Fréttablaðið - 27.12.2019, Blaðsíða 18

2. Þórólfur Gíslason, kaup-félagsstjóri Kaupfélags Skag-
firðinga, var mörgum dómnefndar-
mönnum Markaðarins ofarlega
í huga við val á viðskiptamanni
ársins.
„Stefnulegir leiðtogar eiga ein-
mitt auðvelt með að greina og nýta
taktísk tækifæri. Árið 2018 var besta
rekstrarár í sögu KS og starfsemi
félagsins hefur aldrei verið með
jafnmiklum blóma og nú í lok ársins
2019,“ skrifaði einn álitsgjafinn.
„Skagfirðingar njóta góðs af vel-
gengni og síauknum umsvifum fé-
lagsins á heimasvæði þess. Þórólfur
hefur stýrt KS frá 1988 og á skilið að
vera valinn viðskiptamaður ársins
2019. „Skál‘ og syngja Skagfirðingar“
– aftur,“ bætti hann við.
„Sterk framtíðarsýn í sjávarútvegi
og öflugt félag fyrir samfélagið,“
hafði einn dómnefndarmaður á
orði. FISK-Seafood, dótturfélag
KS, hagnaðist um 1.300 milljónir á
þremur vikum í haust með kaupum
og sölu á hlutabréfum í Brimi. Við
söluna náði FISK-Seafood að auka
aflaheimildir sínar um 2.600 tonn,
eða um heil 10 prósent, sem hefur í
för með sér umtalsverða aukningu
í umsvifum útgerðarfélagsins á
heimaslóðum þess.
„Hefur byggt Kaupfélag Skag-
firðinga upp í alvöru matvælarisa
á Íslandi. Magnað að sjá hvað hann
hefur gert og nú útrás á ýmsum
sviðum, þó aðallega skyrtengt.
Mjög áhugaverð saga,“ sagði annar í
dómnefndinni.
KS vinnur nú að undirbúningi
sjálfstæðrar skyrframleiðslu í Kína,
og félagið á einnig helmingshlut í
nýrri 500 milljóna króna skyrverk-
smiðju í Swansea í Wales, sem getur
framleitt sjö þúsund tonn af skyri
á ári. Þá mun KS hefja framleiðslu á
miklu magni etanóls úr ostamysu í
verksmiðju félagsins á Sauðárkróki
á fyrri hluta næsta árs. Nú þegar
framleiðir félagið 350 tonn af þurrk-
uðu mysupróteini úr ostamysunni
en verksmiðjan átti að komast í full
afköst á seinni hluta þessa árs.
„Framleiðsla próteindufts og
etanóls úr mysu markar þáttaskil
á Íslandi því ekki einungis er um
að ræða verðmætasköpun með
nýsköpun heldur hefur vinnslan
jákvæð áhrif á umhverfið því
hráefninu var áður hent,“ sagði einn
álitsgjafi.
„Hann hefur byggt upp sann-
kallað stórveldi. Kaupfélagið hefur
sótt fram undir hans stjórn og
sama hvert er litið stendur það
vel. FISK-Seafood er til að mynda
eitt sterkasta sjávarútvegsfélag
landsins. Átti nokkur frábær við-
skipti á árinu, hefur verið að stunda
nýsköpun og allt á fullri ferð þarna,“
sagði í rökstuðningi frá einum.
Þórólfur hefur byggt
upp matvælarisa
Þórólfur Gísla-
son, forstjóri
Kaupfélags
Skagfirðinga.
3. Öflugur viðsnúningur á rekstri Íslandspósts í ár varð
til þess að Birgir Jónsson, sem
var ráðinn forstjóri Íslandspósts
byrjun sumars, hafnaði í þriðja
sæti í vali dómnefndar Markaðar-
ins á viðskiptamanni ársins.
„Embættiskerfið hefur frá því
ég man eftir mér ekki viljað taka á
nokkrum rekstrarvanda í opin-
bera kerfinu og borið því við að
lögmálin þar séu allt önnur og
flóknari en í viðskiptalífinu al-
mennt. Síðan mætir Birgir og sýnir
það svart á hvítu að það er þarft
og unnt að taka til,“ sagði einn
álitsgjafi Markaðarins.
„Var ráðinn til að snúa við
miklum taprekstri Íslandspósts
sem farinn var að kosta skatt-
greiðendur háar fjárhæðir. Ekki
hægt að segja annað en hann hafi
strax tekið til hendinni og áhrifin
eru smám saman að koma fram.
Rekstur hefur verið einfaldaður,
m.a. með sölu dótturfélaga sem
ekki tengdust kjarnastarfsemi, og
sniðin að þörfum nútímans. Fleiri
svona stjórnendur inn í fyrirtæki í
ríkiseigu!“ sagði annar álitsgjafi.
Íslandspóstur hefur verið rekinn
með tapi um árabil en nú er útlit
fyrir að afkoman á næsta ári verði
við núllið eftir víðtækar hagræð-
ingaraðgerðir. Endurskipulagning
á rekstrinum hefur skilað því að
á fyrstu tíu mánuðum ársins fjór-
faldaðist EBITDA Íslandspósts,
rekstrarhagnaður fyrir fjármagns-
liði og skatta, þrátt fyrir að veltan
hefði dregist lítillega saman á milli
ára.
„Eitt brýnasta hagsmunamál
efnahagslífsins er hagræðing í
ríkisrekstri, Birgir hefur sýnt að
með góðum vilja er það hægt og
jafnframt að engar afsakanir eru
fyrir því að gera það ekki,“ komst
einn í dómnefnd Markaðarins að
orði.
„Hann hefur gert hið ómögu-
lega og það er að snúa við rekstri
Íslandspóst og sýnt að það má
gera kröfu um alvöru rekstur á
fyrirtækjum i eigi ríkisins,“ sagði
annar í dómnefndinni.
Íslandspóstur glímir enn við
þunga afborgunarbyrði og mikla
skuldsetningu eftir ýmis fjárfest-
ingarverkefni síðustu ára. Birgir
sagði í samtali við Markaðinn í
vetur að þegar búið væri að leysa
úr skuldavanda Íslandspósts gæti
fyrirtækið byrjað að skila hagnaði
og orðið eitt arðbærasta póst-
fyrirtækið á Norðurlöndum.
„Kredit fyrir að fara inn í opin-
beran rekstur með það að mark-
miði að taka til. Væri gott ef við
fengjum fleiri svona,“ sagði enn
einn álitsgjafinn.
Vilja fleiri stjórnendur
eins og Birgi hjá ríkinu
Viðskiptamaður ársins 2019 er Árni Oddur Þórðarson, forstjóri Marels, en að mati dóm-nefndar Markaðarins
hefur Árni Oddur „leitt alþjóðlega
uppbyggingu Marels með glæsi-
brag“. Hann hafi lokið vel heppn-
aðri skráningu í kauphöllina í
Amsterdam og fengið stóra erlenda
fjárfesta inn í hluthafahópinn.
„Það er erfitt að horfa fram hjá vel
heppnaðri skráningu Marels í kaup-
höllina í Amsterdam sem svo hefur
laðað að mjög marga erlenda sjóði
og aðra fjárfesta að félaginu. Félag-
ið hefur fyrir vikið, ásamt góðum
rekstri og sterkum efnahag, hækkað
um rúm 70 prósent það sem af er
ári,“ sagði í rökstuðningi frá einum
af þeim sem skipa dómnefnd Mark-
aðarins. Marel var skráð í kauphöll-
ina Euronext í Amsterdam í byrjun
sumars og samhliða því var ráðist
í almennt hlutafjárútboð þar sem
hlutaféð var aukið um 15 prósent.
Einn álitsgjafi sagði að valið á
viðskiptamanni ársins á Íslandi
væri dálítið eins og valið á knatt-
spyrnumanni ársins á heimsvísu.
„Við þurfum að velja Messi. Þó að
það sé kannski ekki frumlegt kemur
enginn annar til greina. Það sama
gildir um Árna Odd sem er einfald-
lega að spila í allt annarri deild en
aðrir í íslensku viðskiptalífi.“
Annar sagði að skráning Mar-
els hefði verið „stór áfangi fyrir
nýsköpunarfélagið Marel sem var
sprottið upp úr þekkingu á sjávar-
útvegi, verkviti og hugviti, og skilur
eftir sig mikið á Íslandi“.
Verð í fyrstu viðskiptum eftir
skráninguna nam 3,85 evrum en
síðan þá hefur það hækkað um rúm
18 prósent. Sé litið aftur til áramóta
hefur gengi bréfanna hækkað um 70
prósent. Markaðsvirði hátækniris-
ans nálgast nú 500 milljarða króna.
„Árni Oddur skráði fyrirtækið
alþjóðlega og er að ná að selja
erlendum langtímaf jár festum
stóra hluti í fyrirtækinu. Það hefur
engum tekist áður eftir fjármála-
hrunið,“ sagði einn af álitsgjöf-
unum.
Dómnefnd Markaðarins var á
einu máli um að Ísland í heild sinni
hefði á árinu sem er að líða notið
góðs af ævintýralegu gengi Marels.
Þrátt fyrir að lífeyrissjóðirnir hafi
á árinu selt hluta af sínum bréfum
í félaginu – þeir eiga núna samtals
um 30 prósenta hlut miðað við um
40 prósenta hlut í byrjun ársins – þá
hefur samanlagður hlutur þeirra að
markaðsvirði aukist um liðlega 40
milljarða og nemur núna tæplega
140 milljörðum.
„Útlit er fyrir að helstu lífeyris-
sjóðir landsins muni skila yfir 10
prósenta raunávöxtun á árinu
og þá útkomu má ekki síst þakka
þeirri hækkun sem hefur orðið á
hlutabréfaverði Marels,“ sagði einn
dómnefndarmannanna.
Á sama tíma og lífeyrissjóðir,
ásamt innlendum verðbréfasjóðum,
hafa verið að selja sig niður í Marel
hefur eignarhlutur erlendra sjóða í
félaginu margfaldast. Þannig nam
samanlagður hlutur þeirra um átta
prósentum um síðustu áramót en í
dag eiga erlendir fjárfestingarsjóðir
tæplega 30 prósenta hlut í félaginu.
Frá skráningu félagsins í Kaup-
höllina á Íslandi árið 1992 hafa
heildartekjur þess vaxið að meðal-
tali um 22 prósent á ári. Árni Oddur
tók við stjórnartaumunum árið
2013 en næstu tvö ár var ráðist í
umfangsmiklar hagræðingarað-
gerðir sem skiluðu sér í aukinni
sölu og aukinni framlegð. Marel
stefnir að 12 prósenta árlegum vexti
fram til ársins 2026 en vöxturinn á
að byggja á öf lugri markaðssókn,
nýsköpun, vel ígrunduðu samstarfi
og yfirtökum á fyrirtækjum.
Árni Oddur að spila
í allt annarri deild
Álitsgjafar Markaðarins segja að með vel heppnaðri erlendri skráningu og því
að fá stóra erlenda fjárfesta í hluthafahópinn hafi Árni Oddur, viðskiptamað-
ur ársins, gert það sem engum Íslendingi hefur áður tekist eftir hrunið 2008.
Árni Oddur Þórðarson, forstjóri Marels. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Helstu lífeyrissjóðir
landsins munu skila yfir tíu
prósenta raunávöxtun á
árinu og þá útkomu má ekki
síst þakka þeirri hækkun
sem hefur orðið á hluta-
bréfaverði Marels.
Birgir Jónsson,
forstjóri Íslands-
pósts.
Aðrir sem voru nefndir sem viðskiptamenn ársins
n Bjarni Ármannsson, forstjóri
Iceland Seafood. „Endurkoma
í viðskiptalífið. Vel heppnuð
skráning Iceland Seafood.“
n Sigurður Viðarsson, forstjóri
TM. „Hefur rekið TM í 12 ár með
miklum myndarskap. Frábær
árangur í rekstrinum og góð
ávöxtun fjárfesta frá skrán-
ingu. Stór viðskipti svo í lok
árs með kaupum á Lykli.“
n Guðmundur Kristjánsson,
forstjóri Brims. „Hefur staðið
fyrir stækkun Brims með
kaupum á Ögurvík
og Icelandic Asia.
Félagið skilaði
metafkomu á þriðja
ársfjórðungi og
gengið hækkað um 20 prósent frá
áramótum.“
n Róbert Wessman, forstjóri
Alvogen. „Lygilegt ris á Alvogen
eftir nokkur viðskipti, síðast í
nóvember, er að nálgast (im-
plied) markaðsvirði upp á um 200
milljarða króna.“
n Gréta María Grétarsdóttir,
framkvæmdastjóri Krón-
unnar. „Krónan hefur verið
leiðandi í umhverfismálum
meðal íslenskra verslana.“
n Jón Sigurðsson, stjórnar-
formaður Stoða. „Það
sem Stoðir eru að
gera undir forystu
Jóns er markvisst
og klókindalegt.
Einkum stefnumótandi kaup í
Símanum og aðild að stórum
ákvörðunum TM.“
n Benedikt Gíslason, bankastjóri
Arion. „Benedikt er að gjörbreyta
viðskiptamódeli Arion banka og
er með fullan stuðning hlut-
hafa. Verður spennandi að
fylgjast með framhaldinu.“
n Haukur Ingason, eigandi
Garðsapóteks. „Öflugur
rekstrarmaður sem var
fyrstur til að bjóða upp á
lyfjasölu á netinu.“
n Ólafur D. Torfason,
aðaleigandi Íslands-
hótela. „Hefur alltaf
haft mikla trú á ferða-
þjónustunni á Íslandi
og hefur tekist, eftir að hafa lent
í hremmingum í kjölfar fjármála-
hrunsins, að byggja upp eina
stærstu hótelkeðju landsins.“
n Stefanía Ólafsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Avo. „Fyrsti
Íslendingurinn til að komast inn í
Y Combinator og er að byggja
upp einstaklega flott þekk-
ingarfyrirtæki.“
n Fjárfestatengill Brims.
„Sjaldan hefur reynt jafn
mikið á ættfræðikunnáttu
manns í þessari stöðu
og á sama tíma á
reglum kauphallar-
innar um fjárfest-
ingatengsl.“
n Styrmir Þór
Bragason, forstjóri Arctic Advent-
urs. „Hefði gengið frá viðskiptum
ársins ef Thomas Cook hefði ekki
farið á hausinn. Arctic Adventures
hefur haft skýra sýn á það hvernig
ferðaþjónustan mun þroskast
sem atvinnugrein og er núna í
kjöraðstöðu til að stækka enn
frekar þegar aðrir fyrirtækjaeig-
endur í greininni verða mótæki-
legri fyrir yfirtökutilboðum.“
n Guðmundur Fertram Sigurjóns-
son, forstjóri Kerecis. „Kerecis átti
frábært ár. Fengu sterka erlenda
fjárfesta með sér í lið og tekj-
urnar eru á blússandi siglingu. Það
stefnir í að Kerecis verði risi á sínu
sviði eftir nokkur ár.“
Bjarni Ãrmannsson Ólafur Torfason
Þorsteinn Friðrik
Halldórsson
tfh@frettabladid.is
2 7 . D E S E M B E R 2 0 1 9 F Ö S T U D A G U R4 MARKAÐURINN