Skessuhorn - 13.02.2019, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 201914
„Það er margt sem segir mér að sveit-
arfélög og ríkisvaldið verði að stór-
auka framlög til eldvarna í landinu,“
segir Bjarni Kristinn Þorsteinsson
slökkviliðsstjóri hjá Slökkvilði Borg-
arbyggðar í samtali við Skessuhorn.
„Og það snertir ýmis svið í starfi
okkar slökkviliðsmanna. Í fyrsta lagi
vil ég nefna að á liðnum árum hafa
verið byggð stærri hús og flókn-
ari, jafnt fjölbýlishús og atvinnuhús-
næði, og þessi hús kalla á að búnað-
ur slökkviliða taki mið af því að ráða
við aðstæður ef eldur kemur upp.
Hitt atriðið sem ég vil nefna sérstak-
lega er að hlýnandi veðurfar og auk-
inn gróður samhliða minnkandi bú-
fjárbeit hefur leitt til þess að marg-
falt meiri hætta er á illviðráðanleg-
um gróðureldum sem þrautin þyngri
gæti reynst að eiga við. Því höf-
um við í Slökkviliði Borgarbyggð-
ar kynnst ágætlega í áranna rás, til
dæmis í Mýraeldunum 2006 og fleiri
brunum eftir það. Þá eru heilu sum-
arhúsahverfin að hverfa í skógi, í
bókstaflegri merkingu. Þar er eld-
hætta gríðarleg og ekki við neitt ráð-
ið ef eldur brýst út við óhagstæð skil-
yrði.“
Blaðamaður Skessuhorns settist
niður með Bjarna á slökkvistöðinni
í Borgarnesi í síðustu viku, en auk
þess var farin ökuferð í sumarhúsa-
byggðina við norðanvert Skorradals-
vatn og aðstæður þar skoðaðar með
tilliti til aðgengismála og hættu á
víðtækum eldum. Það svæði er eitt
af þeim sem slökkviliðsmenn hafa
þungar áhyggjur af ef eldur nær að
brjótast út t.d. í hvassviðri og þurrk-
um. „Þá getur illa farið og aðstæð-
ur orðið þannig að nær ómögulegt
verður að hefta útbreiðslu elds. Slíkt
mun að óbreyttu gerast, það er ekki
spurning um hvort heldur hvenær,“
segir Bjarni.
Stór málaflokkur
Í fjárhagsáætlun Borgarbyggðar eru
um 43 milljónir króna á fjárhags-
áætlun varið til reksturs slökkviliðs-
ins sem hefur starfsstöðvar á nokkr-
um stöðum í sveitarfélaginu en höf-
uðstöðvar í Borgarnesi. Bjarni seg-
ir að þessi fjárveiting sé veruleg
innspýting frá því sem var og hægt
verði að huga frekar að reglubund-
inni endurnýjun og kaupum á fatn-
aði, smærri áhöldum og smærra
viðhaldi áhalda og tækjaflotans, en
ekki til fjárfestinga og endurnýjunar
stærri tækja. Því þurfi að fá sérstaka
fjárveitingu til slíkra verkefna hverju
sinni. Hann bendir á að sér fyndist
eðlilegt að ríkið kæmi að uppbygg-
ingu slökkviliða með sértækum hætti
því víða eru sveitarfélög ekki í stakk
búin til þess. „Gróðureldar eru nátt-
úruvá ef þeir ná sér á strik og þá get-
ur mikið verið undir. Það er því varla
hægt að ætlast til þess að landstór, en
fámenn sveitarfélög, standi straum af
þeim kostnaði sem af því hlýst,“ seg-
ir hann.
Körfubíll næsta stóra
fjárfesting
Slökkvilið Borgarbyggðar hefur nú
fengið heimild byggðarráðs Borg-
arbyggðar til að leita að notuðum
körfubíl til kaups fyrir slökkviliðið.
„Við þurfum að getað komist með
stiga eða körfu upp á efstu hæð í
íbúðarhúsum og í háreistu atrvinnu-
húsnæðin sömuleiðis. Til dæmis eru
tæpir þrjátíu metrar upp á efstu hæð
í nýjasta fjölbýlishúsinu hér í Borg-
arnesi og við eigum ekki búnað til
þess,“ segir Bjarni. Aðspurður seg-
ir hann lítið til af notuðum körfubíl-
um á markaði, en leitað hefur verið
m.a. í Þýskalandi og á Norðurlönd-
unum. „Við erum reyndar komin
með augastað á einum notuðum bíl í
Svíþjóð og bindum vonir við að geta
fest okkur hann. Það kemur í ljós
innan tíðar.“
One-Seven búnaður
Þá segir Bjarni að annað viðbragðs-
tæki vanti í flota slökkviliðsins mið-
að við aðstæður í Borgarbyggð.
„Slökkvilið víða um land hafa í notk-
un vel búna bíla sem búnir eru svo-
kölluðum One-Seven búnaði. Þeir
geta flutt talvert af vatni en auk þess
er hægt að blanda saman við vatn-
ið efni sem býr til froðu og sjöfaldar
þannig virkni vatnsins. Sá búnaður
er gjarnan nefndur One-Seven og er
samspil froðu-vatns og lofts. „Slíkan
búnað hafa nokkur slökkvilið hér í
kringum okkur, meðal annars í Döl-
um og á Akranesi. Búnaður þeirra
hefur margsannað gildi sitt. Lipur
bíll af því tagi myndi gagnast okkur
mjög vel til dæmis í að vera fyrsti bíll
á vettvang og komist mun betur en
stóru bílarnir okkar um þrönga og
erfiða vegi eða troðninga sem víða
liggja að sumarhúsum. Allt ofan frá
Húsafelli, suður í Skorradal og vest-
ur á Mýrar eru vel á annað þúsund
sumarhús og að þeim þurfum við
að geta komist hratt og greiðlega.“
Bjarni bætir við að næst sé að bæta
körfubíl í flotann en vonast til þess
að hægt verði að fá fjárveitingu til að
kaupa One-Seven bíl áður en langt
um líður, helst innan fimm ára. „Þá
má geta þess að Brunavarir Suður-
nesja eru að fá í flota sinn nýjan dælu-
bíl sem búinn er One-Seven búnaði
og einnig er Slökkvilið höfuðborgar-
svæðis að fá fjóra nýja dælubíla sem
allir verða búnir One-Seven froðu-
búnaði.“
Bjarni segir að nýjasti bíllinn í
flota Slökkviliðs Borgarbyggðar
sé talsvert öflugur Renault vatns-
flutninga- og dælubíll. „Hann hefur
reynst prýðilega, en er orðinn tólf
ára. Í flota slökkviliðsins eru vissu-
lega margir mun eldri bílar sem við
reynum að halda eins vel við og kost-
ur er. Nýtni er vissulega dyggð, en
þó hefur hún ákveðin takmörk því
slökkvilið eins og okkar verða að búa
yfir góðum tækjum og öruggum bíl-
um enda erum við að tala um mjög
landstórt sveitarfélag með fjölbreytta
flóru atvinnu- og íbúðarhúsnæðis,
sumarhúsin, lögbýli svo ég tali nú
ekki um fjölda útkalla sem tengjast
umferðinni,“ segir Bjarni.
Hlýnun veðurs
og færra búfé
En víkjum að sumarhúsahverfunum
og almennt aukinni hættu á gróður-
eldum. Nýverið vakti Trausti Jóns-
son veðurfræðingur máls á því í við-
tali í Morgunblaðinu að það væri
aðeins tímaspursmál hvenær mjög
slæmir gróðureldar gætu brjotist út
í þéttgrónum sumarhúsabyggðum
hér á landi. Hnattræn hlýnun veldur
því og almennt minni snjór á veturna
sem tryggir dreifingu raka um jarð-
veginn. „Það er gott að fræðimenn
eins og Trausti benda á þetta, því á
þá er hlustað. Við höfum verið að
upplifa hlýnandi veðráttu sem kem-
ur sér afskaplega vel fyrir gróðurinn
sem þéttist og stækkar á undraverð-
um hraða. Þá hefur búfénaði fækkað
mikið en bæði kýr, kindur og hross
bíta gras, en eru nú vart sjáanleg
lengur í heilu sveitunum. Þétt ofan
í timburveggi sumarhúsanna er því
kominn gróður og ég held að marg-
ir eigendur sumarhúsa geri sér enga
grein fyrir hættunni sem af því hlýst
að halda þessum gróðri ekki í skefj-
un. Þá eru vegir að sumarhúsalönd-
um einnig víða bágbornir og auk
þess komnir á kaf í trjágróður og
hefta vegirnir sem slíkir því ekki út-
breiðslu elda ef þeir blossa upp.“
Skógareldar
víða um heim
Bjarni segir að slökkvilið séu almennt
illa búin að takast á við stóra elda sem
vissulega geta blossað upp. „Það þarf
að verða hugarfarsbreyting varðandi
búnað slökkviliða og einnig varðandi
fræðslu bæði til fagaðila og almenn-
ings. En fyrst og fremst þurfa land-
eigendur, skipulagsyfirvöld, stofnan-
ir ríkisins og aðrir að taka þessa vá
með í reikninginn. Til dæmis strax
þegar sumarhúsalönd eru deili-
skipulögð. Það þarf að setja miklu
strangari reglur um hvar má planta
gróðri, strangar reglur um aðgengi
að vatni og fleira í þeim dúr. Gróð-
ureldar flokkast nefnilega ekki und-
ir neitt annað en almannavarnaást-
and ef þeir breiðast út.“ Bjarni nefn-
Eldvarnir og búnaðarmál slökkviliða þurfa
að fá aukið vægi í rekstri hins opinbera

Segir Bjarni Kristinn Þorsteinsson slökkviliðsstjóri í Borgarbyggð
Bjarni Kristinn Þorsteinsson
slökkviliðsstjóri Borgarbyggðar.
Slökkvilið þurfa að búa yfir öruggum búnaði sem kemst upp á efstu hæðir fjölbýlishúsa.