Morgunblaðið - 27.09.2018, Blaðsíða 12

12 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 2018SJÓNARHÓLL
EGGERT
Það var ekki laust við hakan dytti niður í gólf þeg-ar viðmælandi minn í síðustu viku útskýrði fyrirmér hvernig öll gögn í fyrirtækinu hans væru
aðgengileg starfsfólki – öllu starfsfólki – og hvernig
launamál allra væru uppi á borðum. Allir hefðu kred-
itkort í nafni fyrirtækisins og hverjum starfsmanni væri
í raun leyfilegt að taka hvaða ákvörðun sem væri. Að
auki væri fundamenningin slík að ef viðkomandi þátt-
takanda fyndist fundurinn sér ekkert sérstaklega við-
komandi eða hjálplegur mætti
einfaldlega yfirgefa fundinn!
Ég gat ekki betur séð en að
í þessu fyrirtæki ríkti algjört
stjórnleysi. Þarna hlytu að
starfa fullkomlega sjálfmið-
aðir einstaklingar sem hefðu
næg tækifæri – a.m.k. út frá
ótakmörkuðu aðgengi að
gögnum og ákvarðanavaldi –
til að hugsa bara um sinn eig-
in framgang og hunsa stöðu
fyrirtækisins. Samvinna og
traust milli starfsfólks gæti
vart þrifist í þessu umhverfi.
Hálfgerð vorkunnartilfinning
fór um mig í garð þessa
ágæta manns enda harla ólík-
legt að fyrirtæki með menn-
ingu af þessu tagi myndi lifa
lengi.
Þessir fordómar snérust
fljótt í höndunum á mér því
þegar betur var að gáð var
ekki að sjá annað en að þarna
væri á ferð kraftmikið starfsfólk sem vann hörðum
höndum – saman – á skipulagðan hátt – nánast með
bros á vör! Hvað gat mögulega komið í veg fyrir að þau
væru ekki bara að slæpast, hanga á Facebook eða
strauja fyrirtækjakortið í tíma og ótíma þar sem eft-
irlitsleysi virtist hvort eð er vera hornsteinn þessarar
vinnustaðarmenningar?
Einkenni þessa 10 ára vinnustaðar er ástríða, forvitni
og hugrekki til að takast á við ný verkefni. Lykiláhersla
er á opin og náin samskipti og er starfsánægja með
besta móti. Yfirmenn í þessu fyrirtæki skilja að Ísland
hefur þróast í átt að þekkingarsamfélagi og það sem
þekkingarstarfsmenn vilja er sjálfvald. Vald til þess að
stýra eigin vinnu og hafa eitthvað um framgang sinn að
segja. Sjálfstæð vinnubrögð og skipulag er líklegasta
leiðin til að ná árangri í námi og sú hegðun ætti ekki að
breytast þegar á vinnumarkaðinn væri komið.
Að sögn viðmælanda míns mætti klippa á það for-
eldrasamband sem virðist ríkja á mörgum vinnustöðum
þar sem starfsfólk nánast eins og
börn við foreldra þurfa að biðja yf-
irmenn um leyfi fyrir öllum sköp-
uðum hlutum. Komið sé fram við
starfsfólk nánast eins og óvita sem
ekki beri að treysta nema fyrir afar
takmörkuðum verkefnum og þannig
hrannist upp flöskuhálsar ákvarð-
ana sem halda aftur af framförum
og þróun fyrirtækja. Einmitt þegar
þessu ætti að vera öfugt háttað.
Á þessum tiltekna vinnustað er
tilgangur frelsisins að draga fram
það besta í fólki og viðskiptavinum
og færa því ábyrgðina til að taka
réttu ákvarðanirnar: hvenær tími sé
kominn á að kaupa nýja tölvu, hve-
nær rými sé fyrir launahækkanir,
hvenær rétti tíminn sé til að fara í
frí, hvenær draga þurfi saman
fremur en að spýta í. Ábyrgð og
ákvarðanavald er í höndum starfs-
fólksins. Öryggisnetið er horfið –
hugsa þarf um eigin tilgang og starf
líkt og um eigin rekstur sé að ræða.
Geta má þess að tekjur þess fyrirtækis jukust um þriðj-
ung í fyrra, hagnaður meira en tvöfaldaðist og með-
allaun hækkuðu um fimmtung.
Mikið væri áhugavert ef fleiri fyrirtæki og stofnanir
myndu tileinka sér slíka fyrirtækjamenningu og sjá
hvaða áhrif það hefði á launaþróun, starfsánægju og
framleiðni í starfi. Öryggisnetið liggi ekki lengur í fyr-
irframákveðnum römmum, krónutölum eða prósentum
heldur í skilningi á því hvaða rými er fyrir hendi hverju
sinni – fyrir fyrirtækið sem og samfélagið í heild.
VIÐSKIPTALÍF
Ásta Sigríður Fjeldsted
framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs
Stjórnleysi á vinnustað
”
Á þessum tiltekna
vinnustað er tilgangur
frelsisins að draga fram
það besta í fólki og við-
skiptavinum og færa því
ábyrgðina til að taka
réttu ákvarðanirnar:
hvenær tími sé kominn
á að kaupa nýja tölvu,
hvenær rými sé fyrir
launahækkanir, hvenær
rétti tíminn sé til að fara í
frí, hvenær draga þurfi
saman fremur en að
spýta í.
FORRITIÐ
Vörufölsun er útbreitt vandamál sem
gengur erfiðlega að uppræta. Fals-
ararnir virðast verða færari með
hverju árinu og oft er erfitt fyrir
kaupendur að greina það sem er
falskt frá því sem er ekta. Fólkið að
baki forritinu Peeke (www.peeke.io)
telur markaðinn fyrir falsaðar vörur
vera 500 milljarða dala virði sem er
margfalt meira en árlegar sölutekjur
tískurisa á borð við Nike og Louis
Vuitton.
Aðstandendur Peeke segjast hafa
búið til öflugt vopn í baráttunni gegn
fölsurum og virkar svona: framleið-
endur fá agnarsmáan örgjörva með
loftneti sem hægt er að festa á vör-
una eins og hvern annan límmiða. Á
örgjörvann er búið að forrita upplýs-
ingar um vöruna, og auðkenna hvern
örgjörva með raðnúmeri sem geymt
er í bálkakeðjunni.
Kaupandinn hleður síðan forriti
Peeke í snjallsímann sinn, og veifar
símanum yfir vörunni til að ná sam-
bandi við litla örgjörvann. Peeke
staðfestir þannig hvort varan er ekta,
og getur um leið upplýst kaupandann
um eiginleika vörunnar, ábyrgð-
arskilmála og notkunarleiðbeiningar.
Gildir einu hversu flinkir falsararnir
eru með saumavélina, þeir geta ekki
falsað Peeke-auðkennið, enda ör-
gjörvinn flókin smíð og nærri ómögu-
legt að breyta upplýsingunum í
bálkakeðjunni. ai@mbl.is
Bálkakeðjunni beitt
gegn fölsurumR
GUNA
GÓÐAR
I