Skessuhorn - 30.09.2004, Side 30

30
FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 2004
j&cssunu..
Ferðasa^a hóps á vegum Destination Viking - Sagalands fyrr í sumar:
A slóðum Eiríks rauða á Grænlandi
Árið 2003 gerðist Dalabyggð
þátttakandi í verkefninu Dest-
ination Viking - Sagalands, sem
er verkefni á vegum Evrópu-
sambandsins, til eflingar menn-
ingartengdri ferðaþjónustu og
varðveislu menningararfleifðar
á norður-jaðarsvæðum Evrópu
og fellur þetta verkefni undir
INTERREG IIIB, Northern
periphery.
Þátttakendur í verkefninu
eru 18 talsins frá sex löndum
þ.e. frá Islandi, Færeyjum,
Grænlandi, N-Noregi, Svíþjóð,
Orkneyjum og Shetlandseyjum,
aukaaðilar eru Kanadamenn frá
L'anse aux Meadows á Ný-
fundnalandi. Þeir aðilar sem
starfa í verkefninu á Islandi eru
Rögnvaldur Guðmundsson
sem er vekefnisstjórinn, aðilar
frá Vestfjörðum með Gísla-
sögu, Borgarbyggð með sagna-
hefð, Skeiða- og Gnúpverja-
hreppur með Stöng, Grettistak
með Grettissögu, Reykjanes-
bær með víkingaskipið Islend-
ing og við í Dalabyggð með Ei-
ríksstaði. Einnig kemur Njálu-
setrið inn í verkefnið. Var fyrsti
fundurinn haldinn hér á Islandi
og hafa þjóðirnar eftir það
skipst á að halda samráðsfund-
ina og var röðin komin að
Grænlandi.
Ferðin hófst á því að við flug-
um frá Reykjavíkurflugvelli í
mjög góðu veðri og var ferðinni
heitið til Narssasuaq. Höfðu
flestir af erlendu aðilunum
komið daginn áður til Islands
svo hópurinn var þá þegar orð-
inn stór. Ferðin tók um tvær
stundir og var það tignarleg
sjón að sjá ísbreiðurnar þegar
við flugum yfir Grænlandsjök-
ul. Við lentum í Narssasuaq í
hávaðaroki en hlýju veðri.
Narssasuaq er mjög sérstakur
bær, þar er flugvöllur sem upp-
haflega var herflugvöllur sem
Bandaríkjamenn byggðu í
heimstyrjöldinni árið 1941, en
árið 1959 var hann svo opnaður
fyrir almennri umferð. Það beið
okkar rúta á flugstöðinni sem
ók okkur til hótelsins og tók
ferðin aðeins um þrjár mínútur.
Mjög fá hús er að sjá þarna og
ber helst að telja hótel, mat-
vöruverslun, farfuglaheimili,
heilsugæslu, kaffihús og örfá
hús sem aðallega eru hús starfs-
manna flugstöðvarinnar. Það er
erfitt að trúa því að í þessum ör-
litla bæ búi um 160 manns.
Hótelið er gömul herstöð en er
nú rekið á styrkjum þar sem
þetta er eina afdrepið sem
ferðamenn hafa ef eitthvað er
að veðri og flug eða skipaferðir
bregðast. Um kvöldið áttum við
að fara í íssiglingu en þar sem
var of hvasst var henni aflýst og
Hópurinn sem þátt tók í ferðinni.
boðið upp á úrvalsmáltíð á hót-
elinu. Það voru nokkur ný and-
lit í hópnum og voru allir nýlið-
ar hópsins sæmdir merki Dest-
ination Viking og boðnir vel-
komnir í hópinn.
Daginn eftir vöknuðum við í
frábæru veðri glampandi sól og
heiðríkja og yfir 20 stiga hita.
Við fórum um borð í tvo litla
báta sem sigldu með okkur yfir
fjörðinn og að Bröttuhlíð, sem
var eins og vin í hrjóstrugum
fjöllum þar sem hvergi var að
sjá undirlendi. Þarna er talið að
Eiríkur rauði hafi litið þessar
grænu hæðir og dottið í hug
nafnið á landinu; Grænland.
Bændur í Bröttuhlíð voru ný-
búnir að slá fýrsta og eina slátt
sumarsins og var allt hey bund-
ið í rúllur. Þarna vantaði ekki
tækin, heldur tún til að slá, og
voru slegnar smáspildur upp um
alla hlíðina. Eg var mjög spennt
að skoða tilgátubæinn sem hafði
verð byggður þarna í tilefni
1000 ára afmælis landafund-
anna rétt eins og Eiríksstaðir.
Skálinn er mjög fallegur að
utan, örlítið lágreistari en Ei-
ríksstaðabærinn en töluvert
lengri og breiðari. Það munar
u.þ.b. 30 fermetrum á bæjunum
tveimur, þessi er stærri. Inni í
bænum var allt mjög hreint og
enginn eldur í eldstæðinu, eina
lyktin var af panel, engin vík-
ingalykt myndu krakkarnir
segja. Það var greinilegt að eng-
in starfsemi fer fram þarna inn-
an dyra eins og á Eiríksstöðum.
Við fengum leiðsögn um skál-
ann og sögu staðarins og upp-
greftri sem hefur átt sér stað í
Bröttuhlíð. Við skoðuðum síð-
an Þjóðhildarkirkju sem stend-
ur við hlið skálans. Kirkjan er
hreint listaverk, pínulítil og
segir sagan að Þjóðhildur hafi
gert Eirík útlægan úr lokrekkju
sinni í heila þrjá mánuði þar til
hann byggði henni kirkju, eftir
að hún tók kristna trú en Eirík-
ur ekki. Þrátt fýrir smæð kirkj-
unnar hefur fólk verið gefið þar
saman og fengið svo að eyða
brúðkaupsnóttinni í lokrekkju
Þjóðhildar í bænum. Það er
greinilegt að mýsnar á Græn-
landi lifa ekki á brauði einu
saman, heldur naga þær í sig
Guðsorð einnig, því að auðséð
var að þær voru farnar að gæða
sér á kyli einnar biblíunnar sem
lá á altarinu! Eftir leiðsögn um
rústir bæjar Eiríks rauða, átti ég
einu erindi ólokið, ég hafði lof-
að að koma pakka frá Islandi til
Lars, gamals manns sem bjó
einhverstaðar þarna í Bröttu-
hlíð. Með aðstoð okkar ágætu
leiðsögumanna fann ég hann og
varð hann mjög undrandi og
glaður að fá þessa óvæntu gjöf
frá íslenskri vinkonu sinni sem
hafði verði leiðsögumaður
þarna s.l. tvö sumur í Bröttuhlíð
og mér leið eins og jólasveini
frá Islandi þegar þessu erindi
var lokið.
Þá var siglt af stað á tveimur
litlum bátum og var ferðinni
heitið að hinu forna biskups-
setri Görðum eða Igaliku. Stað-
urinn var nefndur Garðar í upp-
hafi landnámsins en fékk svo
seinna nafnið Igaliku sem
merkir „yfirgefna eldstæðið".
Eftir klukkutíma siglingu kom-
um við að bryggju og hófum 6
km göngu yfir lágan háls yfir í
næsta fjörð þar sem að Garðar
eru. Einar hét sá maður er nam
þar land og var fjörðurinn
nefndur Einarsfjörður eftir
honum. Ásamt Bröttuhlíð voru
Garðar miðstöð landnáms-
mannanna. Þar var höfuðstað-
urinn, þjóðarþingið og dóm-
kirkjan. Garðar voru biskups-
setur frá 1126 - 1378 en þar
hafa fundist yfir 40 rústir og
hefur biskupssetrið verið stærsti
bærinn og mun fjós biskupsins
hafa rúmað um 100 kýr. Þarna
mun Freydís Eiríksdóttir hin
skapbráða laundóttir Eiríks
rauða hafa búið en lítið er tala
um hana því hennar saga er
bæði ljót og blóðug. Þegar við
vorum komin upp á topp blasti
við fallegt útsýni yfir byggðina í
Igaliku. Hópsins beið hádegis-
verður á litlum veitingastað og
voru ferðalangarnir fljótir að
klára allan þann mat sem borinn
hafði verið á borð og þeir sem
voru síðastir komu að tómu
borði. Hófst þá matseld á ný og
komu allavega réttir, sitt lítið af
hverju fram í matsal þar til allir
höfðu fengið nóg. Þá var geng-
ið um bæinn og skoðaðar gaml-
ar minjar. Colin Powell hafði
verið á ferð þarna nýlega og
sögðu leiðsögumenn okkar þau
Ríe og Salik að bærinn væri þar
af leiðandi sérlega fallegur og
snyrtilegur. Mannlífið í Görð-
um var mjög rólegt og afslapp-
að að sjá. Þarna voru börn að
leik í fótbolta og einnig nokkur
saman með einn íslenskan hest
sem þau riðu til skiptis í hringi á
um svæðið. Þarna má finna
minjar um mjög stórt áveitu-
kerfi sem greinist um stórt
svæði. Byggðin eins og hún er í
dag er frá árinu 1783 og búa
enn afkomendur þeirra sem þá
bjuggu á staðnum. Aftur var
Útsýni á Grænlandi er víða stófenglegt.