Morgunblaðið - 04.10.2018, Page 47

UMRÆÐAN 47
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 2018
Í lögum frá árinu
1986 er kveðið á um
upphæð sóknargjalda
og skulu þau hverju
sinni vera tiltekið hlut-
fall af tekjuskattsstofni.
Gjöldin eiga að renna
óskert til trúfélaga og
lífskoðunarfélaga í
landinu. Eftir þessu
hefur ekki verið farið
undanfarin 10 ár, frá
svokölluðu „hruni“.
Á hverju ári hefur verið gerð sér-
tæk breyting á lögunum, sem segir að
þrátt fyrir ákvæðið um hlutfall af
tekjuskattstofni skuli greiðsla til fé-
laganna vera tiltekin krónutala á ein-
stakling á mánuði og hefur hún verið
mun lægri en hið fyrra lögboðna hlut-
fall. Á árinu 2018 ættu sóknargjöld til
þjóðkirkjunnar að nema um 3,5 millj-
örðum í stað 2 milljarða sem raunin
er. Þetta þýðir að söfnuðir landsins fá
einungis um 60% af því sem lögin frá
1986 kveða á um.
Leitun mun vera að félögum hér í
landinu, sem hafi þurft að taka á sig
jafn stórar fórnir vegna „hrunsins“.
Einhverjir vildu kannski segja að
þjóðkirkjan hefði fyrir sitt leyti valdið
hruninu og ætti bara að vera þakklát
fyrir að biskup Íslands skuli ekki sitja
sem fastast á Hrauninu fyrir þátt
sinn í því. Það má nú setja stórt
spurningarmerki við það að þjóð-
kirkjan hafi átt eitthvað stærri þátt
en aðrir í þessu blessaða hruni. Það
var enda tekið fram að um „tíma-
bundna“ ráðstöfun væri að ræða þeg-
ar gjöldin voru fyrst skert. Það gildir
jú almennt um sakamenn að fangels-
isvist er tímabundin, yfirleitt tiltekinn
tími, til dæmis þrjú ár. Fyrir allra
mestu glæpi er refsað með 16 ára eða
jafnvel 19 ára frelsisskerðingu. Nú
getur maður spurt: Hvað skyldi
hæstvirtur fyrrverandi fjármála-
ráðherra, Steingrímur J. Sigfússon,
hafa hugsað þegar hann
var að ganga frá þessari
„tímabundnu“ laga-
breytingu á sínum tíma:
Að eilífu, amen? Fagurt
skal mæla, en flátt
hyggja? Stundum virð-
ist manni, því miður,
slík hugsun vera hreyf-
ilafl stjórnmálanna. Sé
sú raunin þá hefur
sannarlega oft verið
tárfellt af minna tilefni.
En best er að hafa
Steingrím ekki fyrir rangri sök. Hann
hefur auðvitað ekki verið ráðherra ár-
um saman og rétt að gefa sér að hann
væri nú löngu búinn, í ljósinu af bull-
andi uppgangi og bráðagróða, að taka
skerðinguna til baka væri hann við
völd. Af því að þetta var líka svo
„tímabundið“.
Stjórnarskráin
Í 62. grein Stjórnarskrár Íslands
segir svo:
Hin evangelíska lúterska kirkja
skal vera þjóðkirkja á Íslandi, og skal
ríkisvaldið að því leyti styðja hana og
vernda. Breyta má þessu með lögum.
Og í fyrstu grein laga um þjóð-
kirkjuna stendur:
Íslenska þjóðkirkjan er sjálfstætt
trúfélag á evangelísk-lúterskum
grunni.
Ríkisvaldinu ber að styðja og
vernda þjóðkirkjuna.
Nú skulum við segja að í ein-
hverjum lagabálki standi að ríkis-
valdinu beri að vernda og styrkja til
dæmis starfsemi dómstóla. Segjum
svo líka að vegna tímabundinna að-
stæðna, kannski vegna „hruns“, væri
þetta lagaákvæði sett á ís og fjár-
framlög til dómstólanna skert um
40% og því síðan haldið áfram árum
saman eftir að hrunið væri um garð
gengið. Hvað skyldi þá heyrast? Lög-
brot? Mannréttindabrot? Siðleysi?
Fasismi? Nasismi? Er verið að
vernda bankamennina?
Fyrirmæli
Nú gerðist það á dögunum að
dæmt var í máli læknis sem hafði ver-
ið synjað um að aðild að samningi við
ríkið vegna reksturs sérfræðilækna-
stofu. Ríkið var sakfellt og dæmt til
greiðslu skaðabóta. En svo vildi til að
fyrir dóminn voru háværar umræður
um að núverandi heilbrigðisráðherra
væri að níðast á sérfræðilæknum með
því að vilja neita þeim um aðild að
samningi um þátttöku ríkisins í
rekstri einkastofa. Menn voru gátt-
aðir á viðbrögðum ráðherrans, því að-
gerðir á sjúklingum myndu þá kosta
miklu meira, þar sem heimilt er að
gera þær erlendis á kostnað ríkisins.
Kemur þá ekki upp úr dúrnum að ráð-
herrann hafði bara verið að fylgja eft-
ir „fyrirmælum“ starfsmanna í ráðu-
neyti sínu, sem skikkað höfðu einnig
tvo forvera hennar til hins sama.
Pólitísk ákvörðun?
Af þessu tilefni mætti spyrja: Var
það pólitísk ákvörðun að skerða til
frambúðar tekjur trúfélaga og líf-
skoðunarfélaga í landinu, þrátt fyrir
fyrirheit um annað? Er orðið „tíma-
bundið“ einungis dula til veifa svo
ekki þurfi frekar að rökstyðja málið?
Eða eru þetta bara „fyrirmæli“ frá
starfsmönnum ráðuneytisins? Og ráð-
herrann segi bara: Stjórnfesta! ef ein-
hver gerir athugasemd?
Spyr sá sem ekki veit.
Stjórnfesta
Eftir Baldur
Pálsson
» Var það pólitísk
ákvörðun að skerða
til frambúðar tekjur
trúfélaga og lífsskoð-
unarfélaga í landinu,
þrátt fyrir fyrirheit um
annað?
Baldur Pálsson
Höfundur er gjaldkeri Breiðholts-
sóknar í Reykjavík.
baldurpalsson@hotmail.com
Fyrir nokkrum
dögum gengu á fund
borgarstjóra út af
hótelbyggingu í mið-
bænum þrír heiðurs-
borgarar og mót-
mæltu því að
byggingin myndi
raska og vanvirða
grafir hinna dauðu og
aðstandenda þeirra
en þarna liggur til
dæmis beinagrind konu sem á
marga afkomendur á lífi. Borgar-
stjóri gat varla verið kurteis á
fundinum að mínu mati og svörin
voru óljós og eitthvað um að leyfi
hefði verið veitt eins og þetta væri
fyrsta leyfið í heiminum sem ekki
væri hægt að afturkalla. ...
En nú um daginn
ók ég sem oftar þessa
fallegu leið, þar sem
þau birtust eitt af
öðru: Gamla stein-
húsið á horni Lækjar-
götu og Skólabrúar,
augnlæknishúsið,
Dómkirkjan, Alþingis-
húsið, Austurvöllur og
hvað sé ég þá... Múr!
Steinmúr svipaðan
þeim sem Ísraelar
byggja á milli sín og
Palestínumanna, ég
hef verið í Palestínu svo ég veit
það. En í stað hliða, girðinga, vír-
nets eða fleka sem oft skilur að
byggingar og almenning, þá er nú
risinn þarna hár múrveggur úr
steini.
Mér þætti bara gaman að vita
hvernig í ósköpunum menn sem
byggðu þennan múr halda að frú
Vigdís Finnbogadóttir komist ekki
yfir hann!
Haltu kjafti
heiðursborgari
Eftir Elísabetu
Jökulsdóttur
» Borgarstjóri gat
varla verið kurteis á
fundinum að mínu mati.
Elísabet Jökulsdóttir
Höfundur er skáld.
Nýlegir bílar, yfirfarnir og með eins árs viðbótarábyrgð frá seljanda
AIL 4x4
m. - Sjálfskiptur
4x4
Beinskiptur
1.290 þ.kr.2.490 þ.kr.
uzuki JIMNY
014 - Ek. 57 þ. km. -
.190 þ.kr.
issan XTR
017 - Ek. 53 þ. k
Subaru FORESTER
2017 - Ek. 81 þ. km. - Sjálfskiptur
VW POLO
2017 - Ek. 67 þ. km. - Sjálfskiptur
Renault MEGANE Station
2013 - Ek. 168 þ. km. - Sjálfskiptur
Renault Clio
2017 - Ek. 71 þ. km. - Beinskiptur
3.690 þ.kr.
1.940 þ.kr.
990 þ.kr.
uzuki GRAND VITARA
2 - Ek. 188 þ. km. - Beinskiptur
. .
Kia CEED Station
2017 - Ek. 67 þ. km. - Sjálfskiptur
. . .
S
201
.
Kia Sportage EX 4x4
2017 - Ek. 88 þ. km. - Sjálfskiptur
Renault MEGANE Station
2012 - Ek. 192 þ. km. - Sjálfskiptur
Subaru Forester
2012 - Ek. 86 þ. km. - Sjálfskiptur
Kia SPORTAGE EX 4x4
2017 - Ek. 99 þ. km. - Sjálfskiptur
3.650 þ.kr. 890 þ.kr.2.250 þ.kr. 3.490 þ.kr.
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir aðsendar grein-
ar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota
innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notkun og tryggir öryggi í sam-
skiptum milli starfsfólks Morgunblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir
ekki greinar sem einnig eru sendar á aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra horni forsíðu
mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist felligluggi þar sem liðurinn „Senda inn
grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað þarf notandinn að nýskrá sig inn
í kerfið. Ítarlegar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi í skráningarferlinu. Eftir að
viðkomandi hefur skráð sig sem notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu
notanda og lykilorð til að opna svæðið. Hægt er að senda greinar allan sólar-
hringinn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla virka daga í síma
569-1100 frá kl. 8-18.