Morgunblaðið - 30.10.2019, Blaðsíða 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER 2019
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
9
6
1
9
7
VERIÐ VELKOMIN Í REYNSLUAKSTUR
Sheer
Driving Pleasure
BL ehf
Sævarhöfða 2 / 110 Reykjavík
525 8000 /www.bl.is
Nýr og sportlegri framendi með áberandi BMW einkennum í ljósum og grilli. Afturendinn hefur einnig
fengið ný afturljós sem setja fallegan svip. Sparneytin 2ja lítra dísilvélin með 8 gíra sjálfskiptingu notar
einungis 5,8 l á hverja 100 km samkvæmt nýjum WLTP viðmiðunarreglum. Vertu með þeim fyrstu
að koma og upplifa alvöru BMW aksturseiginleika og þægindi með því að reynsluaka nýjum
fjórhjóladrifnum BMW X1.
BMW X1 xDrive 18d. Verð frá: 6.590.000 kr.
NÝR BMW X1
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Niðurstöður rannsóknar sýna að
18% nýnema í diplómanámi fyrir
verðandi lögreglumenn á Íslandi eru
hlynnt almennum skotvopnaburði
lögreglu. Er það næstum helmingi
lægra hlutfall en í sambærilegri
rannsókn meðal norskra lögreglu-
nema sem út kom árið 2015. Könnun
þessi er á meðal þess sem til umræðu
verður í málstofu um afbrot og lög-
gæslu í húsnæði Odda hjá Háskóla
Íslands næstkomandi föstudag. Mál-
stofan hefst klukkan 9.
Guðmundur Oddsson, dósent í fé-
lagsfræði við hug- og félagsvísinda-
svið Háskólans á Akureyri, segir Ís-
land hafa tekið þátt í samevrópska
rannsóknarverkefninu RECPOL frá
árinu 2011, en um er að ræða einu
rannsókn sinnar tegundar í heimin-
um. Tilgangur RECPOL er að fræð-
ast um lögreglunema í sjö Evrópu-
ríkjum; Belgíu, Danmörku, Íslandi,
Noregi, Skotlandi, Svíþjóð og Spáni
(Katalóníu) með reglulegum spurn-
ingalistakönnunum. Eru þær gerðar
við upphaf náms, lok náms, þremur
árum eftir útskrift og sex árum eftir
útskrift. RECPOL er ætlað að auka
þekkingu á lögreglunemum, hvað
þeir vilja og hvaða viðhorf þeir hafa
til starfsins. Er þetta sagt auka
skilning á gildismati og viðhorfum
lögreglunema og hvernig þeir mót-
ast í námi og starfi.
„Lögregluskóli ríkisins hóf að
safna þessum gögnum á sínum tíma
og svo þegar lögreglunám var fært
upp á háskólastig árið 2016 héldum
við áfram þeirri vinnu. Í haust lagði
ég svo fyrir þessa könnun, eins og
við höfum gert síðustu ár, þar sem
bætt var við spurningu sem Norð-
menn hafa spurt sína nemendur,“
segir Guðmundur og vísar þar til
spurningar er snýr að viðhorfi nema
til skotvopnaburðar við almenn lög-
reglustörf.
„Þetta er afar áhugaverð spurning
til að spyrja nemendur í lögregl-
unámi á Íslandi út í, þar sem Ísland
er eitt fimm ríkja á Vesturlöndum
þar sem lögreglumenn bera ekki
vopn við skyldustörf,“ segir hann, en
ríkin fimm eru; Ísland, Noregur,
Bretland, Írland og Nýja-Sjáland.
Kynin ekki alveg samstiga
„Nemendur eru spurðir um leið og
þeir hefja nám og það eru þessar
niðurstöður sem hér um ræðir. Svo
verður spurningalisti lagður fyrir hóp-
inn aftur við útskrift, því næst eftir
þrjú ár í starfi sem lögreglumenn og
svo er hugmyndin sú að spyrja aftur
eftir sex ár í starfi. Ekkert af þeim
löndum sem taka þátt í þessu verkefni
hefur þó náð haldbærum niðurstöðum
fyrir elsta hópinn. Ástæða þess er með-
al annars sú að svarhlutfall minnkar
við hverja könnun,“ segir hann, en
svarhlutfallið fyrir þá könnun sem lögð
var fyrir síðastliðið haust meðal lög-
reglunema hér á landi var 70,4%.
Nokkur munur er á milli kynjanna
þegar kemur að viðhorfi til vopnaburð-
ar, en niðurstöður rannsóknarinnar
sýna að karlmenn eru hlynntari skot-
vopnaburði. Þannig eru 24% karla
hlynnt en 13% kvenna.
Þá segir Guðmundur mikilvægt að
vita viðhorf þeirra sem stunda
lögreglunám til vopnaburðar.
„Í þessum hópi eru lögreglumenn
framtíðarinnar og stefna lögreglunnar
með tilliti til vopnaburðar hefur vafa-
laust áhrif á það hvers konar fólk sæk-
ir í starfið,“ segir hann.
Fáir eru fylgjandi vopnaburði
 Lögreglunemar á Íslandi spurðir út í viðhorf sitt til skotvopnaburðar lögreglumanna  Innan við
20% þeirra eru fylgjandi almennum vopnaburði  Mikilvægt að kanna viðhorf hópsins, segir dósent
Morgunblaðið/Ómar
Handtaka Ný könnun meðal lögreglunema er sögð mikilvæg til að vita viðhorf lögreglu til vopnaburðar.
Á málstofunni, sem er hluti af
Þjóðarspegli Háskóla Íslands,
verður einnig flutt erindi um
manndráp á Norðurlöndum.
Sýna niðurstöður meðal annars
að tíðni manndrápa er hæst í
Finnlandi og lægst á Íslandi.
Karlmenn eru í flestum tilfellum
bæði gerendur og brotaþolar en
algengast er að hnífi sé beitt.
Þá kom áfengi mjög oft við sögu
í málum á Íslandi og í Finnlandi
en síður í Noregi og Danmörku.
Þá snýr annað erindi að of-
beldi gegn börnum. Niðurstöður
sýndu að afleiðingar voru marg-
víslegar en áþekkar hver sem
birtingarmynd ofbeldisins var.
Þær helstu voru andlegar áskor-
anir, ýmsir krónískir líkamlegir
sjúkdómar, fíknivandi, sjálfs-
vígstilraunir.
Loks er í enn öðru erindi
fjallað um tilkynningar til lög-
reglu. Niðurstöður benda meðal
annars til að lægra hlutfall þol-
enda kynferðisbrota tilkynnir
brotið til lögreglu en þolendur
allra annarra brotaflokka. Hlut-
fallslega flestir sem verða fyrir
innbrotum tilkynna brotið.
Afbrot og
löggæsla
ÞJÓÐARSPEGILLINN