Morgunblaðið - 29.11.2019, Qupperneq 63

UMRÆÐAN 63
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. NÓVEMBER 2019
Flatahrauni 7 | 220 Hafnarfirði | Sími 565 1090 | www.bjb.is
SAMEINUÐ GÆÐI
Buggy- og fjórhjóla-
dekk/felgur
allt að
30%
afsláttur
Álfelgur undir margar gerðir
fólksbíla, jepplinga og jeppa
Dekkjavörur
allt að
30%
afsláttur
BLACK FRIDAY VIKA
25. - 29. NÓVEMBER
Hinn 16. október
lagði undirritaður
fyrirspurnir er varða
ellilífeyri sjómanna
fyrir félags- og
barnamálaráðherra.
Spurningin var eft-
irfarandi: Hefur ver-
ið kannað hversu
margir sjómenn nýta
sér rétt til töku elli-
lífeyris á aldrinum
60-67 ára? Ef svo er, hversu hátt
hlutfall sjómanna nýtir þann rétt
að hefja töku ellilífeyris fyrir 67
ára aldur? Í svari ráðherra kom
fram að skilyrði fyrir töku ellilíf-
eyris við sextugt sé að viðkomandi
hafi stundað sjómennsku í 25 eða
meira. Það er rétt að taka það
fram að réttindi í lífeyrissjóðum
geta verið með ýmsum hætti,
margir sjómenn eiga því miður
ekki alltaf mikil réttindi í lífeyr-
issjóðum. Ég átti því von á að
þessi hópur væri nokkuð stór. Í
svari kom fram að einungis 29
manns fengju lífeyrisgreiðslur frá
Tryggingastofnun.
Til þess að geta sótt um lífeyri
þarf viðkomandi að leggja fram af-
rit af skattframtali, tekjuáætlun
og yfirlit yfir lögskráða daga.
Samgöngustofa heldur utan um
lögskráningar í dag en einhver
dæmi eru um að kalla þurfi eftir
upplýsingum um lögskráningar til
þeirra embætta sem sáu um lög-
skráningar fyrir daga
samgöngustofu. Slík
upplýsingaöflun getur
verið flókin og einhver
brögð eru að því að
sjómenn leggi ekki út
í þá vegferð.
Hér er um gríð-
arlegt hagsmunamál
að ræða. Sjómanns-
tarfið er erfitt lík-
amlega og slítandi.
Mikill skilningur er á
því að starfsævi þeirra
geti verið styttri en
flestra annarra. Mikli hagsmunir
liggja í því fyrir sjómenn að þeir
nýti sér rétt sinn. Hagsmuna-
samtök og hið opinbera eiga að
sjálfsögðu að veita slíkar upplýs-
ingar. Það getur verið erfitt fyrir
menn að afla sér gagna og leið-
beiningar þurfa að vera aðgengi-
legar. Sjómenn eiga það svo sann-
arlega skilið.
Sjómenn, þekkið
þið ykkar rétt?
Eftir Sigurð Pál
Jónsson
Sigurður Páll Jónsson
» Sjómannsstarfið
er erfitt líkamlega
og slítandi. Mikill
skilningur er á því
að starfsævi þeirra
geti verið styttri en
flestra annarra.
Höfundur er alþingismaður
Miðflokksins í NV-kjördæmi.
sigurdurpall@althingi.is
Það er ýmislegt sem
nútímatækni og fram-
farir i heilbrigðisþjón-
ustu hafa gert til að
breyta heiminum. Eitt
af því er að lengja líf
fólks. Við erum heilsu-
hraustari lengur og
þar af leiðandi lengist
ævikvöldið. Það er
ýmislegt sem þarf að
gera til að koma til
móts við þetta. Eitt af
því er að endurskoða ellilífeyr-
isaldur.
Ég hef lagt fram á Alþingi þings-
ályktunartillögu þess efnis að fela
fjármála- og efnahagsráðherra
ásamt félags- og barnamálaráð-
herra að hefja viðræður við samtök
opinberra starfsmanna um afnám
þeirra ákvæða úr lögum sem tak-
marka starf opinberra starfsmanna
við 70 ára aldur.
Ég tel að þetta sé nauðsynleg og
tímabær breyting. Þau rök liggja
fyrir í núgildandi lögum um réttindi
og skyldur starfsmanna ríkisins að
60 til 70 ára gamlir
starfsmenn viðurkenni
það sjaldnast sjálfir að
þeir séu ekki lengur
vinnuhæfir og að veita
þurfi ungum mönnum
færi til að komast til
starfa. Vissulega þarf
að tryggja að ungt fólk
komist að vilji það
starfa fyrir hið opin-
bera. Því fylgir oftast
ferskur blær og ný
sjónarmið. Hins vegar
er ekki hægt að líta
fram hjá því að eldri
starfsmenn, sem kannski hafa
starfað fyrir hið opinbera í fjölda
ára, búa yfir reynslu og þekkingu
sem getur reynst dýrmæt, jafnt
fyrir starfsemina sjálfa og fyrir
nýja starfsmenn.
Það skýtur skökku við að um leið
og fólk nær ákveðnum aldri eigi
það að vera óhæft til starfa, líkt og
einhver hafi ýtt á hnapp. Því tel ég
nauðsynlegt að gera þeim, er þess
óska, kleift að starfa áfram og hafa
heilsu til eftir 70 ára aldurinn.
Málið sem nú liggur fyrir Alþingi
er ekki lagt fram með það að leið-
arljósi að hvetja eða þrýsta á op-
inbera starfsmenn að lengja starfs-
ævi sína. Þvert á móti tel ég það
lykilatriði að starfsmennirnir sjálfir
fái að meta það hvenær þeir vilji
hefja lífeyristöku, hvort sem það er
fyrir eða eftir sjötugt. Ég tel að
það sé einnig mikilvægt að gera
starfsfólki sem nálgast lífeyrisaldur
kleift að lækka starfshlutfall sitt.
Ég tel jafnframt að það sé rétt
að vinna að afnámi þessara aldurs-
takmarkana í samvinnu við samtök
opinberra starfsmanna, enda mik-
ilvægt að sjónarmið þeirra komi
fram þegar verið er að breyta lög-
um og reglum sem þá snerta.
Tímarnir breytast
og mennirnir með
Eftir Bjarkeyju Ol-
sen Gunnarsdóttur »Hins vegar er ekki
hægt að líta fram
hjá því að eldri starfs-
menn búa yfir reynslu
og þekkingu sem getur
reynst dýrmæt.
Bjarkey Olsen
Gunnarsdóttir
Höfundur er þingflokksformaður
Vinstri grænna.
Nú finnur
þú það sem
þú leitar að
á FINNA.is