Morgunblaðið - 29.09.2018, Qupperneq 14

Samgöngumolar
» Unnið verður að því að Ís-
land verði í hópi 5 Evrópuþjóða
sem búa við mest umferðar-
öryggi.
» Setja þarf upp aðflugsljós á
5 flugbrautum í Reykjavík,
Akureyri og Egilsstöðum.
» Styrktar eru fimm ferjuleið-
ir, til Vestmannaeyja, yfir
Breiðafjörð, til Hríseyjar,
Grímseyjar, og Mjóafjarðar-
ferja.
» Innanlandsflug er styrkt til
Bíldudals, Gjögurs, Grímseyjar,
Þórshafnar, Vopnafjarðar og
Hafnar í Hornafirði.
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Gert er ráð fyrir að 192 milljörðum
króna verði varið til samgöngumála
á árunum 2019-2023 amkvæmt fjár-
málaáætlun. Vegagerðin fær lung-
ann af því eða 161 milljarð. Sigurður
Ingi Jóhannsson, samgöngu- og
sveitarstjórnarráðherra, hefur lagt
fram þingsályktunartillögu um fimm
ára samgönguáætlun fyrir sama
tímabil, það er aðgerðaáætlun fyrir
fyrsta fimm ára tímabil 15 ára sam-
gönguáætlunar. Þar er gerð grein
fyrir fjölda verkefna sem ætlunin er
að ráðast í. Hér er tæpt á nokkrum
þeirra.
Aukið öryggi í samgöngum
Í kafla um almenn samgönguverk-
efni eru m.a. sett markmið um greið-
ar samgöngur. Þeirra á meðal að
ljúka við skilgreiningu á grunnneti
hjólreiðastíga innan helstu þéttbýlis-
kjarna og á vinsælustu ferðamanna-
leiðum. Varðandi öryggi í sam-
göngum á m.a. að gera úttekt á
flutningsgetu samgöngukerfisins
komi til rýminga vegna náttúruham-
fara eða annarra ófyrirséðra atburða
með áherslu á höfuðborgarsvæðið.
Þá verði unnið að lagfæringum á
stöðum þar sem mörg slys hafa orð-
ið. Bæta á umhverfi vega til að draga
úr hættu á alvarlegum slysum við út-
afakstur.
Varðandi markmið um hagkvæm-
ar samgöngur á að skoða leiðir til
fjármögnunar stærri framkvæmda,
m.a. í samstarfi við einkaaðila. Á
áætlunartímabilinu verði einnig
skoðað nýtt fyrirkomulag á gjald-
töku vegna notkunar á vegum sem
verði miðað við ekna kílómetra.
Einnig verði unnar greiningar á
ferðavenjum með hliðsjón af álags-
toppum í morgun- og síðdegisumferð
á höfuðborgarsvæðinu og mögu-
legum úrbótum, svo sem hliðrun á
opnunartíma og starfsemi stórra op-
inberra stofnana. Skoða á kosti þess
að niðurgreiða flugfargjöld íbúa á
landsbyggðinni til að stuðla að já-
kvæðri byggðaþróun.
Sagt er að árlegur samfélagslegur
kostnaður af umferðarslysum sé 40-
60 milljarðar og því mikilvægt að
auka umferðaröryggi með öllum til-
tækum ráðum.
Einbreiðum brúm fækkað
Auka á fjárveitingar til viðhalds
vega og er miðað við að verja í það
tíu milljörðum á ári frá 2019. Það er
gert til að bregðast við brýnum við-
haldsverkefnum og uppsöfnuðum
vanda. Kostnaður við viðhald vega á
árunum 2005-2017 var 5,4-8,5 millj-
arðar á ári.
Á meðal markmiða í vegamálum
er að fækka einbreiðum brúm á veg-
um með yfir 200 bíla meðalumferð á
dag allt árið. Á þjóðvegum eru 686
einbreiðar brýr, þar af eru 39 á
hringveginum. Stefnt er að því að
fækka þeim um níu á tímabilinu.
M.a. verður byggð ný brú yfir Jök-
ulsá á Sólheimasandi á árunum 2020-
2021 en þar er nú löng einbreið brú.
Vegabætur verða unnar víða um
land, m.a. er lagt til að hefja fram-
kvæmdir við gerð 2+1 vegar á Kjal-
arnesi á næsta ári. Unnið verður að
undirbúningi á tvöföldun Hvalfjarð-
arganga og miðað við að farið verði í
það verkefni í lok tímabilsins í sam-
vinnu við einkaaðila.
Samgöngur bættar
 Aðgerðaáætlun fyrir samgöngubætur 2019-2023 lögð fram
í samgönguáætlun  Aukið fé til viðhalds og úrbóta á vegum
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Vegagerð Gert verður átak í viðhaldi vega og stefnt er að því að fækka ein-
breiðum brúm. Myndin var tekin við vegaframkvæmdir á Hellisheiði í fyrra.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 2018
Jón Birgir Eiríksson
jbe@mbl.is
Harðnandi róður er framundan í at-
vinnulífinu og töluvert færri stjórn-
endur fyrirtækja en áður telja að-
stæður góðar. Væntingar til næstu
sex mánaða eru dökkar, að því er
fram kemur í niðurstöðum nýrrar
Gallup-könnunar sem framkvæmd
var fyrir Samtök atvinnulífsins og
gerð var meðal stjórnenda 400
stærstu fyrirtækja landsins.
Í niðurstöðunum kemur m.a. fram
að stórnendur vænti 3% verðbólgu á
næstu 12 mánuðum og að Seðla-
bankinn hækki vexti sína á næst-
unni. Vænta stjórnendur þess að
verðbólga verði 3,5% eftir tvö ár og
3% eftir fimm ár. Vænta stjórnend-
ur þess að verð á vöru og þjónustu
fyrirtækja sinna hækki að jafnaði
um 2,1% á næstu sex mánuðum eða
4,2% á ársgrundvelli. Vænt verð-
hækkun á aðföngum sem fyrirtækin
kaupa af birgjum er 2,6% eða 5,3% á
ársgrundvelli.
Launakostnaður hækki verð
Spurðir hvaða þættir muni hafa
mest áhrif til hækkunar á verði vöru
og þjónustu settu 76% stjórnend-
anna launakostnað í fyrsta sæti sem
orsök verðbólgu. Hækkun aðfanga-
verðs er afgerandi í öðru sæti og
aðrir þættir með lítið vægi eru m.a.
eftirspurn, samkeppnisstaða og
álagning og annar rekstrarkostnað-
ur. Veðlánavextir voru 5,0% á könn-
unartímabilinu og bjuggust stjórn-
endur við því að þeir yrðu 6,5% eftir
eitt ár. Að jafnaði vænta stjórnend-
ur þess að gengi krónunnar veikist
um 4,7% næsta árið.
Fjárfesting svipuð eða minni
Skortur á starfsfólki hefur minnk-
að hratt á árinu og er nú svipaður
og á fyrri hluta ársins 2015. 22%
stjórnenda telja sig búa við skort
samanborið við 37% fyrir ári. Í út-
flutningsgreinum og ferðaþjónustu
er skortur á starfsfólki mun minni
en í öðrum greinum.
28 þúsund starfsmenn starfa hjá
fyrirtækjunum sem könnunin tók til
og jafnhátt hlutfall stjórnenda fyrir-
tækjanna býst við fjölgun og fækk-
un starfsmanna á næstu sex mán-
uðum. Því er ekki að búast við
fjölgun starfa á almennum vinnu-
markaði.
Niðurstöðurnar gefa til kynna að
fjárfestingar í atvinnulífinu verði
svipaðar eða heldur minni en árið
2017. Mestur er samdráttur í flutn-
ingum, ferðaþjónustu og sjávarút-
vegi, en um talsverð umskipti er að
ræða miðað við kannanir undanfarin
ár þegar töluvert fleiri stjórnendur
greindu frá aukningu fjárfestinga
en samdrætti.
Harður róður í augsýn
hjá fyrirtækjunum
 Ný könnun meðal stjórnenda sýnir versnandi ástand
Morgunblaðið/Ófeigur
Atvinnulíf Stjórnendur sjá fram á versnandi aðstæður í atvinnulífi landsins.
04.10.18 kl. 20:30
SELMA
BJÖRNSDÓTTIR
SALURINN Hamraborg 6 200 Kópavogi 44 17 500 salurinn.is
AF FINGRUM FRAM
með Jóni Ólafssyni
Við tökum út og þjónustum
kæli- og loftræstikerfi
Stangarhyl 1A • 110 Reykjavík • Sími 587 8890 • rafstjorn.is
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Björn Leví Gunnarsson, þingmaður
Pírata, rifjaði upp í ræðustól á Al-
þingi á miðvikudaginn, undir dag-
skrárliðnum störf þingsins, að Stein-
grímur J. Sigfússon, forseti Alþingis
og fyrrverandi fjármálaráðherra,
hefði þann 6. mars 2009 skrifað und-
ir reglur um ferðakostnað á vegum
hins opinbera.
Orðrétt sagði Björn Leví m.a.: „Í
6. gr. segir að af dagpeningum beri
að greiða allan venjulegan ferða-
kostnað annan en fargjöld, m.a.
ferðakostnað til og frá flugvöllum. Í
7. gr. segir að styrkir og hvers konar
hlunnindi varðandi gistingu og fæði
sem ríkisstarfsmenn njóta meðan á
dvölinni stendur skuli koma til frá-
dráttar almennum dagpeninga-
greiðslum eftir á.
Ég spurði fyrir nokkru um hversu
háar þessar endurgreiðslur hefðu
verið. Svarið var að hefð hefði ekki
skapast fyrir því að leggja sérstakt
mat á umfangið þannig að það hefði
leitt til frádráttar frá almennum
dagpeningagreiðslum.
Þegar ég spurði í ferðakostnaðar-
nefnd hverju þetta sætti, hvort fólk
vissi ekki hvað hádegismatur kost-
aði, var svarið einfaldlega nei.“
Og síðar sagði þingmaðurinn: „Ég
var á ráðstefnu í Finnlandi um dag-
inn og fékk úthlutað dagpeningum.
Ég var samt búinn að láta vita að
samkvæmt dagskrá væri kvöldmat-
ur skipulagður o.s.frv. sem ég bað
um að væri tekið tillit til. Það var
ekki hægt. Þegar ég leitaði upplýs-
inga um það var ekki hægt að segja
mér hversu mikið ég ætti að borga
til baka.“
Helgi Bernódusson, skrifstofu-
stjóri Alþingis, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær, að frásögn
Björns Levís væri ekki allskostar
rétt.
Helgi sagði að nær engin dæmi
væru þess að óskað væri eftir að
endurgreiða hluta dagpeninga.
„Það var aldrei sagt við Björn
Leví hér á skrifstofu Alþingis, að
það væri ekki mögulegt að fá að
endurgreiða hluta dagpeninganna,
þannig að honum var ekki neitað um
að fá að endurgreiða, ef hann kysi.
Við vorum bara búin að segja við
hann, að hann ætti von á formlegu
svari frá okkur, þegar hann fór í
ræðustólinn á miðvikudag,“ sagði
Helgi.
„Svar skrifstofu Alþingis við fyr-
irspurn þingmannsins er þá þetta:
Ef þingmaðurinn kýs að endur-
greiða hluta dagpeninganna, þá til-
greini hann upphæðina sem hann
vill endurgreiða. Það er enginn ann-
ar í færum til þess, en hann sjálfur,“
sagði Helgi.
Vill endurgreiða
dagpeninga
 Skrifstofustjóri Alþingis segir þing-
mann þurfa að tilgreina upphæðina