Læknablaðið - jan. 2019, Blaðsíða 26

26 LÆKNAblaðið 2019/105
en ekki endilega að róa í sömu átt af því
að þeir vita ekki hvert stefnt er. Þess vegna
bind ég miklar vonir við heilbrigðisstefnu
yfirvalda.“
María segir stjórn stofnunarinnar hafa
unnið að stefnumótun og framtíðarsýn
stofnunarinnar og þessu verki verði lokið
á nýju ári. „Það er þannig með heilbrigð-
isþjónustu eins og alla aðra opinbera
þjónustu að það verður aldrei til fé fyrir
öllu sem við viljum gera. Þess vegna er
forgangsröðun snar þáttur í verkefnum
þessarar stofnunar; hvað við ætlum að
kaupa fyrir þetta fé sem skattgreiðendur
hafa lagt fram.“
Þjónusta sérfræðilækna mikilvæg
Þá spyrjum við um rammasamninginn
við sérfræðilækna? Hvernig metur María
það mál? „Eins og staðan er núna erum
við í viðræðum um framhaldið. Það er nú
kannski ekki eðlilegt að ég tjái mig mikið
um það núna. Boltinn er hjá þeim,“ segir
María og þagnar. Við hvatningu um að
lengja mál sitt bætir hún diplómatísku
svari við.
„Ég er bjartsýn á að við náum að vinna
saman á farsælan hátt,“ segir hún. „Auð-
vitað er það þannig að við hættum ekki
að nýta þjónustu sérfræðilækna á stofum.
Það er ljóst. Þetta er mikilvægur þáttur í
íslensku heilbrigðiskerfi og við þurfum að
finna okkur samstarfsflöt sem er ásætt-
anlegur fyrir alla og tekur meðal annars
tillit til lagaumgjarðar samstarfsins, sem
og fjárlaga.“
Þá berst talið að arðgreiðslum út úr
einkareknum heilsugæslum og banninu
sem Kristján Þór Júlíusson kom á í ráð-
herratíð sinni. Telur María að setja þurfi
þessar reglur víðar? „Þessi ákvörðun
ráðherra er ekkert einsdæmi í Evrópu.“
Aðildarríki Evrópusambandsins eigi nú að
taka afstöðu til þess hvort fyrirtæki sem
greiði arð eigi að fá að taka þátt í útboðum
á heilbrigðisþjónustu. Spurð um áhrifin
segir hún að fyrirtæki sem ekki greiði
út arð geti engu að síður tryggt mjög
samkeppnishæf og góð starfskjör fyrir
starfsmenn sína.
„Nú greiða skattborgarar alla heil-
brigðisþjónustu á landinu og engir aðrir
peningar eru í umferð í kerfinu. Er rétt-
lætanlegt að nota þetta skattfé til að greiða
eigendum heilbrigðisfyrirtækja stórar
fjárhæðir í arð? Kannski væri heppilegra
að þetta fé færi í að auka hagkvæmni heil-
brigðisþjónustunnar og gæðin,“ segir hún.
Auka þurfi eftirlit með þjónustunni
En hvað með aukið eftirlit? Þarf að rýna
í hverjir fái þjónustu sérfræðilækna og
hvort hópurinn sem hver og einn sinnir
sé nægilega fjölbreyttur? „Það þarf eftirlit
með allri heilbrigðisþjónustu. Það gildir
ekki síður um stofur en aðra þætti heil-
brigðisþjónustunnar,“ segir María og að
þar hafi SÍ, Embætti landlæknis og Lyfja-
stofnun skyldum að gegna. „Við munum
fara í frekari samvinnu við landlækni um
verkaskiptingu og framkvæmd eftirlits.“
En er hún ánægð með íslenskt heil-
brigðiskerfi? „Ég tel að almennt sé það
gott,“ segir María. „Það eru alltaf einhver
sóknarfæri. Mjög miklir peningar eru sett-
ir í heilbrigðiskerfið. Alltaf má deila um
hvort það sé nægilegt og vel má vera að
það mætti vera meira. Ég tel að svo sé en
aldrei má gleyma að við sýslum með pen-
inga almennings. Við þurfum því alltaf
að vera að endurskoða hvernig við veitum
þjónustuna og hvort við náum hámarks-
virði, það er að segja mestum árangri fyrir
sjúklinga,“ segir hún.
„Það verður alltaf þannig að við þurf-
um að forgangsraða. Aldrei verður sett
þannig fjármagn í þjónustuna að við
getum gert allt sem við viljum og getum
gert tæknilega,“ segir María. „Við verðum
að líta til nágrannaþjóða okkar og læra af
því sem vel er gert þar. Það er ekki hægt
að halla sér aftur í stólnum og taka því ró-
lega. Við verðum alltaf að vera á tánum.“
„Er réttlætanlegt að nota þetta skattfé til að greiða eigendum heil-
brigðisfyrirtækja stórar fjárhæðir í arð? Kannski væri heppilegra að
þetta fé færi í að auka hagkvæmni heilbrigðisþjónustunnar og gæðin.“