Utanríkisverslun. Vöruflokkar og viðskiptalönd - 01.11.1995, Side 13

Utanríkisverslun 1994, Vöruflokkar og viðskiptalönd
1 1
Lönd
Við skilgreiningu á löndum fy Igir Hagstofan hinum alþjóðlega
staðli ISO-3166. Árið 1994 urðu þærbreytingarhelstaraðí
stað þess að Júgóslavía stæði fyrir öll ríki fyrrum Júgóslavíu
stendur hún nú aðeins fyrir Serbíu og Svartfjallaland en
Króatía, Slóvenía, Makedónía og Bosnía-Hersegóvína hafa
eigin landakóða.
Öll landaskipting er miðuð við neyslulönd hvað útflutning
snertirog framleiðslulönd hvað varðar innflutning. Þannig er
leitast við að greina endanlegan áfangastað útfluttrar vöru og
upprunaland innfluttrar vöru en ekki söluland eða það land
sem útflutningurinn fer til eða innflutningurinn kemur frá.
Fyrir kemur að útflytjanda eða innflytjanda er ókunnugt um
endanlegt móttökuland eða upprunaland vörunnarog verður
þá að skrá á skýrslu það land sem útflutningurinn fer til eða
innflutningurinn kemur frá í stað notkunarlands eða uppruna-
lands.
Verðreikningur
Verðmæti innfluttrar vöru er ýmist sýnt á cif-verði eða fob-
verði en verðmæti útflutnings á eingöngu fob-verði. Með
fob-verði (free on board) er átt við verð vörunnar komið um
borð í flutningsfar í útflutningslandi. í cif-verði (cost, insur-
ance, freight) er einnig talinn sá kostnaður sem fellur á
vöruna þar til henni er skipað upp í innflutningslandi. Er hér
aðallega um að ræða flutningsgjald og vátryggingu. í hag-
skýrslum um utanríkisverslun er venjan sú að innflutningur
ertalinn á cif-verði en útflutningur á fob-verði. Eðli málsins
samkvæmt á þó þessi regla ekki við um ferskan fisk sem
seldur er í erlendum höfnum. Við verðákvörðun þessa út-
flutnings er farið eftir reglum Fiskifélags Islands um út-
reikning útflutningsverðmætis ísfisks og bræðslufisks þar
sem frá brúttósöluverði eru dregnir tilteknir kostnaðarliðir,
mismunandi eftir löndum. Hér er um að ræða löndunarkostnað
og hafnargjöld, toll og sölukostnað.
Tölur um verðmæti innflutnings eru fengnar með því að
umreikna verðmæti vörunnar í erlendum gjaldeyri til ís-
lenskra króna miðað við sölugengi viðkomandi gjaldmiðils.
Aftur á móti eru útflutningstölur miðaðar við kaupgengi.
Viðmiðunargengið er svokallað tollgengi sem er hið opinbera
gengi skráð af Seðlabanka Islands 28. hvers mánaðar eða, sé
það ekki virkur dagur, næsta rúmhelgan dag.
Magn
Með magni útflutnings og innflutnings er átt við nettóþyngd
(þ.e. þyngd án umbúða) hans í tonnum nema annað sé
tilgreintsérstaklega.Iþessuritierítöflum !9og21 tilgreindur
fjöldi útfluttra hrossa í stað þyngdar þeirra í tonnum en þyngd
þeirra er meðtalin í samtölu fyrir landbúnaðarvörur í töflu 19.
Utanríkisverslun 1994
Vöruskiptajöfnuður
I I. yfirliti er sýnd þróun utanríkisverslunar áratuginn 1985-
1994, annars vegar á gengi hvers árs og hins vegar á meðal-
gengi ársins 1994. Innflutningur er hér sýndur á cif-verði en
útflutningur á fob-verði. Á árinu 1994 nam verðmæti
vöruútflutningsinsíheild 112,7 milljörðumkrónafobámóti
102,5 milljarða heildarvöruinnflutningi cif. Þetta þýðir að
útflutningur umfram innflutning á árinu 1994 nam 10,1
milljarði. Á þennan mælikvarða hefur verið halli á utanríkis-
versluninni allan þennan áratug að undanskildum árunum
1993 og 1994. Hallinn hefur verið mismikill eða frá um 0,7%
af útflutningsverðmæti árið 1989, upp í 15,4% árið 1987 en
tvö síðastliðin ár hefur verið afgangur á vöruviðskiptunum,
3,5% af útflutningsverðmæti árið 1993 og 9,0 árið 1994.
1. yfirlit. Utanríkisverslun 1985-1994
í mil j. kr. á gengi hvers árs í millj. kr. á gengi ársins 1994 11 Útflutt umfram innflutt í % af útflutningi
Útflutt fob Innflutt cif Útflutt umfram innflutt (fob-cif) Útflutt fob Innflutt cif Útflutt umfram innflutt (fob-cif)
1985 33.750 37.600 -3.851 73.762 82.178 -8.416 -11,4
1986 44.968 45.905 -938 85.431 87.211 -1.781 -2,1
1987 53.053 61.232 -8.179 97.210 112.185 -14.975 -15.4
1988 61.667 68.723 -7.057 98.952 110.232 -11.280 -11.4
1989 80.072 80.599 -528 102.135 102.808 -673 -0,7
1990 92.625 96.621 -3.996 106.057 110.632 -4.575 -4,3
1991 91.560 104.129 -12.569 104.838 119.229 -14.391 - 13,7
1992 87.833 96.895 -9.063 100.069 110.394 -10.325 -10,3
1993 94.658 91.307 3.351 99.580 96.055 3.525 3,5
1994 112.654 102.541 10.113 112.654 102.541 10.113 9,0
11 Miðað við meðalgengi á viðskiptavog.
Innflutningur er gerður upp á fob-verði í íslenskum þjóð-
hagsreikningum. Mismunur cif-verðs og fob-verðs, aðallega
farmgjöld og vátrygging, færist þá á útgjaldahlið
þjónustureiknings. Niðurstaðan á viðskiptareikningi (sem er
samtala vöru- og þjónustureiknings) verður því hin sama
óháð því hvorri aðferðinni er beitt. Tölur um vöruskipta-
jöfnuð breytast hins vegar ntikið. Þetta kemur fram í 2. yfirliti
sem sýnir vöruskiptajöfnuðinn þar sem verðmæti útflutnings
og innflutnings er hvort tveggja reiknað á fob-verði. Til þess
að gefa betri vísbendingu um stærð vöruskiptajöfnuðarins er