Morgunblaðið - 14.10.2019, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 14. OKTÓBER 2019
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Úrval af rafdrifnum
hvíldarstólum
Opið virka daga
11-18
laugardaga
11-15
N Ý F O R M
h ú s g a g n a v e r s l u n
Komið og skoðið úrvalið
Öryggismálin fyrirferðarmeiri
 „Við þurfum að standa fast í fæturna“  Arctic Circle lauk í gær  „Vettvangur fyrir eiginlega allt“
Teitur Gissurarson
teitur@mbl.is
„Öryggismálin eru að verða fyrir-
ferðarmeiri og maður fann það á
ráðstefnunni í [gær]. Það var verið
að fjalla um mál sem hafa kannski
ekki alltaf verið í forgrunni þar. Það
bendir til þess að öryggismálin séu
að færast ofar,“ segir Pia Elísabeth
Hansson, forstöðumaður Alþjóða-
málastofnunar Háskóla Íslands, í
samtali við Morgunblaðið um Arctic
Circle-ráðstefnuna sem stóð yfir
helgina og lauk í gær.
Eins og greint var frá fyrir helgi
sóttu um 2.000
þátttakendur
ráðstefnuna og
voru haldnar 188
málstofur með
ríflega 600 ræðu-
mönnum.
Þeirra á meðal
voru Rick Perry,
orkumálaráð-
herra Bandaríkj-
anna, og Vikt-
oría, krónprinsessa Svíþjóðar.
„Þetta hefur þessa sérstöðu að
vera ekki bara fræðileg ráðstefna
eða bara stefnumót stjórnmála-
manna,“ segir Pia og bætir við:
„Ekki afgerandi akademísk ráð-
stefna eða afgerandi pólitísk. Þetta
er vettvangur fyrir eiginlega allt,
og það er í sjálfu sér gott mark-
mið.“
Grænland fékk stóran sess
„Mér fannst líka áberandi á ráð-
stefnunni í ár að Grænland fékk
mjög stóran sess,“ segir Pia og vík-
ur aftur að öryggismálunum.
„Grænland er, líkt og Ísland, í
þeirri stöðu að vera landfræðilega
mjög mikilvægt aftur.“
Hún segir að þó að öryggismálin
hafi verið áberandi hafi loftslags-
málin verið það einnig og segir:
„Auðvitað hljóta okkar aðaláherslur
áfram að liggja í loftslagsmálum.“
Hún telur að þó að sjónum sé nú í
auknum mæli beint að öryggismál-
um megi ekki gleyma hvað skipti
Íslendinga mestu máli. „Ég held að
við þurfum að vera svolítið á tánum
núna. Að halda okkar málefnum á
lofti. Hvað teljum við vera mikil-
vægast á norðurslóðum núna? Við
þurfum að standa fast í fæturna og
mér sýnist ráðamenn vera algjör-
lega með það á hreinu að setja lofts-
lagsmálin í forgrunn.“
Pia Elísabeth
Hansson
Morgunblaðið/Eggert
Sænsk Viktoría, krónprinsessa Sví-
þjóðar, í ræðustól á ráðstefnunni.
Lekandatilfellum fer enn fjölgandi
en klamydíusýking er enn algengasti
kynsjúkdómurinn hér á landi, að því
er fram kemur í nýbirtum Farsótta-
fréttum Embættis landlæknis.
Á fyrstu níu mánuðum ársins hafa
95 einstaklingar greinst með lek-
anda, 85 karlar og 10 konur en sjúk-
dómurinn greinist helst hjá íslensk-
um körlum. Hins vegar hefur dregið
úr aukningu sárasóttar yfir sumar-
mánuði ársins en 28 greindust með
sjúkdóminn á fyrrgreindu tímabili,
þar af voru 25 karlar og 3 konur.
Tilfelli klamydíusýkinga eru færri
nú en á árunum á undan, en 1.315
einstaklingar hafa greinst með sýk-
inguna það sem af er ári og greinast
jafnan fleiri konur en karlar með
sjúkdóminn. 602 karlar og 713 konur
greindust með sjúkdóminn á fyrstu
níu mánuðum ársins.
Á tímabilinu greindust 28 einstak-
lingar með sárasótt, þar af 25 karlar
og 3 konur og 26 einstaklingar með
HIV-sýkingu, þar af 21 karl og 5
konur. Allir þeir sem greindust með
HIV-sýkingu voru af erlendu bergi
brotnir að einum undanskildum sem
var íslenskur ríkisborgari. Þá er tek-
ið fram í Farsóttafréttum að HIV-
sýking greinist einkum meðal út-
lendinga en margir þeirra sem
greinast eru með þekkta HIV-sýk-
ingu og þegar komnir í meðferð áður
en þeir koma til landsins.
Í fréttabréfi landlæknis segir enn-
fremur að einstaklingar þurfi að
sýna meiri aðgát í kynlífi svo að ár-
angur náist í baráttunni við kynsjúk-
dóma. Það sé gert með því að fækka
rekkjunautum, nota smokka og leita
sem fyrst til læknis vakni grunur um
sjúkdómssmit.
Fleiri greinast með lekanda
 Klamydíusýking er enn algengasti kynsjúkdómurinn
 Landlæknir segir þörf á að fólk sýni meiri aðgát í kynlífi
Morgunblaðið/Ómar
Heilsa Klamydíusýkingum fækkar
en lekandatilfellum fer fjölgandi.
Mikilvægt er að
byggja upp nú-
tímalega þjón-
ustu í kringum
arfleifð Jóns Sig-
urðssonar á fæð-
ingarstað hans,
Hrafnseyri við
Arnarfjörð. Hún
á að taka mið af
fjölbreyttum
þörfum almennings, ekki síður en
fræðimanna, listamanna og hugs-
uða.
Það er niðurstaða skýrslu nefndar
um arfleifð Jóns Sigurðssonar.
Áhersla er lögð á að þjónustan verði
skilvirk og miði að hindranalausu
aðgengi, hún hafi tímalaust og al-
þjóðlegt inntak sem styðjist við öfl-
ugar rannsóknir og fræðastarf, með
það að markmiði að vera sú sam-
félagsdeigla sem hún hefur alla
burði til að vera.
Lagt er til að starfsemin á
Hrafnseyri verði efld og stofnaður
formlegur samstarfsvettvangur
þeirra sem nú sinna opinberri
menningarstarfsemi sem tileinkuð
er ævistarfi og minningu Jóns Sig-
urðssonar.
Fram kemur í tilkynningu forsæt-
isráðuneytisins að forsætisráðherra
hyggst leggja fram tillögu til þings-
ályktunar á Alþingi síðar í vetur
sem byggð verður á skýrslunni.
Nútímaleg
þjónusta á
Hrafnseyri
Jón Sigurðsson
 Miðlun á arfleifð
Jóns verði efld
Fimm slösuðust þegar bíll erlends ferðafólks fór
út af veginum á sunnanverðu Snæfellsnesi í
fyrradag og valt nokkrar veltur. Lögreglan á
Vesturlandi tilkynnti í gær að farþegi í bílnum
hefði verið úrskurðaður látinn.
Slysið varð á öðrum tímanum síðastliðinn
laugardag. Fólkið varð allt fyrir meiðslum og
tveir voru taldir alvarlega slasaðir. Fólkið var
flutt með þyrlum og sjúkrabifreiðum af slysstað.
Myndin var tekin þegar þyrla Landhelgisgæsl-
unnar lenti við Borgarspítalann. Orsakir slyssins
eru til rannsóknar hjá lögreglunni á Vestur-
landi. Fulltrúar frá rannsóknarnefnd umferðar-
slysa og tæknideild lögreglunnar á höfuðborgar-
svæðinu fóru einnig á vettvang.
Einn farþegi lést og fjórir slösuðust í bílveltu
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Alvarlegt umferðarslys varð á Snæfellsnesi á laugardag