Skessuhorn - 23.11.2011, Blaðsíða 96

96 MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER
Það var mik ið hleg ið og marg ar
skemmti sög ur sagð ar við eld hús­
borð ið á Norð ur Reykj um í Borg­
ar firði á með an rætt var við hjón­
in á bæn um, þau Kol brúnu Sveins­
dótt ur og Bjart mar Hann es son.
Þau eru sam mála um að yfir þeim
hafi lýst lukku stjarna því margt í
þeirra lífi sé með þeim hætti. Á
Norð ur Reykj um hafa hjón in búið
síð an árið 1980.
Ekki sér stök rækt un en
samt sett ur á til undan eld is
Bjart mar Hann es son þekkja
flest ir Borg firð ing ar og lands­
menn marg ir fyr ir smellna texta
sína. Hann er sem dæmi höf und­
ur text ans sem kyrj að ur er 17. júní
ár hvert, „Hæ, hó jibbý­jei, það
er kom inn sautj ándi júní.“ Bjart­
mar var bú sett ur hjá móð ur sinni,
Dýrunni Þor steins dótt ur og afa,
Þor steini Ein ars syni, í Gilja hlíð
í Flóka dal fram til átta ára ald urs.
„Ég var nú ekki sér stök rækt un en
samt var mað ur sett ur á til undan­
eld is,“ seg ir Bjart mar þeg ar spurt
er um fyrstu ævi ár in, en hjón in á
Norð ur Reykj um eiga tvö börn,
Unn ar Þor stein húsa smíða meist ara
og Þóru Geir laugu líf fræð ing og
kenn ara. „Ég var svona fyr ir máls­
lamb og flutti með móð ur minni til
Kefla vík ur þeg ar hún gift ist þang­
að. En sveita gen ið var til stað ar og
ég var öll sum ur í Gilja hlíð. Ann­
ars var ég snemma á kveð inn í því að
verða alla vega eitt af þrennu, þeg ar
ég yrði stór. Það var prest ur, bóndi
eða gam an vísna söngv ari. Ég fór
mjög fljótt að setja sam an ein hverja
vit leysu sem all ir drógu úr nema
afi. Hafi mér auðn ast að skemmta
ein hverj um í gegn um tíð ina er það
ekki síst hon um að þakka.“
Mat ráðs kona, þýð ing ar,
hljóm sveit ar líf og fjör
Í gagn fræða skól an um í Kefla­
vík eign að ist Bjartm ar góða fé laga
og vina bönd in halda enn. Með al
þeirra er Vign ir Berg mann en þeir
Bjart mar voru á samt fleiri góð um
í hljóm sveit á gaggó ár un um og
Vign ir hef ur samið lög við ýmsa
texta sem Bjart mar hef ur samið,
með góð um ár angri. „Ég var svo
stund um að gera texta við lög er­
lendra tón list ar manna því þetta var
allt á út lensku og mað ur skildi ekki
baun í þessu. Svo söng ég há stöf­
um í trakt orn um einn með sjálf um
mér. Ég man líka að einu sinni vor­
um við vin irn ir að þýða texta eft­
ir Bítl ana Ticket to ride, þar kem­
ur m.a. fyr ir hend ing in „The girl
that’s dri v ing me mad is going
away.“ Við vor um nokk uð góð ir að
eig in á liti. Þetta orð mad var auð­
vit að um mat og svo var girl þarna
líka þannig að text inn hlyti að vera
um mat ráðs konu. Ann að kom bara
ekki til greina,“ seg ir Bjart mar
sposk ur á svip.
Þeg ar talið berst að því hvenær
fyrst var stig ið á svið með eig in
texta smíð ar seg ir Bjart mar að hann
hafi skoð að þá texta síð ar og nið­
ur stað an ver ið sú að þeir muni ekki
verða geymd ir á hér aðs skjala safn­
inu. „ Þetta var reynd ar al veg voði.
Á fremsta bekk sátu þrír vin ir mín­
ir sem sáu um að ég var klapp að­
ur upp þrisvar og ég neydd ist því til
að flytja öll fjög ur lög in sem ég var
með aft ur. Ég var að verða sautján
ára á þess um tíma en þokka lega
sviðsvan ur því ég var í hljóm sveit
sem ég hafði troð ið upp með. Á
þess um tíma var ekk ert sjón varp
og ekk ert um að vera ann að en það
sem krakk ar fundu upp sjálf ir. Þá
þurft um við sem sagt að leita og
hafa fyr ir hlut un um. Í dag þarf eig­
in lega að bremsa af því fram boð ið
af af þr ey ingu er svo mik ið.“
Eft ir gagn fræða próf ið var hald ið
til náms í Bænda skól ann á Hvann­
eyri. Þar var á kveð in lína lögð í sam­
bandi við ævi starf ið. Sem sagt búið
að hætta við prest inn. Á Hvann­
eyri urðu ýms ar lausa vís ur til enda
hell ing ur af glimr andi höf und­
um þar að sögn Bjart mars. En svo
kom að því að hann réði sig í vinnu­
mennsku að Ás garði í Reyk holts dal.
Þar bjó ung stúlka sem hann hafði
fyrst hitt þeg ar hún var tveggja ára
og fannst á þeim tíma ekki mik ið til
koma. Ó þol andi stelpu krakki sem
elti hann allt sem far ið var. Það átti
sann ar lega eft ir að breyt ast.
Keyrð á trakt orn um
í skól ann
Kol brún Sveins dótt ir er fædd
og upp al in í Ás garði í Reyk holts­
dal. Þar bjuggu þá for eld ar henn­
ar, Sveinn Hann es son og Geir laug
Jóns dótt ir með kýr, kind ur, hross,
kött og hund, eins og hún kemst
að orði. Þar skott uð ust um grund
og móa, Kolla, eins og hún er alltaf
köll uð og syst ir henn ar Gest rún.
Ólust þær syst ur upp við al menn
sveita störf eins og þá gerð ust. Ör­
skammt frá er skól inn á Klepp­
járns reykj um. Þang að lá leið in þeg­
ar Kolla var sjö ára. „ Fyrsti vet ur inn
minn var ekki lang ur. Þetta voru tíu
dag ar sem ég var í fyrsta bekk og
ég man að ég grenj aði mik ið fyrsta
dag inn. Var reynd ar ekki al veg ein
um það en hvort það var þess vegna
eða ná lægð in við heim il ið þá þurfti
ég ekki að vera á heima vist inni.
Pabbi keyrði mig á trakt orn um á
morgn anna og ég labb aði heim að
lokn um skóla degi.“ Að spurð hvort
það hafi ekki ver ið erfitt að ganga
þetta á milli svar ar Kol brún. „ Þetta
var nú ekki langt og allt göt ur sem
ég þekkti vel og hafði trítl að um
áður, bæði á eft ir kind um og kúm.
Mig minn ir síð an að það hafi ver ið
árið eft ir sem skóla akst ur inn kom
og heima vist in lögð af að hluta. Þá
var ég auð vit að bæði sótt og keyrð
heim. Á þess um tíma var bara hægt
að ljúka gamla ung linga próf inu frá
skól an um á Klepp járns reykj um. Ég
vildi gjarn an læra meira og varð þá
að fara í ann an skóla til þess. Skoð­
að ir voru ýms ir mögu leik ar en það
varð síð an ofan á að fara í Reyk­
holt. Það an út skrif að ist ég síð an
sem gagn fræð ing ur og þá varð ég
full orð in.“
Ást in gríp ur ung ling inn
og sjö kýr í hóp
Bjart mar í Gilja hlíð kom sem
vinnu mað ur í Ás garð. Eins og fram
hef ur kom ið höfðu þau vit að hvort
af öðru síð an Kolla var tveggja ára.
„Þeg ar Bjart mar kom sem vinnu­
mað ur til for eldra minna kynnt­
umst við að nýju. Eins og ger ist þá
varð sam drátt ur út úr því og seinna
flutt um við til Kefla vík ur með
frum burð inn Unn ar Þor stein og
bjugg um þar í nokkra mán uði. Þá
frétt um við af því að jörð in Hreða­
vatn hefði losn að til á búð ar. Við
fór um með pabba norð ur á Strand­
ir að kaupa kýr,“ seg ir Kolla bros­
andi og bæt ir við. „Það eru kannski
ekki all ir átján ára í þeim spor um
en svona var þetta og kýr var ekki
að hafa í Borg ar firði á þess um tíma.
Við hóf um því bú skap á Hreða vatni
með sjö kýr sam tals. Síð an þá hef­
ur mér alltaf fund ist gam an að reka
sjö kýr sam an í hóp. Svo átt um við
múga vél, einn þriðja úr trakt or og
fólksvagn sem ekki fór alltaf í gang
og það var ekk ert mál því við vor um
ung og hraust. Það var allt í lagi að
eiga start ara laus an fólksvagn þá.“
Mót tök urn ar frá bær ar
og hjálp semi við brugð ið
Það var ekki í kot vís að að setj­
ast að á Hreða vatni. Þau Bjart mar
og Kolla segja ó mælda þá að stoð
og leið sögn sem þau hafi hlot ið frá
Þórði Krist jáns syni og séu rík ari af
sam skipt un um við hann og Dan í el
bróð ur hans og Norð dæl inga yf ir­
leitt. Bjart mar vill bæta við að Dan­
í el hafi ver ið því lík ur fé lags mála­
fröm uð ur og ef hans hefði leng ur
not ið við væri KB ekki eins sam an
skopp ið og raun ber vitni og Spari­
sjóð ur inn ör ugg lega ekki dauð ur.
„Við bjugg um í fimm ár á Hreða­
vatni,“ seg ir Kolla, „og þetta var
ynd is leg ur tími. Við vor um bara
fákunn andi krakk ar og átt um ekk­
ert, en feng um gíf ur lega hjálp og
frá bær ar mót tök ur sveit ung anna í
Norð ur ár daln um. Ég man eitt sitt
eft ir því að við átt um mik ið hey nið­
ur á engj um. Rign ing hékk yfir og
út lit ið ekk ert bjart. Þá hring ir Sig­
ur jón Valdi mars son á Glit stöð um í
okk ur og spyr hvort við þurf um að­
stoð. Við þáð um það og hann kom
með fólk og tæki. Þarna var heyjað
fram á nótt en öllu var bjarg að í hús
vegna þess ar ar að stoð ar. Svip aða
sögu er að segja þeg ar við feng um
eitt sinn lán að bindi garn á Hvassa­
felli. Ég fer á mín um fólksvagni og
þeg ar ég nálg ast Hvassa fell sé ég
tvo menn vera að raka með hríf um,
það voru bræð urn ir Gísli og Snorri
Þor steins syn ir. Þeg ar þeir koma
auga á bíl inn, hleyp ur ann ar þeirra
af stað. Það átti ekki að láta mig
bíða eft ir af greiðslu. Svona var allt
við mót; hlý legt, hjálp samt og nota­
legt. Við vor um sann ar lega boð in
vel kom in.“
Bóndi og
gam an vísna söngv ari
Í upp hafi sagði Bjart mar frá því að
hann ætl aði að verða prest ur, bóndi
eða gam an vísna söngv ari. Fljót lega
komust Norð dæl ing ar að því að á
Hreða vatni byggi bóndi sem væri
eitt og ann að til lista lagt er kæmi
að því að setja sam an bögu. Það var
því að ráði að Bjart mar var feng inn
til að skemmta á öðru þorra blóti
þeirra hjóna í daln um. Þar með var
hann orð inn bóndi og gam an vísna­
söngv ari. Þeg ar þau hjón bjuggu á
Hreða vatni var Hauk ur Ingi bergs­
son skóla stjóri í Bif röst. Þeir Bjart­
mar hófu sam starf. „Á þess um tíma
var ég enn dapr ari gít ar leik ari en ég
er í dag,“ seg ir Bjart mar kank vís.
„Við Hauk ur átt um skemmti lega
tíma sam an. Hann samdi lög og ég
þá text ana. Með al þess sem kom út
úr þessu sam starfi var text inn um
17. júní sem marg ir þekkja og sum­
ir eru orðn ir leið ir á. Ég fylgd ist
með bloggi á Eyj unni um mál ið um
tíma og hafði gríð ar lega gam an af.
Ill ugi Jök uls son hóf um ræðu eitt­
hvað á þá leið að það yrði að fara að
semja ann an smell um þjóð há tíð ar­
dag inn, hann væri að verða vit laus
á þess um. Marg ir tóku und ir m.a.
Bubbi Morthens en ekk ert meira
varð úr. Þá hóf upp raust sína að ili
sem fannst þetta bara allt í lagi, lag­
ið fínt og text inn skemmti leg ur. Þá
komu fleiri sem voru sam mála hon­
um, þannig að enn er lag ið kyrj að
fyr ir og á 17. júní, ár hvert.“
Ekk ert hægt að heyja
hvort sem er
Það var sum ar ið 1976 sem ungu
hjón in á Hreða vatni giftu sig. Þau
höfðu und ir bú ið at höfn ina í sam­
ráði við sókn ar prest inn sr. Brynjólf
Gísla son í Staf holti. „ Þetta var
Góð lifr ar pylsa er for senda fyr ir far sælu hjóna bandi
Rætt við hjón in á Norð ur Reykj um; Kol brúnu Sveins dótt ur og Bjart mar Hann es son
Kol brún Sveins dótt ir og Bjart mar Hann es son bænd ur á Norð ur Reykj um í Hálsa sveit hafa geng ið í gegn um líf ið und ir lýsandi
lukku stjörnu.
Frá Hreða vatni árin sem Bjart mar og Kol brún bjuggu þar, 1975­1980.
Fáir myndu trúa því að þessi mynd væri frá Norð ur Reykj um en svona var um horfs
þar upp úr 1980.
Ýmsu hef ur ver ið breytt síð ustu 30 árin. Nú blas ir þessi sjón við þeg ar kom ið er
heim að bæn um.