Fréttablaðið - 23.08.2019, Síða 38

LEIKHÚS
We Will Rock You
eftir Queen og Ben Elton
Háskólabíó
Leikstjóri: Vignir Rafn Valþórsson
Aðalhlutverk: Ragga Gísla,
Þórhallur Sigurðsson, Björn
Jörundur Friðbjörnsson, Kristinn
Óli Haraldsson, Katla Njálsdóttir,
Berglind Halla Elíasdóttir og Páll
Sigurður Sigurðsson
Leikhópur: Auður Finnboga-
dóttir, Baldvin Alan Thorarensen,
Björn Dagur Bjarnason, Daði Freyr
Guðjónsson, Elma Rún Kristins-
dóttir, Hera Björg Cassata, Hildur
Kaldalóns Björnsdóttir, Iðunn Ösp
Hlynsdóttir, Ísabella Antonsdóttir,
Jón Sigurður Gunnarsson, Karen
Sif Kamgan, Marinó Máni Ma-
bazza, Rebecca Hidalgo og Rúnar
Bjarnason
Danshöfundur: Chantelle Carey
Tónlistarstjóri: Karl Olgeirsson
Leikmynd: Björgvin Már Pálsson
Búningar: Rebekka Jónsdóttir og
Brynja Skjaldardóttir
Förðun: Herdís Mjöll Eiríksdóttir
og Alexandra Skúladóttir
Ljós: Freyr Vilhjálmsson
Hljóð: Aron Þór Arnarsson
Þýðing: Jóhann Axel Andersen
Hljómsveit: Þorvaldur Þór Þor-
valdsson, Vignir Rafn Hilmarsson,
Einar Þór Jóhannsson, Þorbjörn
Sigurðsson og Karl Olgeirsson
Glymskrattasöngleikurinn We
Will Rock You var frumsýndur
síðastliðinn fimmtudag í Háskóla­
bíó. Sýningin er smíðuð í kringum
tónlist og texta Queen en Ben Elton
semur söguþráð og samtöl. Árið er
2319, stórfyrirtækið Global soft
undir stjórn Killer Queen, með
aðstoð undirforingjans Khash­
oggi, hefur yfirtekið heiminn og
öll frumsamin tónlist er bönnuð.
Fram stígur unga hetjan Galileó
Fígaró sem þolir illa að vera eins
og allir hinir, dreymir furðulega
drauma og heyrir frasa sem hann
ekki veit hvað þýða. Er hann frelsis­
hetjan sem leiðir mannkynið til
ljómandi hallarinnar eins og goð­
sögnin lofar?
Akkilesarhæll sýningarinnar
kemur f ljótlega í ljós en hann er
arfaslakt handrit. Dæmisagan um
dystópíuna er næfurþunn, persónu­
þróunin nánast engin og lögin of
mörg. Glymskrattasöngleikir eru
í eðli sínu vettvangur til að njóta
ákveðinnar tónlistarstefnu eða
hljómsveitar en sagan má ekki
vera einungis yfirskin. Jóhann
Axel þýðir textann eins vel og efni
standa til, sem er hressilega krydd­
aður með fjölmörgum tilvísunum
í íslenska dægurmenningu. Laga­
textar Queen eru einnig þýddir og
margir hverjir ágætlega. Af óskiljan­
legum ástæðum þó eru þrjú síðustu
lög sýningarinnar á ensku, sem er
undarlegt stílbrot en kannski í takt
við mjög svo undarlegan lokakafla
We Will Rock You sem virðist frekar
vera stökkbretti til að syngja þekkt­
ustu lög Queen en að ljúka sögunni,
ef sögu skyldi kalla.
Stórskemmtileg innkoma
Hinn endurfædda frelsara rokks­
ins, með hvimleiða nafnið Galileó
Fígaró, leikur hinn ungi Kristinn
Óli Haraldsson, betur þekktur
sem Króli. Frammistaða hans
kemur skemmtilega á óvart, per­
sónan er ekki spennandi en hann
bætir það upp með fjörugri fram­
komu og raddbeitingu. Katla
Njálsdóttir mætir einnig sterk til
leiks í hlutverki hinnar skeleggu
og kaldhæðnu Scaramouche,
tímasetningar hennar eru f lottar
en raddöryggi hennar er sveif lu­
kennt enda lög Queen krefjandi.
Með persónutöfrum og einlægum
söng heldur þetta unga fólk uppi
þungum bagga.
Kanónurnar Ragga Gísla og Björn
Jörundur Friðbjörnsson leika áður­
nefnda illvirkja verksins, Killer
Queen og Khashoggi. Ragga Gísla á
stórskemmtilega innkomu og flotta
lagaseríu í seinni hluta verksins en
hljóðkerfið kom henni of oft í koll.
Svalur og afslappaður stíll Björns
Jörundar var vin í öllum skarkal­
anum en hann fær ekki nægilega
mikið að gera. Berglind Halla Elías­
dóttir og Páll Sigurður Sigurðs­
son leika bóhemparið Oz og Brit,
hálfgerða leiðtoga uppreisnarseggj­
anna sem þrá að endurvekja rokk­
ið. Fyrstu atriðin þeirra eru eftir­
minnilegust en síðan rennur þeirra
saga út í sandinn. Laddi heldur
öllum salnum í hendi sér og notar
áratuga reynslu sína til að kveikja líf
í sínum fáu senum.
Orkumikil danshönnun
Vignir Þór Valþórsson stýrir þessu
stóra verkefni á skynsamlegan hátt
með áherslu á fjörið, húmorinn og
snöggar senubreytingar. Björgvin
Már Pálsson hannar einfalda leik­
myndaramma utan um sýninguna
sem gefur nægilegt pláss fyrir stóru
dansatriðin fremst á sviði og pall­
arnir aftast gefa framsetningunni
dýpt. Búningahönnun Rebekku
Jónsdóttur  og Brynju Skjaldar­
dóttur er stílhrein, poppuð á rétt­
um stöðum og þær taka hárrétta
ákvörðun með að gera búninga
Killer Queen að krúnudjásni sýn­
ingarinnar.
Þegar handritið er eins gallað
og raun ber vitni skiptir tónlistin í
bland við dansatriðin lykilmáli til
að keyra sýninguna áfram. Orku­
mikil danshönnun Chantelle Carey
gefur nauðsynlegt mótvægi við
kraftlausa söguna. Aukaleikarar og
dansarar We Will Rock You eru alls
fjórtán talsins og magnað er að sjá
hversu stóran hóp af hæfileikafólki
er að finna á landinu. En Háskólabíó
hefur löngum verið þekkt fyrir bág­
borinn hljómburð og ekki hjálpaði
f lókin hljóðvinna sem heppnaðist
misvel. Af þeim sökum finnur tón­
listarstjórinn Karl Olgeirsson ekki
nægilegt jafnvægi á milli hljóm­
sveitar og söngvara.
Listrænir stjórnendur og skipu­
leggjendur We Will Rock You eiga
hrós skilið fyrir að taka áhættu með
svona stórri sýningu og þá sérstak­
lega fyrir að leggja sérstaka áherslu
á ungt hæfileikafólk, margt að stíga
byrjunarskref í atvinnumennsk­
unni. En erfiðið skilar sýningunni
einungis hálfa leið því handritið er
óyfirstíganlegur vegartálmi.
Sigríður Jónsdóttir
NIÐURSTAÐA: Meingallað handrit og
vond hljóðgæði skemma fyrir metnaðar-
fullri sýningu.
Rokkflækja
Akkilesarhæll We Will Rock You er arfaslakt handrit, segir gagnrýnandi. MYND/BRYNJAR SNÆR ÞRASTARSON
BÆKUR
Stílæfingar
Raymond Queneau
Þýðing: Rut Ingólfsdóttir
Útgefandi: Ugla
Blaðsíður: 176
Það er sérstakt fagnaðarefni að fá
á íslensku hina snjöllu bók og stór­
skemmtilegu bók Stílæfingar eftir
hinn franska Raymond Queneau en
hún kom fyrst út árið 1947 og hefur
verið þýdd á fjölda tungumála.
Í bókinni segir höfundurinn
sömu söguna níutíu og níu sinnum
með margvíslegum stílbrögðum.
Hin örstutta saga snýst um mann
í strætisvagni sem fer að rífast við
annan mann. Seinna um daginn sést
hann á öðrum stað tala við vin sinn.
Höfundur fer á kostum í bók
sem hrein unun er að lesa. Bókin er
fyndin og frumleg og endalaust má
dást að hugmyndaauðgi höfundar.
Kaf larnir níutíu og níu eru allir
stuttir og sumir drepfyndnir, eins
og þegar sagan er sögð með hiki
eða neitunum eða sem opinbert
bréf eða þá sem yfirheyrsla. Einn
kaflinn heitir Svo og þar byrja allar
setningar á þessu smáorði.
Þetta er bók fyrir alla sem hafa
áhuga á tungumálinu og því hvernig
leika má sér með það. Hún ætti skil­
yrðislaust að vera skyldulesning í
námskeiðum í ritlist. Þarna eru alls
kyns heillandi stílæfingar. Þegar
líður á verkið verða sumir kaflarnir
nokkuð sérviskulegir eins og þegar
sagan er sögð samkvæmt rúmfræði:
„Í rétthyrndum samhliðungi sem
hliðrast eftir beinni línu með jöfn­
una 84x +S= y …“ Það er sannarlega
hægt að segja sögu á óvenjulegan
hátt.
Rut Ingólfsdóttir þýðir verkið og
skrifar eftirmála um glímuna við
þýðinguna. Það er ekkert áhlaupa­
verk að þýða verk eins og þetta
og hún hefur leyst það af mikilli
prýði. Það er alltaf álitamál hvort
það eigi að staðfæra og heimfæra
í þýðingum, en það gerir Rut til
dæmis í kaflanum Eiginnöfn. Eins
og hún segir sjálf gerir hún það
vegna þess að væri það ekki gert
myndi merkingin fara fyrir ofan
og garð og neðan hjá íslenskum
lesendum.
Venjulega eru lesendur ekki
mikið að velta fyrir sér hlut þýð­
andans þegar þeir lesa þýddar
bækur en þeir hljóta að gera það við
lestur þessarar bókar því þýðingar­
glíman blasir við í köflum eins og
þeim áðurnefnda Eiginnöfn, og
f leirum eins og ítölskuskotnum
kafla og öðrum sem nefnist Sveita­
legur. Rut á skilið þakklæti fyrir að
hafa komið bókinni til íslenskra
lesenda og sömuleiðis útgáfufyrir­
tækið Ugla. Kolbrún Bergþórsdóttir
NIÐURSTAÐA: Stílæfingar er dásamleg
bók, eitursnjöll og innilega skemmtileg.
Skyldulesning allra sem láta sig tungu-
málið einhverju varða.
Eitursnjallar stílæfingar
Raymond
Queneau.
2 3 . Á G Ú S T 2 0 1 9 F Ö S T U D A G U R22 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
MENNING
2
3
-0
8
-2
0
1
9
0
5
:1
5
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
A
0
-C
9
8
8
2
3
A
0
-C
8
4
C
2
3
A
0
-C
7
1
0
2
3
A
0
-C
5
D
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
0
4
8
s
_
2
2
_
8
_
2
0
1
9
C
M
Y
K