Fréttablaðið - 31.12.2019, Page 24

KENNARASAMBAND
ÍSLANDS
Kennarasamband Íslands var formlega stofnað þann 1. janúar árið 2000 og
voru félagsmenn 6.040 talsins. Þá varð draumur margra að veruleika undir
yrskriinni Sjálfstæði í samningamálum – samstaða í réttindamálum.
Félagsmenn eru nú um 10.500 og sinnir Kennarasambandið hagsmuna-
málum fyrir kennara, náms- og starfsráðgjafa og skólastjórnendur er varða
réttinda-, kjara- og skólamál.
Á þessum tímamótum er framtíðin björt. Mikilvægi menntunar er óumdeilt.
Tækifæri framtíðarinnar byggja á öugri menntun þar sem nemendur öðlast
ölþætta þekkingu og færni til að leysa margvísleg viðfangsefni.
Við sendum félagsmönnum, nemendum og landsmönnum öllum hugheilar
nýárskveðjur og hlökkum til afmælisársins.
Nýárskveðja,
Kennarasamband Íslands
Félag framhaldsskólakennara, Félag grunnskólakennara, Félag kennara og stjórnenda í tónlistarskólum,
Félag leikskólakennara, Félag stjórnenda í framhaldsskólum, Félag stjórnenda leikskóla, Skólastjórafélag Íslands,
Félag kennara á eirlaunum
Ekki verður sagt að alþjóðleg umræða í öryggis- og varnar-málum, sem varðar Ísland,
sé fyrirferðarmikil á vettvangi
íslenskra stjórnmála eða í almenn-
ingsmiðlum. Frá því er þó brugðið,
eins og við fund ríkisleiðtoga og
ráðherra NATO í London 3.-4. þ.m.
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra lét vel af fundinum en hún
kom m.a. að umhverfismálum í
ræðu sinni. Í sameiginlegri yfirlýs-
ingu er því fyrst fagnað að liðin séu
70 ár af friði, sem NATO hafi tryggt
og meginatriði sameiginlegrar
varnarstefnu tekin fyrir. Framlög
til varnarmála voru skilgreind að
lágmarki og varað við fjandsam-
legum aðgerðum Rússa, m.a. með
nýjum meðaldrægum eldflaugum,
sem kallar á þörf á nýjum samningi
um upprætingu þeirra. Af öðru ber
að nefna að sterkari aðgerða sé þörf
gegn hryðjuverkastarfsemi og að
fagnaðarefni er árangursrík sam-
vinna NATO og ESB. Þá segir að
vaxandi áhrif Kína í alþjóðamálum
skapi í senn tækifæri og ögranir sem
nauðsynlegt sé að mæta sameigin-
lega í NATO.
Þarfir og viðhorf NATO-ríkja í
varnarmálum ráðast af landlegu,
getu þeirra og öðrum þáttum, ekki
síst sögulegum. Vegna nálægðar
Íslands við Vesturálfu, skuldbundu
Bandaríkin sig til að tryggja varnir
og öryggi okkar með samningi þess
efnis frá 1951 og skuldbindingum í
NATO. En tímarnir breytast vegna
tæknibyltinga, ekki hvað síst í gerð
vopna, sem lamað geta tæknivæð-
ingu framleiðslu og þjónustu, t.a.m.
flugsamgangna, eða áróðri í tölvu-
samskiptum.
Eftir hersetu og skipsskaða stríðs-
áranna, sem svo mjög raskaði þjóð-
lífi og viðhorfum Íslendinga, var það
mikið fagnaðarefni að varanlegan
frið skyldi tryggja með stofnun Sam-
einuðu þjóðanna 1945. En ekki tók
þá við neitt friðsældarástand. Sovét-
ríkin hlupust undan merkjum með
innlimun Austur-Evrópuríkja og
óvinveittum tilburðum og áróðri í
vestrænum ríkjum og þróunarlönd-
um. Úr því spennuástandi sprettur
upp um tíma nokkur andstaða á
Íslandi gegn þátttöku í þeirri vest-
rænu samvinnu, sem leiddi til þátt-
töku í stofnun NATO og stöðugrar
uppbyggingar varnarstöðvarinnar
í Keflavík. Sú andstaða hjaðnaði.
En ef til kæmi, er staðsetning flug-
vallarins með sínum ratsjárbúnaði,
f lugskýlum og birgðageymslum,
væntanlega ein öflugasta varnar-
aðstaðan á Norðurslóðum.
Eftir ákvörðun Bandaríkjanna
um að hverfa frá Íslandi 2006, tóku
NATO-ríkin, ásamt Svíþjóð og Finn-
landi, upp reglubundið eftirlitsflug
frá Keflavík með orustuþotum og
síðar hinum öflugu bandarísku P-4
leitarflugvélum. Það kom sér einkar
vel, hafi Rússar og öllu fremur Kín-
verjar verið haldnir einhverjum
misskilningi um að strategískt
tómarúm hefði orðið á Íslandi við
það að fastri veru bandaríska herliðs
hér lauk eftir 75 ár. Mér er í minni frá
æskuárum í heimsstyrjöldinni, að
uppi var upplýsingaspjald í pósthúsi
með mynd af Roosevelt Bandaríkja-
forseta og þeim boðskap, að þeir
myndu þakka fyrir sig og kveðja við
stríðslok. En það tók lengri tíma en
ætlað var í fyrstu og ekki var ætlun
þeirra að efna til landtöku. Það er
líka fjarstætt.
Þrjú af fyrrverandi félagsríkjum
Rússa hafa að gerst aðilar að NATO
og ESB. Þeir stunda mikla hern-
aðarlega enduruppbyggingu á
Fyrr og síðar
Síberíuströndum heimskautsins
með nýjum f lotastöðvum, f lug-
völlum, kafbátaflota og nýrri kyn-
slóð vopna, þ.m.t. eldflaugum. Nú
er því síður en svo haldið fram, að
þessi vígbúnaður sé forleikur að
hernaðaraðgerðum. En hann kann
að hafa annað notagildi. Yfirtaka
eins og sú sem framkvæmd var á
Krím var án blóðsúthellinga. Slíkar
yfirtökur í nútíma herfræði virðist
mega framkvæma fyrst í dreifðum
áföngum án beitingar sýnilegs her-
styrks, þ.e. með sálrænum og efna-
hagslegum aðgerðum. Var það ekki
sagan á Krím?
Haf i Kínverjar séð fyrir sér
óplægðan akur á Íslandi og tæki-
færi til að byggja hér að vild mann-
virki og risahöfn við nýja íslausa
siglingaleið um norðurskautið,
var það mat kolrangt. Slíkt kemur
aldrei til greina, eða að litið sé á þá
sem nágranna vegna hugmynda um
landakaup í Þingeyjarsýslu til upp-
byggingar túrisma.
En að lokum. Er Bretland, lykil-
bandamaður, á prívatbraut fárán-
legs efnahagslegs sjálfsskaða? Sú
spurning vaknar hvort Brexit-
umræðan hafi hrundið sjálfum
frumkvöðli þingbundins lýðræðis,
breska þinginu, í slíka sjálfheldu.
Það varðar hins vegar ekki framtíð
Evrópusambandsins, sem vænta má
að fái aukið vægi fyrir félagsríki sín.
Einar
Benediktsson
fyrrverandi
sendiherra
Í sameiginlegri yfirlýsingu
er því fyrst fagnað að
liðin séu 70 ára af friði,
sem NATO hafi tryggt og
meginatriði sameiginlegrar
varnarstefnu tekin fyrir.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 23Þ R I Ð J U D A G U R 3 1 . D E S E M B E R 2 0 1 9