Skessuhorn - 30.12.2015, Blaðsíða 2

MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 20152
Gamlárskvöld er annað kvöld og hefðinni
samkvæmt sprengja landsmenn gamla
árið frá sér með skoteldum sem gleðja
augað. Flugeldunum fylgja engu að síður
hættur og því brýnt fyrir Vestlendingum
og landsmönnum öllum að gæta ýtrustu
varkárni og nota viðeigandi hlífðarbúnað
þegar púðurhólkarnir eru meðhöndlaðir.
Björgunarsveitirnar eru ósparar á hlífðar-
gleraugu og ráðlegt að grípa með sér fleiri
en færri á flugeldamarkaðinum. Kannan-
ir sýna að nú eru karlmenn taldir í mesta
áhættuhópnum að slasa sig við þessa iðju,
oftast eftir að hafa bergt á einhverju öðru
en vatni fyrr um kvöldið.
Spáð er sunnan- og suðaustan 8-15 m/s
með éljum á gamlársdag (fimmtudag) og
á nýársdag. Hægara og þurrt á Norður- og
Norðausturlandi. Frost víðast hvar 0 til 6
stig. Suðvestlæg eða breytileg átt á laugar-
dag, vægt frost með snjókomu en rigning
austanlands fram eftir degi. Víða él síðdeg-
is. Austanátt, úrkomulítið og svalt á sunnu-
dag og mánudag. Slydda eða snjókoma
með köflum suðaustan til á landinu.
Í síðustu viku var spurt á vef Skessuhorns:
„Hvað er vinsælasta naslið um hátíðirn-
ar?“ 22,54% segja laufabrauð vinsælast
en næstflestir, 19,2%, greiddu smákökun-
um atkvæði sitt. „Sælgæti“ sögðu 17,19%,
„ávextir“ sögðu 9,38%, „kartöflusnakk“
sögðu 3,57% og „grænmeti“ hlaut 2,46%
atkvæða. 7,59% sögðust ekki borða nasl
en 18,08% sögðu einfaldlega „allt“.
Í næstu viku er spurt:
Þyngdistu um jólin?
Bræðurnir Grýlu- og Leppalúðasynir eru
miklir jólasveinar sem hafa í nógu að snú-
ast um jólin. Þeir dvelja ekki heima yfir há-
tíðirnar heldur verja tíma sínum nærri
mannabyggðum og líta við á jóladans-
leikjum þar sem þeir syngja og tralla,
skemmta börnum og færa þeim jafnvel
gjafir. Jólasveinarnir eru Vestlendingar vik-
unnar, en skv. heimildum Skessuhorns eru
þeir bornir og barnsfæddir efst á Arnar-
vatnsheiði.
Til minnis
Veðurhorfur
Spurning
vikunnar
Vestlendingur
vikunnar
Krefjast breyttra
reglna vegna
lúðuafla
LANDIÐ: Smábátasjómenn vilja
að reglum um bann við lúðuveið-
um verði breytt. Þær eru í dag
þannig að sjómönnum er skylt að
sleppa allri lífvænlegri lúðu sem
veiðist. Þessar reglur voru sett-
ar á sínum tíma þar sem margir
höfðu þungar áhyggjur af minni
lúðugengd við landið. Nú hafa
þau tíðindi hins vegar orðið að
menn telja sig verða vara við auk-
inn lúðuafla. Lúða sem varla hef-
ur sést undanfarin ár kemur nú
í talsverðu magni sem meðafli.
„Smábátaeigendur hafa greint
frá þessu og á það bæði við veið-
ar í net og á línu. Fréttir af þess-
ari uppákomu hafa bæði borist
frá Breiðafirði og Norðurlandi.
Dæmi eru um 10 - 15 lúður í
róðri þar sem varla hefur sést lúða
árum saman,“ segir á vef Lands-
sambands smábátaeigenda. Sam-
bandið hefur nú sent Atvinnu-
vega- og nýsköpunarráðuneyt-
inu bréf þar sem krafist er endur-
skoðunar á reglugerð þannig að
heimilt verði að landa lúðu sem
fæst sem meðafli og andvirði af
sölu skili sér að fullu til útgerðar
og sjómanna. LS tekur sérstak-
lega fram í bréfinu að áfram verði
óheimilt að stunda beina sókn í
lúðu. -mþh
Bærinn styrkir
Norðurálsmótið
AKRANES: Regína Ásvalds-
dóttir bæjarstjóri Akraneskaup-
staðar og Magnús Guðmundsson
formaður Knattspyrnufélags ÍA
undirrituðu fyrir skömmu sam-
komulag vegna Norðurálsmóts-
ins í knattspyrnu sem haldið er
á Akranesi í júní ár hvert. Samn-
ingurinn gildir frá 2016-2018
og varðar helstu skipulags þætti
mótsins sem og verkaskipt-
ingu milli Akraneskaupstaðar
og Knattspyrnufélagsins. Akra-
neskaupstaðar styrkir mótið árið
2016 um 2,7 milljónir króna, 2,9
milljónir árið 2017 og 3,1 milljón
árið 2018. -mm
Sviptur og
nýreyktur á
ofsahraða
HVALFJ.SV: Lögreglan á Vest-
urlandi tók ökumann fyrir ofsa-
akstur á Akrafjallsvegi síðdeg-
is á mánudaginn en hann ók á
146 km hraða á klukkustund
þar sem leyfður hámarkshraði
er 90. Lögreglumennirnir fundu
greinilega kannabislykt af öku-
manninum og viðurkenndi hann
að hafa verið að reykja kannabis
fyrr um daginn. Í dagbók lög-
reglunnar kom einnig fram að
viðkomandi hafði verið svipt-
ur ökuréttindum. Var maðurinn
færður á lögreglustöð til skýrslu-
töku og töku blóðsýnis. –mm
Erlendir ferðamenn festu bíl sinn í
snjó á Jökulhálsleið á Snæfellsnesi
í vikunni fyrir jól og var björgun-
arsveit ræst út til að ná í fólkið. Þá
festu erlendir ferðamenn bíl sinn
á Fróðárheiði á Snæfellsnesi og
einn þeirra lagði af stað fótgang-
andi til byggða. Fólkinu var kom-
ið til aðstoðar. Þrír erlendir ferða-
menn festu bílaleigubíl sinn á Uxa-
hryggjum fyrir jólin og hafði lög-
reglan samband við dráttarbíla-
þjónustu sem kom þeim til aðstoð-
ar. „Það hefur verið til umræðu
hjá Lögreglunni á Vesturlandi að
ræsa ekki alltaf út björgunarsveitir
í tilvikum sem þessum, heldur vísa
frekar á þá þjónustuaðila sem að
gefa sig út í að sinna fólki í vand-
ræðum,“ segir Theódór Þórðarson
hjá Lögreglunni á Vesturlandi.
Theódór segir erlenda ferða-
menn víða á ferðinni þótt kominn
sé hávetur og koma þeir mun oftar
við sögu í dagbók lögreglunnar en
áður var. Er ferðamennskan þann-
ig vaxandi þáttur í störfum lög-
reglunnar og ekki bara yfir sum-
artímann eins og lengi var raun-
in. „Spyrja má hvort viðbragðs-
aðilar, þ.m.t. lögregla, björgun-
arsveitir, slökkvilið og sjúkraflut-
ingaaðilar, séu tilbúnir að höndla
afleiðingar þessarar auknu vetrar-
ferðamennsku? Er nóg að gert til
að upplýsa ferðafólkið um „sérís-
lenskar“ hættur í umferðinni? Er
hægt að vinna betur að forvörnum
t.d. með því að útbúa gagnvirkan
gps kortagrunn fyrir íslenska vega-
kerfið þar sem sést með greini-
legum hætti hvar viðkomandi fjall-
vegir eru lokaðir og hverjir séu að-
eins jeppafærir og með upplýsing-
um um að sjaldnast sé stysta leiðin
á milli landshluta sú greiðfærasta
eða hvað þá sú fljótfarnasta eins og
gps tækin gefa oft sterkt til kynna?
Það væri til bóta að gerður yrði
kortagrunnur sem að sýndi hvaða
vegaframkvæmdir eða lokanir eru
í gangi á hverjum tíma, hvar óveð-
ur geisa, hvar glerhálka er á vegi
og svo framvegis. Oft hafa ver-
ið haldnir fundir eða jafnvel heilu
ráðstefnurnar af minna tilefni,“
segir Theódór að endingu.
mm
Björgun erlends ferðafólks úr ógöngum
vaxandi verkefni lögreglu
Skömmu fyrir jól var björgunarsveitin Ok í Borgarfirði fengin til að sækja ferðafólk á bíl sem það hafði fest á Uxahryggja-
vegi þrátt fyrir að Vegagerðin hafði sett upp skilti við báða enda vegarins þar sem fram koma upplýsingar, á íslensku og
ensku, um að vegurinn sé ófær. Þar er búkki á veginum, sem aka þarf fyrir til að komast leiðar sinnar. Leyfilegt er að aka
ófæra vegi, en beinlínis lögbrot þegar þeim hefur verið lokað, sem var ekki tilfellið að þessu sinni.
Ljósm. Þór Þorsteinsson.
Umhverfisstofnun staðfesti
skömmu fyrir jól nýtt starfs-
leyfi fyrir álverksmiðju Norð-
uráls á Grundartanga og mun
nýtt leyfi gilda til 16. des-
ember 2031. Eldra starfsleyf-
ið gilti til ársins 2020 og veitti
heimild til að framleiða allt að
300.000 tonnum af áli á ári, en
samkvæmt nýja leyfinu er fyr-
irtækinu nú heimilt að fram-
leiða allt að 350.000 tonn.
Framleiðsla Norðuráls hefur
verið að aukast á undanförn-
um árum og vegna áforma um enn
meiri framleiðslu með straumhækk-
un sótti fyrirtækið um nýtt starfs-
leyfi. Samkvæmt upplýsingum frá
Hvalfjarðarsveit er nýtt deiliskipulag
nú tilbúið til birtingar og málsmeð-
ferð lokið vegna umsagna sem bárust
Umhverfisstofnun.
„Ákveðið var að svara öllum at-
riðum í umsögnunum sem vörðuðu
Norðurál í greinargerð þó að sumar
athugasemdir sem fram komu vörð-
uðu ekki starfsleyfið beint, en í um-
sögnunum var meðal annars að finna
atriði sem varða sameiginlegu um-
hverfisvöktunina á Grundartanga-
svæðinu. Umhverfisstofnun nýt-
ir umsagnir af þessu tagi til þess að
bæta starfsleyfi sín en í þessu tilfelli
munu þær einnig hafa áhrif á fram-
kvæmd umhverfisvöktunarinnar. Þá
verður skoðað nánar fyrir öll starfs-
leyfi útgefin af stofnuninni hvort
ástæða sé til þess að birta á vefsíðum
leyfisskyldra rekstraraðila áhættumöt
og áætlanir vegna bráðamengunar og
vegna frágangs við mögulega rekstr-
arstöðvun. Umhverfisstofnun birtir í
dag útgefin starfsleyfi og niðurstöður
eftirlits, mælinga, vöktunar og þving-
unarúrræða,“ segir í frétt frá Um-
hverfisstofnun vegna veitingar leyf-
isins.
Þá segir að í athugasemdunum
hafi verið nokkur atriði sem ítrekað
hafi komið fram. Í greinargerðinni er
því sérstök umfjöllun um fyrirkomu-
lag vöktunar (bæði varðandi losun og
umhverfisvöktun) og um framsetn-
ingu gagna á kynningarfundum, um
vöktun flúors og um þynningarsvæði
álversins. Einnig er þar gerð grein
fyrir viðbrögðum við einstökum at-
hugasemdum. „Í stórum dráttum eru
viðbrögðin við ofangreindum atrið-
um eftirfarandi: Farið verður yfir fyr-
irkomulag kynningarfunda og ábyrgð
þeirra. Á vettvangi umhverfisvökt-
unarinnar verður skoðað hvort ekki
sé tilefni til að vakta flúor allt árið
á mælistöðvunum á Kríuvörðu og
Gröf [í Hvalfjarðarsveit]. Einnig gæti
á þeim vettvangi komið til greina sér-
stök vöktun á flúor að Kúludalsá en
sú hugmynd kemur til vegna veik-
inda sem hafa komið fram í hrossum
á bænum. Ekki hefur verið sýnt fram
á að þau veikindi stafi af flúormengun
en Umhverfisstofnun telur engu að
síður fulla ástæðu til mælinga á flúor-
styrk. Varðandi þynningarsvæði telur
Umhverfisstofnun að skýrleiki þurfi
að vera meiri varðandi hvaða lög og
reglugerðir gilda um þynningarsvæði
og hefur gert umhverfis- og auðlind-
aráðuneytinu viðvart um það sjónar-
mið.“
Þá segir í tilkynningu Umhverfis-
stofnunar vegna starfsleyfisins að í at-
hugasemdum hafi einnig komið fram
sú skoðun að upplýsa þurfi almenn-
ing um mengunaróhöpp. „Í þessu
sambandi er sérstaklega horft til við-
sjárverðra óhappa sem gætu orðið ef
svo illa vill til að þurrhreinsivirki
fer úr rekstri í lengri tíma. Minnt
var á að einmitt þetta gerðist
árið 2006. Brugðist hefur ver-
ið við þessu með því að í starfs-
leyfið hefur verið sett ákvæði
um að koma þurfi upplýsingum
sem fyrst á framfæri við búfjár-
eigendur í nágrenninu ef þurr-
hreinsivirki er úr rekstri í þrjár
klukkustundir. Þetta ákvæði er
til viðbótar við mun víðtæk-
ari tilkynningarskyldu til Um-
hverfisstofnunar. Þá má nefna
að sett er frekari skýring í starfsleyfið
í grein sem fjallar um að eftirlitsaðili
geti ákveðið, telji hann ástæðu til, að
fara fram á tíðari mengunarmælingar
eða heimilað að dregið verði úr tíðni
mælinga. Viðbótin skýrir nánar hve-
nær heimilt er að draga úr tíðni mæl-
inga.“
Loks er í greinargerðinni farið ít-
arlega yfir forsendur nokkurra ann-
arra ákvæða starfsleyfisins sem gerðar
voru athugasemdir um. Auk þess hafa
minniháttar villur verið lagfærðar og
orðalagi breytt á stöku stað. Starfs-
leyfi Norðuráls Grundartanga ehf.
öðlast þegar gildi og gildir til 16. des-
ember 2031 eins og fyrr segir. Fyrra
starfsleyfi fyrirtækisins fellur þar með
úr gildi.
Harma niðurstöðuna
Umhverfisvaktin við Hvalfjörð
harmar þessa niðurstöðu Umverf-
isstofnunar. Í tilkynningu á Fa-
cebook-síðu félgagsins daginn eft-
ir að úrskurður UST birtist, seg-
ir: „Þau dapurlegu skilaboð bárust
Umhverfisvaktinni rétt þegar há-
tíðar eru að ganga í garð að Um-
hverfisstofnun hafi samþykkt nýtt
starfsleyfi fyrir Norðurál á Grund-
artanga, en það skal gilda til ársins
2031. Enn hefur Umhverfisstofnun
afhjúpað lánleysi sitt í hlutverki eft-
irlitsstofnunar með mengandi iðn-
aði í landinu.“ mm
Umhverfisstofnun gefur út
nýtt starfsleyfi fyrir Norðurál
Norðuráli er nú heimilt að framleiða allt að 350.000 tonn af
áli á ári í verksmiðjunni á Grundartanga. Ljósm. mm.