Skessuhorn - 02.11.2000, Blaðsíða 16

16
FIMMTUDAGUR 2. NOVEMBER 2000
§2!<§§tHiQ2Kj
'Penninn
Hvenær komajólin?
Nú er nóvember runnin upp og þá mun
von bráðar hellast yfir okkur borgara þessa
lands jólaæsingurinn mikli. Reyndar höfum
við heyrt að kaupmenn hér í bæ [Akranesi]
hafi samþykkt sín á milli að láta æsinginn
byrja um miðjan nóvember. Hópur þeirra
hefur víst ákveðið að skreyta þá verslanir
sínar með tilheyrandi jólasveinum, jólaljós-
um og englahárum. Þessari vitleysu viljum
við mótmæla. Með þessu finnst okkur sem
verið sé að að troða upp á okkur einhverju
sem við ekki viljum með yfirgangi og okkur
liggur við að segja hreinum og klárum
dónaskap. Þessi yfngengilega markaðsvæð-
ing jólanna er fyrir löngu gengin út í þvílík-
ar öfgar að núna finnst okkur komin tími til
að segja stopp. Okkur finnst sem kaupmenn
með dollaramerki í augunum séu algerlega
búnir að missa sjónar á því hvað jólin eru og
hvaða boðskap þau færa okkur mannfólk-
inu. Best að rifja þetta aðeins upp. Jólin eru
ekki aðeins eitthvað til að lýsa upp skamm-
degið eða rjúfa hversdagsleikann í vetrar-
hörkunum. Þau eru stórfengleg hátið friðar
og kærleika sem stendur frá 24. desember
til 6. janúar ár hvert. Þau hefjast ekki í
verslunum þegar eigendur þeirra ákveða að
láta „jólastemninguna“ hefjast heldur í
hjörtum okkar þegar við heyrum í kirkju-
klukkunum á aðfangadagskvöld klukkan 18.
Auk þess hefur það líka borið við að versl-
unareigendur séu búnir að taka niður
skrautið fyrir þrettándann því þá liggur svo
mikið á að selja það sem eftir er af vörunum
á útsölum. Þetta fmnst okkur sanna það að
kaupmenn eru ekki að hugsa um hátíðina
sem slíka fyrst þeir sem lá svona líka ósköp-
in öll á að „láta hana byrja“ meiga ekki einu
sinni vera að því að bíða eftir því að henni
ljúki áður en rykfallið jólaskrautið er tekið
niður. Þetta eru hvað sárustu dæmin um
„markaðsjólin“.
Við erum ekki að ætlast til þessa að allir
bíði með að prýða verslanirnar fram á að-
fangadag og ekki erum við á móti skreyting-
unum, viljum gjarnan hafa þær miklar. En
allt hefur sinn tíma. Okkur finnst til dæmis
mjög eðlilegt að miða við upphaf aðventu í
þeim efnum. Hún hefst alltaf fjórum sunnu-
dögum fyrir jól og er það að okkar mati
nógu langur tími. Með því að miða við að-
ventuna hafa allir viðmiðunartíma og þá
þarf enginn að hafa áhyggjur af því að verða
á eftir í hinu ímyndaða kapphlaupi kaup-
manna um viðskiptavininn. Já, við fullyrð-
um að þetta sé ímyndað kapphlaup vegna
þess að fólk kaupir ekki fleiri jólagjafir eða
tvenn auka jóladress á alla fjölskylduna
vegna þess að það fer í svo mikið „jólaskap"
þegar það sér jólaskrautið í búðunum um
miðjan nóvember að það bara ræður ekki
við sig og verslar hamslaust í rúman mán-
uð!
Enn á eftir að nefna það sem okkur er
hugleiknast í þessu samhengi en það eru
þau áhrif sem þetta allt hefur á blessuð
börnin. Tímaskyn barna er mjög ólíkt okk-
ar sem teljum okkur fullorðin. Biðin fram
að jólum verður enn lengri hjá þeim þegar
þau mega varla snúa sér við án þess að vera
minnt á þau. Orðið „bráðum" er mjög af-
stætt í þeirra huga og erfitt að skilja hvers
vegna biðin er svona löng. Teljum við að
upplýst stræti og glitrandi búðagluggar geri
lítið annað en að valda spenningi hjá börn-
um löngu áður en það er tímabært. Þetta
verðum við mjög áþreifanlega varar við í
starfi okkar sem kennarar. Einbeiting nem-
enda okkar minnkar af völdum þessa og ef
það á virkilega að skreyta um miðjan nóv-
ember er það einmitt um svipað leyti og
börn bæjarins eru að taka próf!
Auk þess eru jólasveinar að hoppa og
skoppa um stræti og torg, plataðir úr fjöll-
unum á röngum forsendum svo að Grýla
gamla á fullt í fangi með að smala þeim til
baka þar til þeirra tími kemur um miðjan
desember. Litlu börnin skilja ekkert í þessu
havaríi og spyrja daglega hvort nú megi
setja skó í glugga og hvort að jólin fari nú
ekki að koma og alltaf er svarið það sama, í
meira en heilan mánuð, bráðum. Og jólin
sem eru kölluð hátið barnanna.
Við viljum með þessu greinarkorni skora
á kaupmenn á Akranesi að endurskoða þessi
áform sín. Þó að verslanir annars staðar á
landinu hefji sinn markaðsjólasöng um
miðjan nóvember, jafnvel fyrr, viljum við
trúa því að kaupmenn á Akranesi hafi kjark
og þor til að sína sjálfstæði og taka ekki þátt
í því að apa þessa vitleysu upp eftir öðrum.
Það sem gert er í henni stóru Reykjavík er
ekki endilega það eina rétta. Við ættum að
eyða meiri tíma og orku í að byggja upp
gleði og frið í hjörtum okkar því þannig
erum við best undirbúin til að taka á móti
jólunum, þegar þau koma.
Virðingafyllst
Bryndís Böðvarsdóttir
Gnðrún Gnðbjarnadóttir
^Vísnahornið__________________Skjóna átti í lamalejk
Fjölmiðlar landsins sjá okkur
skilvíslega fyrir fréttum af öllu
mögulegu og ómögulegu sem
viðber jafint innanlands sem utan.
En auðvitað er mat manna á
fféttagildi einstakra atburða mis-
jafnt eins og eftirfarandi vísa O-
lafs Gíslasonar í Neðribæ bendir
til:
Vont er þegar veðrin hörð
vama mönnum göngu.
En verst erþegar virðast gjörð
veður útaföngu.
Stöðugt berast tíðindi af átök-
um í Palestínu og lítur ekki sér-
lega ffiðvænlega út á þeim slóð-
um (og hefur raunar ekki gert svo
lengi sem ég man). Rúnar Krist-
jánsson á Skagaströnd hefur þetta
til mála að leggja:
Enn semfyrr í veröld vill
víða slá í brýnu.
Heyrist nú um átök ill
úti í Palestínu.
Ruglar ofi hið rétta mat
rakið fréttaþvaður.
En alltaffinnst mér Arafat
ógeðslegur maður.
Enginn skyldi þó dæma effiir
útliti einu saman og spurning
hvort sumir strangtrúaðir Israels-
menn eru nokkuð sviphreinni
enda breytir það ekki innræti
manna hvort þeir ganga með höf-
uðbúnað araba eða kollhúfu gyð-
inga eða þess vegna eitthvert ann-
að höfuðfat. Einhvernveginn
virðist sumum alltaf ganga illa að
halda ffið við nágranna sína og fer
mest eftir aðstæðum hvað deil-
urnar verða stórar í sniðum.
Björn heitinn Pálsson á Löngu-
mýri átti oft í erjum og málaferl-
um við ýmsa og einhverntíman
kvað Hannes Agústsson:
Skapgerðin er styrk sem stál,
stýrði búi nettu.
Hefiir unnið öll sín mál
- af og til með réttu.
Löngumýrar-Skjóna var um
tíma örugglega þekktasta hross
landsins og varla til það manns-
barn á landinu sem ekki hafði
heyrt hennar getið en um það mál
sagði Steingrímur Davíðsson:
Staðhæfing er stundum veik,
stangast orða þrætur.
Skjóna átti í lausaleik
á Löngumýri dætur.
Því miður man ég ekki fyrir víst
hver orti eða hvert tilefnið var ná-
kvæmlega en út af deilum Björns
og líklega Guðbrandar Isberg
sýslumanns Húnvetninga var
kveðið:
Enn er Bjöm að ýmsu puði,
ekki veill ífótonum.
Innundir hann er hjá guði
þó Isberg sé á mót’onum.
Tveir heiðursmenn á Norður-
landi deildu allhart um ákveðið
mál en eins og gengur gat aðeins
annar þeirra haft sigur þó báðir
hefðu á því fullan hug. Af því til-
efini varð Hjörleifi Jónssyni að
orði:
Sumir hljóta í einkaarf
eigingimi og hroka.
Það er list sem læra þarf
að láta í minni poka.
Fyrir stuttu var dularfullt hvarf
hreindýra, fyrst lifandi og síðan
látinna, töluvert umtalað í fjöl-
miðlum og meðal annars birti
Stöð 2 viðtal við Vilhjálm Snædal,
sem í skjátexta var titlaður veiði-
þjófur og þótti mörgum gróft þar
sem grundvallaratriði er að hver
maður sé saklaus uns sekt hans er
sönnuð.
Hákon Aðalsteinsson hafði
þetta til mála að leggja:
Þjóðarmiðillinn þykir mér grófiir
á þessari nýju öld.
Vilhjálmur Snædal veiðiþjófur
var á skjánum í kvöld.
Bróðir Hákonar, Ragnar Ingi
Aðalsteinsson orti af sama tileffiú:
Undan láta ekki skal hann,
er þó vömin tæp.
Sigurreifur sjálfur stal hann
sínum eigin glæp.
Raunar hefur dómskerfið sjálffi
stundum klikkað á smáatriðunum
og verður að segjast að ekki fer
alltaf saman lagabókstafúrinn og
réttlætistilfinningin enda var ein-
hverntíma kveðið:
Magnús hefur farið flatt,
flæktur í gögnutn hæpnum,
dæmdurfyrir að segja satt
en sýknaður af glæpnum.
I síðasta tölublaði Skessuhorns
var meðal annars greint frá því að
allmargir sauðfjárbændur hyggð-
ust bregða búi en fyrir allmörgum
árum orti Karl Sigvaldason af
svipuðu tilefni:
A þá leggjast örlög grá
eins og hjam á runna,
verða nú aðflýjafrá
flestu sem þeir unna.
Þeir sem eftir þrauka verða enn
að sinna sínum verkum sem
endranær og meðal þess er að
stinga út úr fjárhúsum og annað
því tengt. Sigurður Gunnarsson
sem kallaður var Gunnarsbróðir
orti að verki loknu:
Æfina égyfir lít,
ýmislegt ég gerði.
Margoft hef ég mokað skít
þó mestur þessi verði.
Sérhver árstími á sína fegurð og
þó margir lofi vorið í hástert fylg-
ir fegurðin haustinu ekki síður ef
menn hafa bara augun opin. Eftir
Hjört Gíslason er eftirfarandi
kvæði:
Þó að haustið héluborið
hylji grænan smárateig,
kemur aftur áfengt vorið
angan blóma, hjartans veig.
Efþú rauna söngva syngur,
syrgir það sem aldrei var,
ertu sjálfs þín andstæðingur,
ekki verður samúðar
Gott er vorsins vtn að teyga,
vaka meðan sefur þjóð.
Finnst mér haust þó alltaf eiga
unaðsfegurst vögguljóð.
Að endingu langar mig að
spyrja lesendur hvort þeir viti um
höfund eftirfarandi stöku:
Enginn getur meinað mér
minningþína að geyma,
kringum höll sem hrunin er
hugann læt ég sveima.
Með þökk fyrir lesturinn.
Dagbjartur Dagbjartsson
Refsstöðum 320 Reykholt
S 435 1367.
ÝBeygarðshornið
Sölumennska
Ungur maður sótti um vinnu
sem afgreiðslumaður í Kaupfélagi
úti á landi. Þetta var svona alvöru
kaupfélag þar sem hægt var að fá
allt milli himins og jarðar. Kaupfé-
lagsstjóranum leyst vel á manninn
þótt hann væri ungur og óreyndur
og ákvað að taka hann til reynslu.
Hann sagði honum að mæta morg-
unirtn eftir og síðan myndi hann
koma um kvöldið og athuga hvern-
ig hefði gengið.
Þegar kaupfélagsstjórinn kom í
búðina kvöldið effiir spurði hann
unga manninn hvað hann hefði af-
greitt marga viðskiptavini þennan
fyrsta dag. “Bara einn,” sagði
drengurinn. Þetta fannst kaupfé-
lagsstjóranum ekki mikið en spurði
hvað hann hefði selt fyrir mikið.
“Firnm milljónir eitthundrað níutíu
og þrjúþúsund áttahundruð þrjátíu
og tvær krónur,” sagði afgreiðslu-
maðurinn. “Fimm milljónir eitt-
hundrað níutíu og þrjúþúsund átta-
hundruð þrjátíu og tvær krónur,”
endurtók kaupfélagsstjórinn
rasandi hissa. “Hvað seldirðu hon-
um eiginlega?” “Jú, sjáðu til,” sagði
drengurinn. “Fyrst seldi ég honum
lítiiui öngul, síðan seldi ég honum
miðlungs stóran öngul, þá stóran
öngul, svo veiðistöng og síðan
spurði ég hann hvar hann ætlaði að
veiða. Hann sagðist ætla að veiða í
vatninu og þá sagði ég honum að
hann þyrfri bát og seldi honum
plastbát með 40 hestafla utanborðs-
mótor. Þá sagði maðurinn að hann
gæti ekki flutt bátinn á Daihatsuin-
um sínum svo ég fór með hann í
véladeildina og seldi honum nýjan
Landróver.” Nú var andlirið hálf-
dottið af kaupfélagsstjóranum og
hann sagði. “Maðurinn kemur hér
inn til að kaupa einn lítinn öngul og
þú selur honurn bæði bát og bíl.
“Nei, nei,” sagði strákurinn. Hann
kom hingað til að kaupa dömubindi
handa konunni sinni og ég sagði við
hann að fyrst helgin væri hvort eð
er ónýt hjá honum væri eins gott
fyrir hann að fara á veiðar!
*
Osk um kauphækkun
Kaeri eigandi!
Eg, limurinn, óska hér með eftir
kauphækkun vegna neðangreindra
ástæðna:
- Ég stunda líkamlegt starf.
- Ég fer langar leiðir.
- Ég sting hausnum fyrst í allt sem
ég geri.
- Ég fæ ekki frí um helgar né á
helgidögum.
- Ég starfa í votu umhverfi.
- Ég fæ ekki launaða yfirvinnu.
- Vinnuaðstaðan mín er dimm og
hefur slæma loftræstingu.
- Ég starfa í háum hita.
- Starf mitt setur mig í smithættu
sjúkdóma.
Kæri limur!
Eftir að hafa skoðað beiðni þína til
hlýtar og þau rök sem þú settir
fram, hefur stjórnin ákveðið að
neita beiðni þinni vegna neðan-
greindra ástæðna:
- Þú starfar ekki samfellt í 8 stund-
ir.
- Þú sofhar í starfi eftir smtta vinnu.
- Þú fylgir ekki fyrirmælum stjórn-
enda þinna.
- Þú stendur þig ekki í settri stöðu,
þú ferð oft á flakk.
- Þú hefur ekki ffumkvæði - það
þarf að ýta við þér og hvetja þig svo
þú farir að starfa.
- Þú skilur starfssvæði þitt eftir
frekar sóðalegt eftír vakt.
- Þú tekur offi ekki mark á öryggis-
reglum t.a.m. vera í rétmm varnar-
klæðum.
- Þú ferð á ellilaun mikið fyrr en 65
ára.
- Þér er eklri gert að vinna tvöfald-
ar vaktir.
- Þú átt það til að yfirgefa stöðu
þína áður en þú hefur lokið dags-
verki.
- Að loktun þá hefurðu offi verið
séður berandi tvo poka inn og út úr
starfsaðstöðu þinni sem líta mjög
grunsamlega út.
VirðingarfyUst, eigandinn.