Vinnumarkaður - 01.06.1995, Blaðsíða 25

Greinargerð um aðferðir og hugtök
23
um mannaflatölur 1993 og 1994 er stuðst við sömu
hlutfallslegu skiptingu eftir kyni og búsetu og niðurstöður
ársins 1992 bentu til.
Skráð atvinnuleysi eftir aldri og lengd atvinnuleysis.
Hagstofan hefur safnað gögnum um tímalengd skráðs
atvinnuleysis eftir aldri og kyni í lok febrúar, maí, ágúst og
nóvember frá 1986. Fram til maí 1993 var einungis leitað eftir
skýrslum frá sveitarfélögum sem höfðu samkvæmt lögum
skyldu tilaðrekaopinberavinnumiðlun, þ.e. sveitarfélöpum
með 500 eða fleiri íbúa. Þessir staðir voru innan við 80.1 júlí
og ágúst 1993 gerði Hagstofan sérstaka könnun meðal allra
sveitarfélaga í landinu á því hverjir sjá um opinbera
atvinnuleysisskráningu fyrir hönd viðkomandi sveitarfélags.
Frá og með ágúst 1993 hefur verið aflað skýrslna frá öllum
þeim sveitarfélögum og vinnumiðlunum, um 140 að tölu,
sem skráatvinnuleysi samkvæmtþessari athugun. Eftirþessa
könnun hafa heimtur á skýrslum um þennan þátt atvinnuleysis
verið um 100%.
Aldursskipting í gögnum er miðuð við fæðingarár. I febrúar
og maí er miðað við þá sem verða 16 ára og eldri í árslok. 1
ágúst og nóvember er miðað við þá sem verða 15 ára og eldri
í árslok.
Tölur um atvinnulausa ná til allra þeirra sem eru skráðir
atvinnulausir á viðmiðunardegi, hvort sem þeir eiga rétt á
bótum eða ekki.
2.2.3 Hugtök
Aætlaður mannafli. Aætlaður mannafli telst vera áætlaður
fjöldi ársverka eða heildarfjöldi ígilda fullra starfa. Tvö
hlutastörf með 50% starfshlutfalli teljast eitt ársverk. I
ársverkum eru talin töpuð ársverk vegna atvinnuleysis.
Meðalatvinnuleysi í mánuði. Meðalatvinnuleysi í mánuði
er fundið með því að deila meðalfjölda virkra daga í mánuði
(21,67 dagur) í fjölda skráðra atvinnuleysisdaga.
Tímalengd skráðs atvinnuleysis. Með tímalengd skráðs
atvinnuleysis er átt við fjölda vikna sem einstaklingur hefur
verið samfellt á atvinnuleysisskrá á viðmiðunardegi. Þótt
einstaklingur missi rétt til atvinnuleysisbóta fellur hann þar
með ekki af atvinnuleysisskrá. Ihlaupavinna eða hlutavinna
hefur heldur ekki áhrif á talningu atvinnuley sisvikna nema sú
vinna valdi því að einstaklingur verði tekinn af atvinnu-
leysisskrá í eina viku eða lengur.
2.3 Framreikningur vinnuafls
2.3.1 Uppruni gagna
Hagstofan gerir á þriggja ára fresti mannfjöldaspár sem
byggðar eru á mismunandi forsendum um fæðingartíðni,
dánartíðni og flutninga til og frá landinu. Þessi spá var síðast
gerð 1991. I Landshögum, ársriti Hagstofunnar, er jafnan
birturnýjasti framreikningur mannfjöldans miðað við tilteknar
forsendur um dánar- og fæðingartíðni og flutninga að og frá
landinu.
Framreikningur sá á vinnuafli sem hér er birtur er annars
vegar byggður á mannfjöldaspá frá árinu 1991 sem birtist í
Landshögum 1993 og hins vegar á vinnumarkaðskönnununt
Hagstofunnar 1991-1993.
2.3.2 Forsendur
Eftirfarandi forsendur liggjatil grundvallar vinnuaflsspánni:
Dánartíðni er látin minnka um 0,5% á ári fram til ársins
2000 með upphafstíðni jafngamalla árganga 1985-1989.
Eftirárið 2000erdánartíðni látin veraóbreytt. Fæðingartíðni
er látin minnka niður í 1,9 böm á ævi hverrar konu frá og með
árinu 1997. Meðaltíðni flutninga 1986-90 er látin gilda um
brottflutninga, þó þannig að flutningar til og frá landinu eru
Iátnir standa á jöfnu.
Meðalatvinnuþátttaka 1991-1993 á hverju fimm ára
aldursbili, j 16-19 ára, 20-24 ára, 25-29 ára .. 70-74 ára), að
teknu tilliti til áætlaðs fjölda með aðsetur en ekki lögheimili
erlendis, er látin vera óbreytt allt tímabilið fyrir sömu
aldurshópa.
2.4 Fjöldi í stéttarfélögum
2.4.1 Uppruni gagna, þekja og áreiðanleiki
Vegna skýrslugerðar um vinnumarkaðinn hóf Hagstofan árið
1994 að safna skýrslum um fjölda félagsmanna í stéttar-
félögum 31. desember ár hvert eftir kyni og tegund aðildar.
Leitað er til heildarsamtaka og einstakra stéttarfélaga utan
heildarsamtaka sem eru á skrá hjá embætti Ríkissáttasemjara.
Ef ekki fást skriflegar, sundurliðaðar upplýsingar er fjöldi
félagsmanna áætlaður í samráði við forsvarsmenn viðkomandi
sambanda eða stéttarfélaga. Tölur um heildarfjölda í
stéttarfélögum ná ekki til félagsmanna með aukaaðild.
f þessari útgáfu eru birtar leiðréttar tölur fyrir fjölda í
stéttarfélögum árin 1991-1993 skv. síðustu upplýsingum.
2.4.2 Hugtök
Virkur félagsmaður. Með virkum félagsmanni er átt við
félagsmann sem greiðir félagsgjöld ti I viðkomandi stéttarfélags
og nýtur allra réttinda innan þess, þ.m.t. atkvæðisréttar og
kjörgengis.
Fullgildur félagsmaður. Félagsmaður sem nýtur allra
réttinda innan stéttarfélags, þ.m.t. atkvæðisréttar og
kjörgengis, hvort sem hann greiðir félagsgjöld eða ekki.
2.5 Samanburður við önnur lönd
2.5.1 Uppruni gagna, þekja og áreiðanleiki
Meginefni töflu um atvinnuþátttöku og atvinnuleysi nokkurra
OECD-landa er fengið úr skýrslunni Labour Force Statistics
1972-1992, OECD 1994.
Alþjóðlegumsamanburðiættiaðtakameðvissumfyrirvara
þar sem ekki er alltaf víst að hugtök, aðferðir og flokkanir á
gögnum séu sambærilegar milli landa. Fyrir hvert land hefur
hins vegar verið vandlega gætt að því að viðhalda innbyrðis
samhengi tímaraða svo að tölur milli ára séu sambærilegar.