Skessuhorn - 20.07.2000, Blaðsíða 5

gSESSlíH©EM
FIMMTUDAGUR 20. JULI 2000
5
Undanfarnar vikur og mánuði hef ég verið
djúpt sokkinn í sögu íslands á tuttugustu öld -
hvort sem hún er nú liðin eður ei - og þótt sagan sé
margvísleg og að sumu leyti sé við allt aðrar aðstæð-
ur að eiga nú en í upphafi aldarinnar, þá er eitt þó
mest áberandi þegar maður fer að grufla í þessu
öllu saman - nefnilega að í rauninni hefur svo ó-
sköp lítið breyst.
Um aldamótin síðustu áttum við kannski ekki
bíla eða flugvélar en það kemur berlega í ljós þeg-
ar maður fer að skoða söguna á þennan hátt,
hversu litlu máli tækni og tól hvers konar skipta í
raun og veru. Við kunnum að ímynda okkur að öll
sú gífurlega tæknibylting sem fylgt hefur tuttug-
ustu öldinni hafi gerbylt sjálfri sögunni og við-
fangsefnum hennar, en það er nú öðru nær. Er
maður fer að lesa fréttir og ýmsar aðrar heimildir
frá fyrstu árum aldarinnar hættir fljótlega að
skipta máli tilhugsunin um hvaða tækni það fólk
bjó við sem þá var á dögum - það hættir að skipta
máli að þeir frammámenn sem maður er að lesa
um höfðu aldrei stigið upp í bíl, vissu ekki að bráð-
um yrðu fundnár upp flugvélar og höfðu kannski
bara óljósa hugmynd um síma.
Allt þetta, öll tæknin og hennar fylgifiskar,
reynist ekki vera annað en aukaatriði - skraut utan
á sögunni en skiptir framvindu hennar litlu sem
engu máli. Mestu varðar að fólkið er alltaf að fást
við sömu hlutina.
Næstum þvi hvert einasta viðfangsefni sam-
tímans - þeirra frétta sem við gleypum í okkur á
hveijum degi og höldum að séu splunkunýjar -
þær eiga sér einhveija hliðstæðu í fréttunum á allra
fyrstu árum aldarinnar. Það er karpað um fjárlaga-
halla, gengisþróun, útflutning, innflutning, skatta
og svo framvegis, og allt er þetta gert með ná-
kvæmlega sama hugarfarinu og nú - og nánast með
sama orðalaginu. Og stundum fær maður vægan
snert af deija vu - þeirri tilfinningu að maður sé að
upplifa eitthvað sem hafi gerst áður, nákvæmlega á
sama hátt.
Til dæmis lét Sigurður Eggerz af ráðherraemb-
ætti snemma á þriðja áratugnum - mig minnir
fastlega árið 1924 en nenni ekki að fletta þvi upp.
Hann hafði átt að skipa í embætti bankasljóra ís-
landsbanka, sem þá var í raun opinber seðlabanki
íslensku þjóðarinnar, en hafði dregið það von úr
viti og enginn vissi almennilega af hveiju - það
vantaði bankastjóra en Sigurður var ekkert að flýta
sér að finna bankastjórann. Svo þegar hann
hrökklaðist úr ráðherrastarfinu kom í ljós hvers
vegna ekki var búið að skipa bankastjórann - Sig-
urður ætlaði nefnilega sjálfum sér starfið og var það
hans síðasta embættisverk að velja sjálfan sig
bankasljóra í íslandsbanka.
Þetta vakti mikla hneykslun um land allt - tal-
að var um siðleysi ráðherrans fyrrverandi, og hver
af öðrum stigu andstæðingar hans á stokk og lýstu
fyrirlitningu sinni á þessum vinnubrögðum. Svo
mikill var hávaðinn að ég býst fastlega við því að
fólk hafi þá hugsað með sér - jæja! það verður ekki
við þessu gert, héðan af. En það er alla vega gott til
þess að vita, að reiði fólks er svo mikil vegna þessa
siðleysis að svona lagað verður alveg áreiðanlega
aldrei gert framar. Það má bóka.
En svona lagað, eða eitthvað í þessa áttina, var
í staðinn iðkað sleitulaust alla öldina og rétt fyrir
áramótin 1999 - tæpum áttatíu árum seinna - þá
gerir íslenskur ráðherra nákvæmlega sama hlutinn
- dregur lappirnar þegar hann á að skipa banka-
stjóra og vill ekki rasa um ráð fram, en strax og
hillir undir endinn á ráðherradómi hans sjálfs - þá
er drifið í að redda bankastjóra og ráðherrann vel-
ur sjálfan sig í starfið!
Ekki þarf að orðlengja um hvað ég er að tala -
vitaskuld þann stórskemmtilega viðburð þegar
Finnur Ingólfsson útvegaði sér bankastjórastólinn
þægilega í Seðlabankanum. Sigurður Eggerz hefði
veirð fullsæmdur af því öllu saman.
Skyldu þeir sem hneyksluðust sem mest á að-
ferðum Siguðar Eggerz 1924 hafa getað ímyndað
sér að núna um aldamótin yrði siðferði í stjórn
landsins ekki komið hótinu lengra á veg en það var
þá?
Áreiðanlega ekki, því þeir hafa vafalítið ímynd-
að sér að svona spilling hlyti brátt að heyra fortíð-
inni til - eins og fleira sem þeir börðust gegn og
töldu ógnun við samfélagið. En svo situr maður -
altso ég - uppi tæpum áttatíu árum seinna og
kannast svo mæta vel við allt úr eigin samtíma.
Ég er ekki að ætlast til að manneskjan hafi
breyst að ráði á ekki lengri tíma en tæpum hundrað
árum - en það mætti kannski ímynda sér að stefn-
an gæti legið svona smám saman upp á við í lífinu
- en stæði ekki bara föst eða snerist í hringi.
Þessi deija vu tilfinning sem maður fær af lestri
á sögu tuttugustu aldar á vitaskuld ekki bara við
um það sem við teljum slæmt í samfélaginu, fjarri
því. En það góða hljótum við að ætlast til að sé til
staðar - það er verra að við séum sífellt að endur-
taka hundrað ára gömul mistök, hundrað ára
gamla þvælu og hundrað ára gamla spillingu.
En raunar er oftast sama upp á teningnum -
hvar sem borið er niður í sögunni - maðurinn er
alltaf að fást við það sama og grípur alltaf til sömu
bellibragðanna til að komast létt frá lífinu.
Og bankastjórastólar eru greinilega sígild
freisting gírugum stjórnmálamönnum.
Illugi Jökulsson
Skessuhorn auglýsir hér með laust starf fréttamanns á Snæfellsnesi. í boði er lifandi en
jafnframt krefjandi starf sem felst í almennri fréttaöflun og skrifum, viðtölum, myndatöku
og öðru sem snýr að blaðaútgáfu og Ijósvakamiðlun. Auk útgáfu Skessuhorns, vikulegs
fréttablaðs á Vesturlandi, annast fyrirtækið fréttaþjónustu fyrir Ríkisútvarpið/Sjónvarp.
Starfssvæði viðkomandi verður sveitarfélögin á Snæfellsnesi og nágrenni. Afnot af bif-
reið fylgja starfinu. Búseta á svæðinu er skilyrði.
Viðkomandi þarf að hafa "fréttanef", góða framkomu og metnað til að skila góðu
starfi. Einnig er þess krafist að viðkomandi hafi gott vald á íslensku, góða framsögn og
ritvinnslukunnáttu. Reynsla af fjölmiðlun æskileg. Starfið er laust nú þegar.
Skriflegum umsóknum fylgi upplýsingar um nám og fyrri störf. Nánari upplýsingar
veitir Magnús Magnússon framkvæmdastjóri í síma 430 2200 eða 894 8998.
Umsóknir sendist: Skessuhorni v/starfs fréttamanns, Borgarbraut 49, 310 Borgarnesi
fyrir 26. júlí n.k.
Akraneskaupstdður
Byggingar- og skipulagsfulltrúi
Auglýsing um deiliskipulag
r iat ahveríis, reitir 3 og 4, Akranesi
Með vísan í 25. gr. skipulags- og byggingarl aga nr. 73/1997 er hér
með auglýst eftir athugasemdum við demskipulag Flatarhverfís, reitir
3 og 4, Akranesi.
Svæðið sem deiliskipulagstillagan tekur til er tæplega 2,3 ha að
flatarmáli og afinarkast af Garðagrund, byggð við Steinsstaði og
byggðasafhssvæði.
Teikningar og greinargerð ásamt frekari upplýsingum liggja írammi
á bæjarskrifstofum Akraneskaupstaðar, Stíflholti 16-18 3. h. ífá og
með miðvikudeginum 26. júlí til mánudagsins 24. ágúst 2000.
Athugasemdir ef einhverjar eru skulu vera skriflegar og berast
Byggingar- og skipulagsfulltrúa á bæjarskrifstofúr Akraneskaupstaðar,
Stnfliolti 16-18 3. h. eigi síðar en flmmtudaginn 7. september 2000.
Þeir sem ekki gera athugasemdir við tillöguna fyrir tilskilinn ffest
teljast samþykkja hana.
Akranesi 17. júlí 2000.
Byggingar- og skipulagsfulltrúi
Arnað heilla
(AKrÁstján Já£)avídsson
80 ára afmæli
24. júh verður 80 ára Kristján
Davíðsson á Oddsstöðum. Hann og
hans fjölskylda taka á móti gestum
laugardaginn 22. júlí í félagsheimilinu
Brautartungu upp úr kl. 20:00.
■
JC irkjuhpo//
Sýning á ljósmyndum Friðþjófs
Helgasonar og Helga Daníelssonar frá
höfninni á Akranesi
22. lúíítií 4 ácjást nk.
Sýningin er haldin í tilefni af því að 70
ár eru liðin frá upphafi hafnargerðar á
| vegum Hafnarsjóðs.
Hafnarstjórn Akraness
Breyttur opnunartími
bifreiðaskoðunar
Frumherja hf.
I Borgarnes
| opið mán. og þri. kl. 8-12 og 13-17
■ Akranes
opið mið., fim. og fös. kl. 8-12 og 13-16
V