Skessuhorn - 13.09.2006, Page 17

MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 2006
17
■t
Langar að eignast ísbjöm
Rætt við Þórarinn Helgason hamskera á Akranesi
Þórarinn, eða Doddi eins og flest-
ir þekkja hann, ákvað á unga aldri að
gerast hamskeri. Síðan þá hefur
hann numið fagið í Skotlandi, fram-
haldsnámskeiði í Bandaríkjunum og
vinnur við iðnina sem áhugastarf í
aðstöðu sinni í bflskúmum heima.
Hann segir næg verkefni vera til
staðar en aftur minna af tíma aflögu
til þess að sinna því eins og þyrfri.
Blaðamaður Skessuhoms sótti ljúf-
linginn Dodda heim og forvitnaðist
hjá honum um fagið, bemsku hans
og menntun og hvernig örlögin
leiddu hann í faðm Bám sinnar.
Æda að verða hamskeri
„Það em kanski ýkjur að segja að
ég hafi ákveðið að verða hamskeri 7
ára en þegar ég var á þeim aldri fór
ég með föður mínum í heimsókn til
hamskera í Reykjavík þar sem ég sá
uppstoppaða fugla og varð yfir mig
heillaður. Þá tilkynnti ég pabba að
þetta vildi ég læra,“ segir Doddi um
ástæðu þess að hann ákvað að læra til
hamskera og heldur sögunni áffarn:
„Að loknu gagnfræðiprófi var ég
staðráðinn í því fara í þetta nám. Það
var hægara sagt en gert að komast á
nemasamning hér heima á þeim
tíma því þeir sem þetta kunnu lágu
einhverra hluta vegna á aðferðum
sínum eins og einhverju atvinnu-
leyndarmáli. Það var Finnur Guð-
mundsson, fulgafræðingur á Nátt-
úrufræðistofnun sem Hðsinnti mér
og kom mér að á náttúrufræðisafni í
Skotlandi; Royal Scottish Museum.
Þangað út fór ég 1969 og kom heim
aftur vorið 1970 að loknu fyrsta ár-
fyrir ungan dreng að flytja úr borg-
inni út í eyju á Vestfjörðum.
„Nokkru áður hafði pabbi spurt
okkur bræðurna hvernig okkur litrist
á að flytja vestur í Æðey. Okkur leist
bara vel á það því sumrin í sveitinni
sáum við alltaf í dýrðarljóma. En
breytingin var mikil og þegar komið
var vestur áttuðum við okkur á því
að það er ekki alltaf bara sumar í
Æðey. Þó ekki væri nema 11 ára
gamall þótti drengnum sjálfsagt að
halda sunnudaginn heilagan og eiga
ffí, en það er ekkert ffí í sveitinni.
Svo var ekki lengur hægt að sjá Roy
Rogers kl 15 í Austurbæjarbíói og
það þótti ekki skemmtilegt. En það
jafnaði sig fljótt. Eg stend þó fast á
því að fasteignaverðið á húsunum
við Barónstíginn hækkaði heilmikið
daginn efrir að við fluttum því ærsla-
gangurinn í okkur bræðrum var oft á
tíðum mikill,“segir Doddi og hlær.
Kynntust
fyrir misskilning
„Það má segja að ég hafi farið al-
farið að heiman árið 1973 þegar ég
fer út á vinnumarkaðinn og það ár
fann Bára mig,“ segir Doddi um ást-
ina sína. „Við trúlofúðum okkur
1974 þegar Bára lýkur námi frá
Ljósmæðraskólanum. Hún hafði
fengið stöðu við Sjúkrahúsið á Akra-
nesi og fór að vinna þar svo ég hætti
í þeirri vinnu sem ég var í þá með
stuttum fyrirvara en í góðri sátt og
flutti á efrir henni upp á Skaga næstu
jól, þoldi ekki lengur við í burtu frá
henni,“ segir hann og glottir.
Doddi stendur hér við rauðref sem hann stoppaði upp á framhaldsnámskeiðinu í Banda-
rílýunum. I baksýn má sjá önnur verk sem hann vann að á námskeiðinu.
inu. Þá fór ég til sjós um stund en
komst ekki út í skólann strax aftur
því það voru breytingar í gangi á
safninu og þeir hamskerar sem voru
að kenna voru bundnir í verkefnum
fyrir safhið. Það var ekki fýrr en
1972 sem ég fór loks aftur og kom
heim að námi loknu 1973.“
Missti af Roy Rogers
Doddi er fæddur árið 1950 í
Reykjavík. Arið 1961 ákveða for-
eldrar hans að flytja fjölskylduna í
Æðey í Isafjarðardjúpi. „Foreldrar
mínir tóku þá ákvörðun að kaupa
eyna af ömmusystkinum mínum í
móðurætt, en eyjan hefur verið í
eigu fjölskyldunnar í margar kyn-
slóðir. Það var mikil ákvörðun á
þeim tíma að flytja, hvað þá svona
langt og með stóra fjölskyldu; 5
drengi. Mörgum þótti þetta djörf
ákvörðun og eflaust mikið skrafað
um það meðal nágrannanna, en öðr-
um þótti þetta aðdáunarvert,“ segir
Doddi.
Hann segir breytinguna heilmikla
Doddi segir þau hjónin hafa
kynnst fyrir algjöran misskilning á
Klúbbnum í Reykjavík. „Eg var í
millilandasiglingum á þessum tíma
og var nýkominn frá Edinborg. A
klúbbnum var maður sem Bára
þekkti vel og vildi hann endilega
kynna hana fyrir mér því hann hélt
einhverra hluta vegna að ég væri ný-
kominn ffá Hamborg, vitandi að
Bára hafi mikil tengsl út í Hamborg.
Þannig kynntumst við fyrir tóman
misskilning sem rættist svona bara
ljómandi vel úr.“
Dúfhabóndi í nokkur ár
Það var svo árið 1979 sem Doddi
og Bára flytja að Suðurgötu 45 þar
sem þau búa í dag. Allt frá æskuárum
hefur blundað í honum áhugi fyrir
dúfum. 1 bílskúrnum á Suðurgöt-
unni kom hann sér svo upp aðstöðu
fyrir dúfúr og var dúfnabóndi um
árabil. Hann tók þátt í keppnum, oft
með góðum árangri sem skilaði gull-
verðlaunum. „Þetta er mikil bind-
Doddi og Bára við englateppi Báru.
ing, sérstaklega keppnirnar yfir sum-
arið því keppt er hverja einustu
helgi. Það kom svo að því að þetta
gekk ekki lengur og ég hætti með
blessaðar dúfúrnar,“ segir Doddi.
í framhaldsnám
Doddi vann í 15 ár á Akraborginni
og segir tilvist Hvalfjarðarganganna
hafa haft mikla breytingu í för með
sér á svo margan hátt. „Þegar
ákvörðun var tekin um að gera Hval-
fjarðargöngin var nokkuð ljóst að
hlutverki Akraborgarinnar var lokið.
Um tíma ríkti mikil óvissa meðal
starfsfólksins og á þeim tímapunkti
tók ég þá ákvörðtm, með það að leið-
arljósi að framtíðin í atvinnumálum
væri óviss fyrir marni á fimmtugs-
aldri eins og mig, að tryggja mig. Eg
leitaði fyrir mér á netinu og kom mér
í samband við þann skóla sem mér
þótri álitlegastur. Þetta var árið 1997
og ég skellti mér í ffamhaldsnám til
Bandaríkjanna. Þar var ég í 3 mán-
uði. Prógrammið var mjög stíft, þar
var tekinn fyrir hamskurður á fisk-
um, spendýrum og fúglum auk þess
sem við lærðum að gera feld eða
„rug“ svona með gapandi andliti,“
útskýrir hann.
Meiri eftirspum
„Eg var alveg tilbúinn að vinna
eingöngu við hamskurðinn ef ekkert
annað væri í boði efrir að Akraborg-
in leggðist af. Það hefur alltaf verið
draumur að hella mér í þetta en ver-
ið ragur því þetta eru jú óstöðugar
tekjur. Verkefnin voru í ratm nóg og
þetta hefði líklega verið nóg til að
lifa af, svona rétt sloppið kanski. En
þannig fór að mér bauðst starf hjá
Speli við Hvalfjarðargöngin og þáði
ég það,“ segir Doddi.
„Hugmyndin núna er að hafa
þetta svona í bakhöndinni, svona á-
hugavinnu. Það hefur líka gengið á-
gætlega, verkefni eru bæði undir
mér komin og því sem er að gerast á
markaðnum." Aðspurður hvort
hann sjái einhverjar breytingar á
markaðnum nú ff á því sem var segir
hann að markaðurinn sé meiri í dag
en hér fyrir nokkrum árum. „Það or-
sakast aðallega af tvennu; fleiri
stunda veiðar en var og efnahagur
fólks hefur batnað. Fólk hefur meira
á milli handanna til að setja í hluri
eins og þessa. Það hefúr aldrei stað-
ið á mér að leiðbeina mönnum
hvernig þeir eigi að bera sig að við
hamskurð því ég er þeirrar skoðunar
að því fleiri sem geta gert þetta því
stærri verður markaðurinn. Upp-
stoppuð dýr verða sýnilegri, fleiri
fara að láta stoppa upp og svona velt-
ur þetta upp á sig,“ segir hann.
Hrifhastur af öndum
Fugla segir Doddi vera í uppá-
haldi hjá sér. „Eg er einna hrifiiastur
af öndum en þær eru svo margar
friðaðar að það er ekki um auðugan
garð að grisja þar, en endur eru mjög
skrautlegir og fallegir fuglar," út-
skýrir hann og ekki verður heldur
hjá því komist að taka efrir fallegu
safni anda af ýmsum toga í stofúnni,
þó engin uppstoppuð. „Eg hef gert
nokkuð af því að kaupa 2 endur eða
svo í hvert sinn sem ég fer erlendis.
Þær eru nú flestar svona litlar, úr tré
yfirleitt, en þessa hér keypti ég um
daginn,“ segir hann og kemur með
stærri önd úr gifsi innan úr stofu. Þá
er Doddi spurður að því hvort það
sér eitthvað úr uppvexti hans sem
hafi áhrif á vinnu hans og áhuga í
dag. „Það hefur alltaf verið mikið
fuglalíf í Æðey og þar er maður í
mjög náinni snertingu við náttúruna
og dýrin. Þar er mikið um endur og
æðarvarp. En alla mína bernsku í
Reykjavík vorum við nokkrir guttar
með dúfur hér og þar og var alltaf
mikið að gera hjá okkur félögunum í
kringum þær.“
Draumurinn er ísbjöm
Aðspurður segist Doddi ekki eiga
neitt uppáhalds verk en segist vera
mjög ánægður með það sem hann
kom með frá Bandaríkjunum. „Þeg-
ar ég er búinn með verk og það er
farið frá mér þá er það bara farið. Ég
hef tekið myndir af öllu sem ég geri
en ef maður er að hggja yfir mynd-
unum þá sér maður oftar en ekki
eitthvað sem betur mætti fara. Grip-
ina sem ég kom með frá Bandaríkj-
unum er ég mjög ánægður með og
þá mun ég líklega aldrei láta frá mér.
Til alls hins hef ég í rauninni ekki
miklar taugar, svona í flestum tilfell-
um,“ útskýrir hann. „Eg myndi
gjaman vilja eignast ísbjörn en hef
ekki efni á því svo það verður að vera
draumur áfram,“ segir Doddi þegar
hann er spurður hvort að hann eigi
sér eitthvað drauma dýr að vinna
með.
Listin felst í að mála
„Þetta er mikið nákvæmnisverk en
eins og með allt annað, ef þú kannt
það þá er það ekki erfitt. Verkefnin
em misjafnlega flókin, fiskar era trú-
legast vandasamastir. Það felst trú-
lega í því að þegar búið er að gera
búkinn, móta hann, þá er ekkert upp
á að hlaupa, skinnið þarf að falla full-
komlega að búknum. Fiskurinn er
t.d. skorinn á annarri hhðinni, þeirri
hlið sem á að snúa upp að veggnum
og roðflettur. Þá er roðið mátað á
búkinn, saumað saman og látið
þoma. Þá tekur við annað stig sem
er miklu vandasamara, það er að
mála fiskinn rétt. Fiskar tapa litnum
á roðinu og fuglar tapa ht á nefi og
fótum sem þarf að mála,“ útskýrir
hann og bætir við; „Eins og Amerík-
aninn segir, að þegar kemur að því
að mála þá sker á milli hamskerans
og listamannsins og þeir bestu era
bæði. Það era t.d. eingöngu rétt um
10 manns í Bandaríkjunum sem
taldir era standa mjög ffamarlega í
þessari grein. Þó eigum við Islend-
ingar einn Evrópu og heimsmeistara
ef mig minnir rétt, hann Harald
Olafsson frá Akureyri. Svo enn einu
sinni segir smæð þjóðarinnar ekki
allt. Það fer bara efrir því í hvað
merm leggja metnað sinn í. Það út-
heimtir gríðarlega vinnu að fara með
hlut í keppni, dómaramir era mjög
grimmir og hluturinn verður að vera
nærri hnökralaus," segir hinn ró-
lyndi hamskeri að lokum.
BG
Eitt afverkum Dodda. Blaðamanni þótti bæði heillandi og ógnvekjandi í senn hversu
raunveruleg og lifandi dýrin eru, en í þvífellst listin.
*
/
*