Skessuhorn - 20.09.2017, Blaðsíða 22

MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 201722
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að spreyta sig á. Auk þess birtum við lausn
á krossgátu síðustu viku. Þeir sem vilja geta sent Skessuhorni lausnarorð/in á
netfangið: krossgata@skessuhorn.is fyrir klukkan 15 á mánudögum. Athugið
að fullt nafn og heimilisfang þarf að fylgja með lausninni. Þeir sem ekki hafa
aðgang að tölvupósti sendi lausnir á: „Skessuhorn - krossgáta, Kirkjubraut
56, 300 Akranesi (póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi á föstudegi). Dregið
verður úr réttum innsendum lausnum og fær vinningshafinn bókargjöf frá
Skessuhorni.
Alls bárust 79 lausnir við krossgátunni í blaðinu í síðustu viku. Lausnin
var: „Langlund.“ Vinningshafi er Harpa Jónsdóttir, Hjarðarfelli, Eyja- og
Miklaholtshreppi, 311 Borgarnesi.
Skýr
Blíða
Gefa í
skyn
Aflar
Fákur
Hætta
Fæði
Duft
Skop-
leikari
Kvörn
Titill
Hitann
Byr
Grip
Bor
Fæða
Hylur
Vogar
Bjálkar
Dundar
Tónn
Öfug
röð
Birta
Verma
Á fæti
For-
feður
Príla
7
Óreiða
Kostur
Heiti
Fiskar
Rugga
Lögg
Erfiða
Roskinn
Deigur
Veisla
Ætið
Þrep
Sam-
þykkir
Gild
Asi
Ólíkir
4 Æpir
Trufla
Sómi
Sýl
Sund
Ásaka
Fyrnt
6
Góður
All-
mikil
Hás
Gabb
1000
Dyggur
Pípur
Hlíf
Eign
1
Ójafna
Þegar
Slár
Tæta
Samdi
Refur
Smávík
Þar til
Át
For-
vitnast
Æft
Hneisa
Féll
Tvíhlj.
Býsn
Feiti
Op á ís
Spann
Frá
Trjá-
tegund
Vafi
Örlæti
Óttast
Rengja
Púki
Deila
Rúða
Fálm
Hnusla
Á fæti
3 2
Óhóf
Sérhlj.
Teppi
Árla
Fjalls-
brún
Yfir-
höfn
Tign
Svik
Öslaði
Glund-
ur
Rófa
5
Ílát
ng-
stræti
Vitrara
8
1 2 3 4 5 6 7 8
A F S Ö K U N Ý M I S T K U
L J Ó Ð U R A L A S T Ó A R
L Ö M U L T U G A U M U R
T R I S S A T Ú N N Ö S K
A T A Ö R N L A N D Á R
B L E N D I N F R Á G R Ó
H Í T D D N Ó A R Á L A
Ð K U N N I E F L I N G
U N I R Á S Ó S U M T A L
R Ú N N A U S T N Ó T Æ
N Á I Ð H A D A M A
S Á A R N A Á R U T R Ú
Í T U R I Ð A R Á F A
N A M S N E R T I N G A R
S E R K I G I Ó N A L Á N
T Á L G N Ý R N Ó A N A
T A Ð Ó A R S T E I N N F
Í M A R Ú M A K R A S Ó N
L A N G L U N D
L
A
U
S
N
Ú
R
S
ÍÐ
A
S
T
A
B
L
A
Ð
I
Nú er menningarveturinn að hefjast
og við byrjum hann á því að frum-
sýna nýja sýningu á Söguloftinu:
Auður djúpúðga – sagan öll. Það
er hinn vinsæli rithöfundur Vilborg
Davíðsdóttir sem hér stígur á stokk
en hún lýkur í haust þríleik sínum
um konuna sem á engan sinn líka í
landnámssögunni með sjálfstæðri
bók um siglinguna yfir hafið og
þessari sýningu á Sögulofti Land-
námssetursins í Borgarnesi.
Í Laxdælu segir um ævintýralegan
flótta Auðar Ketilsdóttur frá Skot-
landi til Íslands með sjö sonarbörn
sín: „Þykjast menn varla dæmi til
vita að einn kvenmaður hafi kom-
ist í brott úr þvílíkum ófriði með
jafnmiklu fé og föruneyti. Má af
því marka að hún var mikið afbragð
annarra kvenna.“
Vilborg fer með áhorfendur í
ferðalag um slóðir Auðar á Bret-
landseyjum og í kjölfar hennar til ey-
landsins á enda veraldar þar sem ár
og vötn voru sögð iða af fiski, jökul-
hettur gnæfa við himin og sjálf jörð-
in spúa eldi. Saman við viðburðaríkt
líf Auðar á Írlandi og Skotlandi flétt-
ast atburður sem markaði upphaf
landnámsins blóði: þrælauppreisn á
suðurströnd Íslands.
Nýja skáldsaga Vilborgar nefn-
ist Blóðug jörð en þær fyrri, Auður
og Vígroði, hlutu fádæmagóðar við-
tökur lesenda og gagnrýnenda og
var Auður tilnefnd til Íslensku bók-
menntaverðlaunanna. Vilborg hlaut
einnig mikið lof fyrir síðustu bók
sína, Ástina, drekann og dauðann,
og fjöldi fólks um land allt hefur
hlýtt á fyrirlestra hennar um gjafir
sorgarinnar.
Sýningar á Auði djúpúðgu hefjast
á Söguloftinu þann 14. október og
standa fram í nóvember. Miðapant-
anir og nánari upplýsingar í Land-
námssetri Íslands, Borgarnesi, sími
437-1600.
Eftir áramótin verða Guðmund-
ur Andri Thorsson og Einar Kára-
son með nýjar sýningar á Söguloft-
inu. Að þessu viðbættu munu tón-
leikar og alls konar skemmtilegar
uppákomur dreifast hér og þar yfir
veturinn. Endilega fylgist með við-
burðum okkar á samskiptamiðlum
og á heimasíðunni okkar landnam.
is.
-fréttatilkynning
Spennandi vetur framundan
í Landnámssetrinu
Í fyrsta örpistlinum fjölluð-
um við um skilgreininguna á
sykri og hvað viðbættur syk-
ur er. Nú er komið að því að
fara yfir tegundir viðbætts
sykurs.
Við matargerð er oftar en
ekki bætt við sykri til að gera
matinn betri og meira af-
gerandi, en fyrir þá sem það
vilja þá þarf að vanda val-
ið og nota viðbættan sykur
sem bæði hentar og er okkur
bestur með tilliti til næringar
og líkamsástands.
Þægilegast er að setja við-
bætta sykurinn upp í töflu og
sortera hann eftir tegundum
og vinnsluaðferðum og svo
eftir GL stuðlinum.
Fyrir heilbrigðan einstaling
er náttúrulegur sykur besti
kostur því þar fáum við bæði
vítamín og steinefni með
sætunni og í sumum tilfellum
trefjar. Náttúrulegur sykur er
að auki minnst unninn.
Unninn sykur er æði mis-
jafn og misóhollur þó svo
að hann hafi í flestum tilfell-
um lægri GL stuðul en nátt-
úrusykur. Oftar en ekki er
búið að einangra sykurinn og
verður hann því næringalítill,
inniheldur lítið af vítamínum
og steinefnum. Að mestu eru
þetta hitaeiningar og sætu-
bragð.
Sykuralkóhól er í raun efna-
ferli þar sem sætan er ein-
angruð og inniheldur því fáar
hitaeiningar. Það sem ein-
kennir sykuralkóhól er að í
óverulegu magni (1 pakki
Tópas) geta þau valdið gerj-
un í þörmunum sem getur leitt
til vindgangs og niðurgangs.
Sykuralkóhól hafa þvi neikvæð
áhrif á meltinguna og þar með
þarmaflóruna.
Gervisykur er iðnaðarfram-
leiðsla sem átti í upphafi að
gefa sykursjúkum möguleika á
sætara lífi en því miður er hann
orðinn hluti af fæðu margra í
dag. Ýmsar rannsóknir benda
til þess að gervisykur auki líkur
á krabbameini og safnist upp í
líkamanum. Gervisykur telst því
vart góður valkostur.
Eitt er gott að hafa í huga varð-
andi sætu sem inniheldur núll GL
er að þegar líkaminn skynj-
ar sætubragðið þá fer insúlín
kerfi líkamans í gang (ekki hjá
sykursjúkum). Það getur leitt
til sykurfalls sem aftur kallar á
mat og því eru sumir sem vilja
meina að núll GL geti valið
þyngdar aukninu því viðkom-
andi verði svangari fyrir vikið.
Að lokum þá er best að árétta
að allra best er að borða engan
viðbættan sykur og borða af-
urðirnar beint frá náttúrunnar
hendi með allri þeirri næringu
sem hún inniheldur.
Lífrænar kveðjur,
Kaja
Viðbættur sykur
Heilsuhorn Kaju
Viðbættur sykur sorteraður eftir vinnslu og GL stuðli. Sykurstuðull kallast
á ensku „glycemic index“ (GI). Sykurstuðull mælir áhrif tiltekinnar fæðu á
blóðsykur. Fæða með háan sykurstuðli veldur hraðri og mikilli hækkun á
blóðsykri en fæða með lágan sykurstuðul veldur minni og hægari hækkun á
blóðsykri.
!
!
!
Heiti Vinnslu a!fer! GL Heiti Vinnslu a!fer! GL
Kókos pálmasykur Náttúrulegur sykur 35 Maltose
sykur/ ver!ur til vi! hitun eins og
rótargrænmetis, korn og kartöflur 105
Hunang Náttúrulegur sykur 50 Dextrose sykur / unnin úr maís 100
Hlynssíróp Náttúrulegur sykur 54 Glucose
sykur / hægt a! vinna úr flestum
mat 100
Stevia Náttúrulegt sæta 0 Maltodextrin
sykur/ unni! úr korni a!allega
bygg 110
Agave síróp Unnin sykur 15 Mannitol
sykur alcohol/efnaferli uppruni oft
ó"ekktur 2
Frukósi sykur/ unni! úr ávöxtum, grænmeti og fl. 25 Lactitol
sykur alcohol/efnaferli uppruni oft
ó"ekktur 3
Hrísgrjónasíróp Unnin sykur/ unnin úr hrísgrjónum 25 Sorbitol
sykur alcohol/efnaferli uppruni oft
ó"ekktur 4
Bygg síróp Unnin sykur/ unni! úr byggi 42 Glycerol
sykur alcohol/efnaferli uppruni oft
ó"ekktur 5
Dö!lu síróp Unnin sykur/ unni! úr dö!lum 42 Xylitol
sykur alcohol/efnaferli uppruni oft
ó"ekktur 12
Reyrsykur Sykur extract/ unni! úr reyr 43 Maltitol sykur alcohol/efnaferli uppruni oft ó"ekktur 35
Lactose sykur / unni! úr mjólk 45 Alitame Gerfi sykur 0
Sucrose hvítur sykur/ unnin úr reyr og sykurrófum 65 Aspartame Gerfi sykur 0
HFCS -42
Háfrúgtósasykur Unnin sykur/ unni! úr maís á annan hátt en dextrose
68 Saccaharin Gerfi sykur 0