Læknablaðið - jan. 2019, Blaðsíða 19

LÆKNAblaðið 2019/105 19
S J Ú K R A T I L F E L L I
Inngangur
Loftbrjóst verður þegar loft berst inn í fleiðruholið sem umlyk-
ur lungað og veldur því að lungað fellur saman. Við samfallið
minnkar rúmmál lungans og loftskipti um lungnablöðrur skerð-
ast þannig að minna súrefni berst til blóðsins.1 Algjört samfall á
öðru lunga veldur sjaldnast súrefnisskorti í hvíld ef hitt lungað
starfar eðlilega. Hins vegar getur loftbrjóst öðrum megin hjá sjúk-
lingum með dreifðan lungnasjúkdóm og skerta lungnastarfsemi
valdið alvarlegum súrefnisskorti. Samfall beggja lungna samtímis
getur valdið lífshættulegum súrefnisskorti, jafnvel hjá hraustum
einstaklingum.1,2 Algengasta orsök loftbrjósts er rof á litlum blöðr-
um sem yfirleitt eru staðsettar á lungnatoppum.2 Í langflestum til-
vikum verður loftbrjóst aðeins öðrum megin en í einstaka tilfell-
um getur það orðið beggja vegna; bæði sem sjálfsprottin loftbrjóst
en mun oftar vegna áverka.2
Tilfelli
Kona á fertugsaldri sem hafði gengið með í tæpar 15 vikur leitaði á
bráðamóttöku Landspítala vegna skyndilegrar mæði og takverks.
Hún hafði glímt við ógleði og uppköst á meðgöngunni og því
Loftbrjóst beggja vegna eftir nála-
stungumeðferð á meðgöngu
– sjúkratilfelli
Á G R I P
Hér er lýst tilfelli konu á fertugsaldri sem leitaði á bráðamóttöku
vegna vaxandi takverks og mæði nokkrum klukkustundum eftir nála-
stungumeðferð. Nálastungurnar fékk hún vegna meðgönguógleði og
uppkasta en hún var þá komin tæpar 15 vikur á leið. Við komu var hún
með hvíldarmæði, aukna öndunartíðni og hjartsláttarhraða en súrefn-
ismettun og blóðþrýstingur innan viðmiðunarmarka. Við hlustun voru
skert öndunarhljóð yfir lungnatoppum og lungnamynd sýndi nánast
algjört samfall á báðum lungum. Komið var fyrir brjóstholskerum
beggja vegna sem fjarlægðir voru einum og tveimur dögum síðar og
hún útskrifuð heim. Konunni heilsaðist vel eftir útskrift og meðgangan
gekk vel í kjölfarið. Þetta tilfelli sýnir að loftbrjóst getur hlotist af nála-
stungumeðferð ef nálunum er stungið of djúpt í brjóstkassann. Í þessu
tilviki hlaust af loftbrjóst beggja vegna sem getur reynst lífshættulegt.
Atli Steinn Valgarðsson1
Tómas Guðbjartsson2
Höfundar eru báðir læknar.
1Skurðdeild Landspítala, 2brjóstholsskurðdeild Landspítala.
Fyrirspurnum svarar Atli Steinn Valgarðsson, atlisv@simnet.is
Höfundar fengu leyfi sjúklings fyrir þessari umfjöllun.
https://doi.org/10.17992/lbl.2019.01.212
Mynd 1. Röntgenmynd af brjóstholi tekin við komu á bráðamóttöku. Þarna sést nán-
ast algjört samfall á báðum lungum með loftbrjóst sem mældist í útöndun 9 cm frá
lungnatoppi hægra megin og 7,5 cm frá lungnatoppi vinstra megin.