Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.10.2019, Blaðsíða 28

28 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13.10. 2019
LESBÓK
SJÓNVARP „Ef þú ert að fara að kventengja við mig þá
skaltu hætta strax!“ Eitthvað á þessa leið kemst karakter
Toni Collette að orði í glæpaþáttunum Unbelievable, sem
nýlega komu inn á efnisveituna Netflix. Hún er að tala
við vinnufélaga sinn, leikinn af Merritt Wever, sem er
öllu gefnari fyrir tilfinningahjal. Stöllurnar þykja fara á
kostum í þáttunum sem hlotið hafa mikið hól og þar er
að finna fleiri eftirminnilegar persónur, ekki síst kon-
ur. Má þar nefna ungstirnið Kaitlyn Dever sem fer
listavel með hlutverk ungrar konu sem kærir nauðgun
en er ekki trúað. Unbelievable byggist á sönnum at-
burðum og fjallar um rannsókn á nokkrum nauðg-
unarmálum sem þykir svipa hverju til annars en
erfiðlega gengur að finna sökudólginn.
Hættu að kventengja!
Toni Collette er í essinu
sínu í Unbelievable. AFP
ÞRASS Stuttmyndin Slayer: The Repentless
Killogy verður frumsýnd í kvikmyndahúsum
vítt og breitt um heiminn miðvikudags-
kvöldið 6. nóvember næstkomandi, þar á
meðal í Bíó Paradís. Aðeins verður um þessa
einu sýningu að ræða. Auk myndarinnar, sem
BJ McDonnell leikstýrir, verður á boðstólum
sérstakt aukaefni frá hljómsveitarmeðlimum
og heilir tónleikar bandsins sem teknir voru
upp í Forum-tónleikahöllinni í Los Angeles
árið 2017. Nú fer hver að verða síðastur að
sjá Slayer á sviði en lokatónleikar hinsta
heimstúrs bandsins fara fram 30. nóvember
næstkomandi í téðri Forum-höll.
Slayer treður upp í Paradís
Kerry King í ham á Secret Solstice í fyrra.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Jason gamli Newsted hress að vanda.
„Ég kom á
stöðugleika“
ÞRASS Í nýlegu samtali við banda-
rísku útvarpsstöðina WZZR (Real
Radio 94.3) kveðst bassafanturinn
Jason Newsted hafa komið á
ákveðnum stöðugleika í Metallica,
eftir að hann gekk til liðs við bandið
eftir andlát Cliffs Burtons árið
1986. „Þetta útheimti mikla vinnu
og var ekki fyrir hvern sem er, en
maður lifandi, það sem við afrek-
uðum. Það var vegna þess að við
vorum réttir menn á réttum stað og
á réttum tíma að spila fyrir rétta
fólkið,“ sagði Newsted í viðtalinu
en djúp sorg sótti að hinum þremur
meðlimum Metallica eftir sviplegt
fráfall Burtons. Sjálfur vék New-
sted úr bandinu árið 2001 og Rob
Trujillo var ráðinn í hans stað.
Fátt er betur til þess fallið aðdraga börn og ungmenni inn ídagblöð en blessaðar mynda-
sögurnar; nema ef vera skyldu
íþróttirnar og svo kom Járnsíðan
auðvitað sterk inn hérna í Morg-
unblaðinu á sínum tíma en þar var
málmi þessa heims gert óvenjulega
hátt undir höfði. Blessuð sé minning
hennar! Minnið mig á að krefjast
þess við tækifæri að Járnsíðan verði
endurvakin. Er ekki almennur
stemmari fyrir því hér í Móunum?
Davíð? Haraldur?
Alltént. Óhætt er að fullyrða að
engin myndasaga hafi sett eins
sterkan svip á þetta blað og karlang-
inn hann Ferdinand en óvísindaleg
athugun við vinnslu þessarar greinar
leiddi í ljós að hann birtist fyrst á síð-
um blaðsins á því herrans ári 1956.
Það eru 63 ár, segi ég og skrifa, nán-
ast heil mannsævi. Þess má til gam-
ans geta að Valtýr Stefánsson var
ritstjóri blaðsins og ábyrgðarmaður
á þeim tíma, Sigurður Bjarnason frá
Vigur var stjórnmálaritstjóri og Árni
Óla var með Lesbókina. Ekki fylgir
þó sögunni hver þeirra hleypti Ferd-
inand upp á dekk, eða hvort það var
einhver allt annar, en sá hinn sami
hefur án efa ekki gert ráð fyrir því að
æringinn sá myndi lifa þá alla – og
fleiri til. Og hver veit nema hann eigi
eftir að lifa okkur öll sem nú vinnum
að útgáfu Morgunblaðsins!
Minnstu munaði að vísu að Ferdin-
and yrði skipt af velli fyrir nokkrum
árum. Það var raunar reynt en þar
sem áskrifendur grétu bara og
gnístu tönnum yfir þeim tíðindum
var hann settur umsvifalaust inn á
aftur. Og hefur verið lykilmaður í
sóknarleik blaðsins æ síðan – ásamt
auðvitað minningargreinunum og
Vísnahorninu. Ferdinand lifði meira
að segja Víkverja sem margur hélt
að væri ófeigur. En það er önnur
saga.
Enginn sérstakur þráður
Fyrstu árin var Ferdinand stað-
settur framarlega í blaðinu, gjarnan
á blaðsíðu 4 eða 6 en hefur fært sig
aftar með tímanum. Núna á hann vís-
an stað á opnu sem kallast dægra-
dvöl og er þar í góðum félagsskap
með afmælisbörnum dagsins.
Því fer fjarri að Ferdinand hafi
verið eina myndasagan í Morgun-
blaðinu á þessum fyrstu árum en af
öðrum má nefna Jakob blaðamann,
Júmbó og Spora og Geisla geimfara.
Hver man ekki eftir þeim?
En hver er þessi ágæti herramað-
ur, Ferdinand?
Þegar betur er að gáð kemur í ljós
að hann heitir í raun og sann Ferd’n-
and og er hugarfóstur danska skop-
myndateiknarans Hennings Dahls
Mikkelsens. Ferd’nand birtist fyrst
árið 1937 í Presse-Illustrations-
Bureau í Kaupmannahöfn. Ferdin-
and sjálfur (höldum okkur við ís-
lenska ritháttinn hér) er eina nafn-
greinda persónan í sögunni en aðrar
lykilpersónur eru eiginkona hans,
sonur (eins konar smá-ég) og heim-
ilishundurinn. Þá stakk faðir Ferdin-
ands einu sinni við stafni og lítið
þýddi fyrir hann að þræta fyrir son-
inn; svo sláandi líkir voru þeir.
Enginn sérstakur þráður er í sög-
unum og Ferdinand hefur gegnt alls
konar störfum á hinum og þessum
stöðum. Allt eftir því hvað á við
hverju sinni. Hann vill vel, um það
getur enginn efast, en er svolítill
klaufi og hrakfallabálkur.
Mikkelsen verður seint sakaður
um málæði en Ferdinand og fjöl-
skylda hans stynja sjaldan upp orði í
sögunum. Þá helst gegnum upphróp-
anir. Lengsta setningin sem Ferdin-
and mun hafa látið út úr sér um dag-
ana er „Ok, James“ eða „allt í lagi,
Hjalti“. Þá mun kappinn stöku sinn-
um hafa látið sér orð eins og „Afríka“
og „París“ um munn fara. Enda eru
þau falleg.
Flutti vestur um haf
Myndirnar tala sumsé gegnumsneitt
sínu máli og lítið þarf að hafa fyrir
þýðingum. Það á án efa snaran þátt í
útbreiðslu Ferdinands gegnum tíð-
ina en sögurnar hafa komið út í þrjá-
tíu löndum. Fyrsta erlenda þjóðin til
að kynnast Ferdinand voru Banda-
ríkjamenn haustið 1947.
Fékk munn-
ræpu og sagði:
Ok, James
Sá mikli kappi Ferdinand hefur átt vísan sama-
stað í Morgunblaðinu í meira en sex áratugi. En
hvaðan kom hann? Hvert er hann að fara? Hvað
er hann? Svo við gerum orð skáldsins að okkar.
Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is