is reasonable stratigraphic con- trol, only a slight trend of less-evolved compositions being erupted with time is present (Macdonald et al., 1990; McGarvie et al., 1990), which might indicate that some process is buffering the compositions of erupted Holocene magmas. At least two viable models can explain the third trend. The first is that the c. 16 km3 ring fracture rhyolite eruption has depleted the magma system of evolved melt, leaving only a subalkaline mush. For the past c. 65 ka this mush has been periodically in- truded by basaltic magmas, resulting both in the pro- duction of small batches of rhyolitic melt, and (dur- ing eruptive episodes) by extensive interactions be- tween intruding basaltic magmas and rhyolitic melts. Occasionally, melt generation and/or storage condi- tions has favoured the differentiation of batches of rhyolitic melt, leading (for example) to the production of the Hrafntinnusker zoned eruption (McGarvie et al., 1990). This could imply that episodes of basaltic magma injection not only trigger eruptions, but may contribute thermal energy that helps to generate fu- ture batches of rhyolitic melt (see also Gunnarsson et al., 1998). The second model ignores any direct role for basaltic magma injection in rhyolite magma production, and involves two steps, the first being the production of batches of ’dominant volume’ rhy- olitic magma (Smith 1979), and the second being the differentiation of this starting composition. This is broadly similar to models for other volcanic com- plexes, such as Pantelleria (Mahood et al., 1990) and Boina (Barberi et al., 1975). At Torfajökull, the sub- alkaline compositions that typify Holocene eruptions are assumed to represent the starting composition, and although there is disagreement over how this melt is produced (see Macdonald et al., 1990; Gunnarsson et al., 1998), for present purposes this can be ignored. Once the starting composition has been produced, it can then differentiate towards more-evolved compo- sitions such as comendites and pantellerites. Only at one Holocene eruption (Hrafntinnusker, McGarvie et al., 1990) has this occurred convincingly. Two possi- bilities stem from this: firstly that the rate of produc- tion of the starting composition is now less than it was in the past (because there has not been a return to the production of highly-evolved rhyolitic compositions such as pantellerites); and secondly that rhyolite melt replenishment is occurring at rates similar to those of the past but repeated injections of basaltic magma at c. 500-1000 year intervals (Larsen, 1984) are deny- ing the accumulating magma of sufficient residence time (and sufficient accumulated volumes) to differen- tiate towards more evolved compositions. If the model for the propagation of the Eastern Rift Zone to the south-west is correct (e.g. Oskarsson et al., 1982, 1985) then this situation is unlikely to change because episodic injections of mafic magmas into Torfajökull (from various sources), will continue (Larsen, 1984; McGarvie, 1985). Indeed, if an intensification of rift zone mafic magma production accompanies this pos- tulated rift propagation, this might well increase the frequency of tholeiitic magma injections into Torfa- jökull (McGarvie et al., 1990), though whether this will increase or decrease the volume of rhyolitic melt available for eruption is unclear at present. In seeking a more viable explanation, it is note- worthy that better-constrained examples of peralka- line magma production and evolution such as those at Olkaria and Naivasha in Kenya point to shorter timescales of 103–104 rather than 105 years (Davies and Macdonald, 1987; Heumann and Davies, 2002), with even shorter timescales implicated at other sys- tems (see Hawkesworth et al., 2004). However exam- ples of such rapid production-differentiation need to be reconciled with the broad general trend of older JÖKULL No. 56 71
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.