Læknablaðið - sep. 2019, Blaðsíða 29

LÆKNAblaðið 2019/105 389
Y F I R L I T S G R E I N
holsjáraðgerð þar sem hægt er að lagfæra bæði
kviðslitin í sömu aðgerð.44
Aðgerð við nárakviðsliti er langoftast valað-
gerð, þar sem 30 daga dánartíðni er í kringum
0,3%.5 Opnar netaðgerðir er hægt að framkvæma
í staðdeyfingu, enda talið áhættuminna fyrir
sjúklinginn,14 en í Svíþjóð eru samt sem áður
80% þessara aðgerða gerðar í svæfingu.5 Einnig
má gera aðgerðirnar í mænudeyfingu með góð-
um árangri.47
Eftir aðgerðina er mælst til þess að sjúklingar
forðist áreynslu og lyfti ekki þungu í tvær til
þrjár vikur eftir aðgerð. Að öðru leyti er sjúk-
lingum ráðlagt að gera það sem þeir treysta sér
til14 og er veikindaleyfi oftast ein til tvær vikur.48
Fylgikvillar
Helstu fylgikvillar og tíðni þeirra eru sýnd í töflu
IV. Skurðsýkingar eru sjaldgæfar (3-5%) og ekki
er lengur mælt með gjöf sýklalyfja í forvarna-
skyni.49 Sjúklingar með skurðsýkingu eru oft
með óeðlilega mikla verki, hita, roða og þrota í
kringum skurðsvæðið. Oft nægir að gefa sýkla-
lyf til að uppræta sýkinguna en ef um dýpri sýk-
ingu er að ræða getur þurft að opna skurðsárið
og jafnvel skilja það eftir opið. Þetta á sérstaklega
við þegar net sýkjast en þá getur þurft margra
vikna meðferð með sýklalyfjum í æð en sjaldgæft
er að fjarlægja þurfi netið.50
Bráð þvagtregða greinist hjá 1,5-3% sjúklinga
eftir aðgerð, aðallega eldri karlmönnum með
fyrri sögu um þvagfæravandamál.51 Blæðing sem
krefst enduraðgerðar er sjaldgæfur fylgikvilli (1-
3%). Oftast stöðvast blæðingin af sjálfu sér en
margúll í pung (scrotal hematoma) er þó ekki óal-
gengur fylgikvilli.14 Áverki á sáðrás er sjaldgæf-
ur en alvarlegur fylgikvilli líkt og blóðþurrð og
drep í eista vegna áverka á slagæð eistans.4Mynd 3. (A) Mynd sem sýnir Lichtenstein-aðgerð. Nælonnet er lagt yfir bakvegg náragangsins til styrkingar
og nýr innri hringur er myndaður. (B) Mynd sem sýnir TEP (totally extraperitoneal) aðgerð. Rými er myndað
milli kviðveggjar og lífhimnu þar sem nælonnet er látið hylja öll þrjú svæðin þar sem kviðslit geta myndast.
(Mynd: Fritz H. Berndsen IV.)
Tafla VI. Tíðni langvarandi verkja eftir TEP- og Lichtenstein-viðgerð –
samanburður helstu slembirannsókna.
TEP Lichtenstein
Rannsókn Verkir n % Verkir n % p-gildi
Köcklinger og fél. 52 540 6,833 7,9 974 10,555 9,2 0,002
Eklund og fél.54TEP 58 616 9,4 124 659 18,8 <0,001
Neumayer og fél.51 97 989 9,8 142 994 14,3 óm
Langeveld og fél.58 71 336 21,1 80 324 24,6 óm
n: fjöldi aðgerða, óm: ómarktækur munur
Tafla V. Endurtekin kviðslit eftir Lichtenstein- og TEP-viðgerð – samanburður
helstu slembirannsókna.
TEP Lichtenstein
Rannsókn Endur-
koma
n % Endur-
koma
n % p-gildi
Köcklinger og fél.52 64 6833 0,9 88 10,555 0,8 0,50
Eklund og fél.53 16 665 2,4 9 706 1,2 óm
Neumayer og fél.51 87 862 10,1 41 834 4,9 <0,05
Langeveld og fél.58 13 336 3,8 10 324 3,0 0,6
n: fjöldi aðgerða, óm: ómarktækur munur
A
B