Morgunblaðið - 22.01.2019, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. JANÚAR 2019
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þetta er mér mikill heiður og um leið
hvatning. Þetta er staðfesting á því
að maður er ekki algjör bjáni,“ segir
Brynjólfur Þorsteinsson sem í gær
hlaut Ljóðstaf Jóns úr Vör fyrir ljóð
sitt „Gormánuður“ þegar verðlaunin
voru afhent í 17. sinn á 102. afmælis-
degi Jóns úr Vör við hátíðlega athöfn
í Salnum. Verðlaunin voru fyrst af-
hent árið 2002 og hafa verið veitt ár-
lega síðan, að undanskildu árinu 2003.
Önnur verðlaun hlaut Margrét Lóa
Jónsdóttir fyrir ljóðið „Allt sem lifir
deyr“ og þriðju verðlaun Elías Knörr
fyrir „Sunnudögum fækkar með sér-
hverri messu!“ Handhafi Ljóðstafs-
ins fær farandgrip til varðveislu í eitt
ár, verðlaunagrip til eignar og 300
þúsund króna peningaverðlaun, 200
þúsund krónur eru í verðlaun fyrir
annað sætið og 100 þúsund krónur
fyrir það þriðja.
Set mig aldrei í stellingar
Að sögn Brynjólfs er þetta í fyrsta
sinn sem hann tekur þátt í ljóða-
keppni, en hefur skrifað um nokkurt
skeið. „Ég hef fyrst og fremst verið
að skrifa smásögur, en er tiltölulega
nýfarinn að hugsa meira um ljóðið,“
segir Brynjólfur, en finna má smá-
sögu eftir hann í nýjasta Tímariti
Máls og menningar auk þess sem
nokkrar smásögur hans hafa birst á
vefnum starafugl.is.
Spurður hvers vegna ljóðaskrifin
verði í auknum mæli fyrir valinu segir
Brynjólfur erfitt að útskýra það.
„Maður fær bara ljóðin í höfuðið –
eins og blómapott,“ segir Brynjólfur
og tekur fram hugmyndir koma til
hans þegar hann er á göngu, undir
stýri og jafnvel í sturtu. „Ég set mig
aldrei í stellingar, enda reynslan mín
að það sé ekki vænlegt til árangurs að
bíða við skrifborðið eftir hugmyndum
eða innblæstri.“
Inntur eftir því hvort hann sé kom-
inn á bragðið og muni skrifa fleiri ljóð
svarar Brynjólfur því játandi. „Ég
ætla ekkert að hætta að skrifa ljóð, þó
það væri auðvitað flott að hætta hér
og gerast í staðinn iðnaðarmaður úti
á landi.“ Spurður um bakgrunn sinn
segist Brynjólfur fæddur 1990 á
Hvolsvelli. „Ég fór í FSU og lauk síð-
an BA-námi í bókmenntafræði við
Háskóla Íslands áður en ég kláraði
tveggja ára nám í ritlist við sama
skóla,“ segir Brynjólfur og bætir við:
„Bókmenntafræðin varð fyrir valinu
vegna áhuga míns á skrifum, en ég
var ekki nógu kjarkaður til að fara
beint í ritlistina á BA-stigi,“ segir
Brynjólfur og upplýsir að hann eigi
ýmislegt í skúffunni og sé ávallt að
skrifa. „Ég er með smásagnahandrit í
smíðum auk skáldsögu. Eru ekki allir
alltaf með skáldsögu í smíðum?“ spyr
Brynjólfur kíminn.
Samkvæmt upplýsingum frá Kópa-
vogsbæ bárust alls 302 ljóð í keppn-
ina um Ljóðstafinn að þessu sinni.
Dómnefnd, sem í sátu Ásdís Óladótt-
ir, Ásta Fanney Sigurðardóttir og
Bjarni Bjarnason, valdi vinnings-
ljóðin þrjú. Sérstaka viðurkenningu
hlutu auk þess ljóðskáldin Eyrún Ósk
Jónsdóttir, Dagur Hjartarson, Arn-
dís Þórarinsdóttir, Vilhjálmur B.
Bragason, Hjörtur Marteinsson og
Björk Þorgrímsdóttir.
Andstæðum fléttað saman
Í umsögn dómnefndar um sigur-
ljóð Brynjólfs segir: „Vinningsljóðið í
keppninni um Ljóðstaf Jóns úr Vör
2019 dregur fram íslenskan hversdag
sem birtist dularfullur og margræð-
ur, þar sem samruni náttúru og lík-
ama myndar óljós og áhugaverð
mörk milli heima. Skáldið fer með
lesandann í tímaflakk með fyrsta orði
en titillinn Gormánuður er upphafs-
mánuður vetrar og vísar til slátur-
tíðar samkvæmt forna norræna tíma-
talinu. Innvols dýrs verður uppdrátt-
ur að morgundegi sem er hugsanleg
veðurspá í gömlum göldrum, við er-
um minnt á að einblína á fjaðursort-
ann, stara inn í myrkrið, kryfja gat
sem er munnur þar sem orðin mynd-
ast og þar lesum við í framtíðina með
dauðanum sem bíður okkar, heyrum
áminningu um brothætt líf eða ást
sem sundrast jafn auðveldlega og ber
undir tönn. Hið unga skáld fléttar
listilega saman andstæðum þar sem
ljós og sorti, fortíð og nútíð mynda
meistaralega smíðaða heild sveipaða
myndríkri dulúð.“
Melankólía á haustin
Að sögn Brynjólfs kom ljóðið til
hans í mikilli hauststemningu í októ-
ber á síðasta ári eftir afburða kalt og
blautt sumar. „Það var búið að vera
haust í marga mánuði, fyrst síðasta
sumar og síðan í allan vetur. Svo var
mér líka svolítið illt í maganum. Það
er ágætt að vera svolítið illt í magan-
um þegar maður skrifar svona ljóð,
enda er það ekki beint hugljúft. Mér
hefur reyndar alltaf fundist best að
skrifa ljóð á haustin. Tíminn þegar
allt er orðið grátt, laufin eru fallin og
stanslaus rigning hefur reynst mér
frjór. Þá kemur yfir mig einhver mel-
ankólía sem nýtist vel við skrifin.“
Spurður hvers vegna hrafninn hafi
orðið fyrir valinu sem yrkisefni svar-
ar Brynjólfur: „Ég er búinn að vera
með fugla á heilanum upp á síðkastið
án þess að átta mig á því. Smásaga
mín sem birtist í nýjasta Tímariti
Máls og menningar er líka um fugla
og þeir eru ljótir. Fuglar eru mjög
skáldlegir og kunna auðvitað að
fljúga, en það er ekkert grín að vera
uppi í himninum,“ segir Brynjólfur.
Spurður hvort hann sé búinn að
eyrnamerkja vinningsféð í eitthvað
tiltekið svarar Brynjólfur því fyrst
neitandi, en bætir síðan við: „Þegar
ég var yngri hét ég mér því að ef ég
myndi einhvern tímann vinna eitt-
hvað fyrir bókmenntir þá myndi ég
nota verðlaunaféð í það að láta hvítta í
mér tennurnar. Ætli ég skuldi ekki
sjálfum mér að standa við það heit,“
segir Brynjólfur og hlær dátt.
170 ljóð bárust frá börnum í
keppni grunnskóla Kópavogs
Þess má að lokum geta að við at-
höfnina í gær voru einnig tilkynnt úr-
slit ljóðasamkeppni grunnskóla
Kópavogs, en 170 ljóð bárust frá
grunnskólabörnum. Hlutskörpust í
grunnskólakeppninni varð Katrín
Valgerður Gustavsdóttir sem var
verðlaunuð fyrir ljóðið „Súðavík“ en
hún er nemandi í 10. bekk Kársnes-
skóla. Í öðru sæti varð Örn Tonni
Ágústsson Christensen í 6. bekk
Hörðuvallaskóla fyrir ljóðið „Englar“
og í þriðja sæti Margrét Hrönn Rób-
ertsdóttir í 10. bekk Kársnesskóla
fyrir ljóðið „Hæ“. Þá hlutu sjö nem-
endur sérstaka viðurkenningu en þau
eru Daníel Ingi Þorvaldsson í 5. EP
Snælandsskóla, Elmar Daði Ívarsson
í 6. L Hörðuvallaskóla, Emilíana
Unnur Aronsdóttir í 9. X Kársnes-
skóla, Hrefna Lind Grétarsdóttir í 7.
A Álfhólsskóla, Margrét Hrönn Rób-
ertsdóttir í 10. H Kársnesskóla,
Snorri Sveinn Lund í 6. L Hörðu-
vallaskóla og Urður Matthíasdóttir í
9. Krækilyngi Vatnsendaskóla.
„Þetta er mér mikill heiður“
 Brynjólfur Þorsteinsson er handhafi Ljóðstafs Jóns úr Vör 2019  Dómnefnd segir vinningsljóðið
mynda meistaralega smíðaða heild sveipaða dulúð  Er með smásagnasafn og skáldsögu í smíðum
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Melankólía „Tíminn þegar allt er orðið grátt, laufin eru fallin og stanslaus rigning hefur reynst mér frjór. Þá kem-
ur yfir mig einhver melankólía sem nýtist vel,“ segir Brynjólfur. Hann tók við Ljóðstafnum úr hendi bæjarstjóra.
allir hrafnar eru gat
líka þessi sem krunkar
uppi á ljósastaur
eins og brot
í himingrárri tönn
sjóndeildarhringurinn nakin tré
skorpin vör
pírðu augun
einblíndu á fjaðursortann
það glittir í úf
allir hrafnar eru gat
og innvolsið uppdráttur að
morgundegi
líka í þessum sem krunkar
uppi á ljósastaur
lestu hann
með vasahníf og opinn munn
hjartað springur
eins og ber undir tönn
bragðið er svart
Gormánuður
VINNINGSLJÓÐ BRYNJÓLFS
ÞORSTEINSSONAR
Myrkur
Kílómetrum saman
Smýgur á milli minnstu glufa og
sest á
fingurgóma mína
Þögnin
Svo ógurlega hávær
Borar sig inn í heilann á mér
og vekur hjá mér ónotatilfinningu
Undarlega hughreystandi
og glottir út í annað
Kuldinn
Eins og löðrungur beint í andlitið
og einu sannindin um að þetta sé
ekki yfirstaðið
Með hverri sekúndu sem líður
rennur burtu sandkorn af von.
Súðavík
VINNINGSLJÓÐ KATRÍNAR VALGERÐAR GUSTAVSDÓTTUR
DRAUMAEIGN Á SPÁNI
Nánar á www.spanareignir.is
ÞÚ ERT Í ÖRUGGUMHÖNDUMHJÁ OKKUR
Aðalheiður Karlsdóttir
Löggiltur fasteignasali
adalheidur@spanareignir.is
Sími 893 2495
Ármúla 4-6, Reykjavík
Karl Bernburg
Viðskiptafræðingur
karl@spanareignir.is
Sími 777 4277
Ármúla 4-6, Reykjavík
• Neðri hæð með sér garði
• Efri hæð með sér þakverönd
• 3 svefnherbergi – 2 baðherbergi
• Sameiginlegur sundlaugargarður
• Frábær staðsetning
• Göngufæri í verslanir
og veitingastaði
• Stutt á strönd og í golf
Verð frá 32.400.000 Ikr.
(235.000 Evrur, gengi 1Evra=138Ikr)
Við höfum selt fasteignir á Spáni síðan 2001
VILLAMARTIN/LA ZENIA