Morgunblaðið - 27.09.2018, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2018SJÁVARÚTVEGUR
Frá 1940
www.velasalan.is
Sími 520 0000, Dugguvogi 4 , 104 Reykjavík
Bjóðum úrval af rafstöðvum og bátavélum frá Cummins
BÁTAVÉLAR RAFSTÖÐVAR
K38 850-1000HP C44 D5 / 72 kW
K50-CP 1050kW
K38-CP 762 kW
QSK 19 660-800HP
QSK38 920-1400HP
Þjónusta við
skip og báta
Varahluta
þjónusta
HURÐIR
Tunguháls 10, 110 Reykjavík, sími 567 3440, vagnar@vagnar.is, vagnar.is
• Stuttur afhendingartími
• Hágæða íslensk
framleiðsla
• Val um fjölda lita í
RAL-litakerfinu
• Vindstyrktar hurðir
Bílskúrs- og iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir
Iðnaðarhurðir með gönguhurð
Bílskúrshurðir
Hurðir í trékarma
Tvískiptar hurðir
Smíðað eftir máli
Fyrsta flokks þjónusta og ráðgjöf
AF 200 MÍLUM Á MBL.IS
Þann 3. október verður í Húsi sjávarklasans efnt til Dags þorsksins í
þriðja sinn. Hús sjávarklasans verður þá opnað öllum áhugasömum og
fjöldi íslenskra fyrirtækja mun kynna þær fjölmörgu afurðir sem
framleiddar eru úr þorskinum hér á landi og þá tækni sem þróuð hef-
ur verið til að hámarka nýtingu og gæði afurðanna.
Skipulögð dagskrá verður vítt og breitt um Hús sjávarklasans frá
kl. 14 til 17 og munu gestir meðal annars fá tækifæri til að smakka
fjölda ólíkra matvæla og fæðubótarefni, kynnast fyrirtækjum og
frumkvöðlum í ólíkum geirum, allt frá hátækniiðnaði til fatahönn-
unar. Um 30 fyrirtæki munu sýna afurðir sínar og tækni og bjóða
gestum upp á ýmislegt góðgæti og frumlega rétti. Þorskurinn, afurðir
hans og tækni tengd veiðum og vinnslu hans standa undir útflutnings-
tekjum sem nema minnst 100 milljörðum króna á ári. Með því að
halda Dag þorsksins er ætlunin að minna á mikilvægi þorsksins fyrir
Ísland fyrr og nú.
Veitingastaðir sem eru í Húsi sjávarklasans og á Hlemmi mathöll verða
með þorskinn í forgrunni á matseðli sínum þennan tiltekna dag.
Dagur þorsksins nú
haldinn í þriðja sinn
Jónas Gestur Jónasson, yfirmaður
sjávarútvegshóps Deloitte, fór yfir
afkomu íslensks sjávarútvegs
vegna ársins 2017 á Sjávarútvegs-
deginum í gær. Deloitte hefur
haldið úti gagnagrunni um greinina
frá árinu 2001 og inniheldur hann
87% af rekstrarupplýsingum frá
árinu 2017. Hann er því ansi viða-
mikill. „Það er gríðarlega verð-
mætt fyrir alla aðila sem koma að
íslenskum sjávarútvegi að geta
horft heildstætt á hlutina og séð
hvernig greinin er að þróast. Þá er
hægt að hafa þessar tölur til hlið-
sjónar í þeim ákvörðunum sem eru
teknar í kringum greinina,“ segir
Jónas. Tekjur íslenskra
sjávarútvegsfyrirtækja lækkuðu
umtalsvert árið 2017 samanborið
við árið á undan og sömuleiðis
EBITDA-hlutfallið, hagnaður fyrir
fjármagnsliði, afskriftir og skatta.
EBITDA 16 milljörðum lægri
„Það er áhugavert að sjá hvað
tekjurnar eru að lækka mikið. Þær
lækka í 225 milljarða úr 249. Hins
vegar er gríðarlega athyglisvert að
sjá að EBITDA lækkar um heila
16 milljarða, úr 56 milljörðum nið-
ur í 40. Það eru stóru tölurnar í
þessu,“ segir Jónas. Það sem skýr-
ir þessar sviptingar að mestu leyti
er sterkt gengi íslensku krón-
unnar, að sögn Jónasar.
„Meðaltals EBITDA er í kring-
um 26% síðast-
liðin ár. En síð-
ustu tvö ár er
hún komin niður
í 20% þar sem
hún var fyrir
hrun. Kannski
erum við komin
á eitthvert annað
tímabil með
sterkri krónu,“
segir Jónas. „Verðvísitala sjávaraf-
urða í íslenskri mynt lækkar um
6,7% frá árinu 2016 þrátt fyrir
hækkun á afurðaverði í erlendri
mynt. Heildaraflinn er samt sem
áður að aukast um 10% á milli ára
þar sem munar mest um aukningu
loðnuveiða á milli ára,“ segir Jónas
og bendir einnig á aðra þætti.
Launavísitalan hækkar um 6,8%,
olíuverð hækkar um 8,5%. „Að
sjálfsögðu hafði tæplega tveggja
mánaða verkfall í upphafi árs áhrif
á afkomuna,“ segir Jónas.
Staðan á aflaheimildum ágæt
En hvaða áhrif hefur þessi þróun
fyrir greinina? Eru minni útgerðir
að berjast í bökkum? „Þessir
stærri aðilar hafa verið að fjárfesta
og stækka og náð meiri
framlegðaraukningu og eru tölu-
vert sterkari. Það getur bara verið
erfitt fyrir smærri aðila að standa
undir þessu,“ segir Jónas en tekur
þó fram að ýmislegt jákvætt megi
lesa úr tölunum.
„Ef gengið breytist eru hlutirnir
fljótir að breytast til betri vegar.
Staðan á aflaheimildum hefur
sjaldan verið betri og það eru
margar tegundir sem hafa verið í
vexti, t.d. í ýsu og þorski. Staðan
varðandi fiskveiðiheimildirnar er
einnig með ágætum. Félögin hafa
einnig varið töluverðum fjárhæðum
í fjárfestingar sem ætti að gera
þau betur í stakk búin fyrir erfið
ytri skilyrði.“
Heildartekjur
lækka um
24 milljarða
Pétur Hreinsson
peturhreins@mbl.is
Íslenskur sjávarútvegur er mögulega kominn á nýtt tíma-
bil sterkrar íslenskrar krónu að sögn Jónasar Gests
Jónassonar, yfirmanns sjávarútvegshóps hjá Deloitte.
Ljósmynd/Þröstur Njálsson
Töluverðir rekstrarerfiðleikar eru hjá minni og meðalstórum útgerðum og samþjöppun hefur því verið í greininni.
Jónas Gestur
Jónasson